AiləKitablar Nəqliyyat vasitələri TelefonKompüterDostlar. - презентация

1

2 AiləKitablar Nəqliyyat vasitələri TelefonKompüterDostlar

3 Komp ü ter harada istifadə olunur ? Təhsildə İşdə Oyunlarda İdarəetmədə Şəkil çəkmək üçün

4 Komp ü ter ö zbaşına bu məsələləri həll edə bilərmi ? Xeyr, kompüteri insan idarə edir. Bəs necə? O, uyğun tapşırıqlar tərtib edir.

5 Bəs bu necə baş verir? Hər birimiz gündəlik həyatda müxtəlif məsələlər yerinə yetiririk - təhsildə və ya işdə, sadə və ya mürəkkəb, planlı və ya plansız. Bunlardan bəziləri o qədər sadə olur ki, biz onları heç fikirləşmədən, avtomatik yerinə yetiririk. Hətta ən sadə məsələnin həlli də bir- neçə addımdan ibarət olur.

6 Alqoritm – qoyulmuş məsələnin həllinə aparıb çıxaran sonlu sayda əməllər ardıcıllığıdır. Gün rejimi Kağızdan qayığın hazırlanma ardıcıllığı

7 Alqoritm sözü ci illərdə yaşamış özbək riyaziyyatçısı Məhəmməd ibn-Musa əl-Xorəzmin adının latinca yazılışından götürülüb. Onun natural ədədlər üzərində hesab əməllərinin yerinə yetirilmə qaydaları haqqında kitabı XII əsrdə latın dilinə tərcümə olunub və adı Algorithmi kimi verilib.

8 S ö z l ə İzah etməklə Q r a f i k i ş ə k i l d ə P r o q r a m ş ə k l i n d ə Texniki qurğunun başa düşdüyü şəkildə İcraçı Texniki qurğuİnsan Şərti işarələrlə Alqoritmi yerinə yetirən obyekt icraçı adlanır

9 1. H ə m i n m ə s ə l ə n i n h ə l l a l q o r i t m i s ö z l ə m ü ə y y ə n e d i l i r. 2. B l o k - s x e m i q u r u l u r. 3. H ə r h a n s ı a l q o r i t m i k d i l d ə p r o q r a m ı y a z ı l ı r. 4. K o m p ü t e r d ə i c r a o l u n u r.

10 Başlanğıc/son Əməliyyat bloku Şərt bloku Giriş/çıxış Alqoritmin başlanğıc və son nöqtələrini göstərir İnformasiyanı daxiletmə və xaricetmə prosesini göstərir İnformasiyanın kompüterdə işlənməsi prosesini göstərir Növbəti hərəkəti müəyyən edən seçmə əməli

11 Alqoritmin xassələri Kütləvilik Nəticəlılık DiskretlikSonluluq Determinantlıq (müəyyənlik) Alqoritm verilənlərin yalnız bir qiyməti üçün deyil, eyni tipdən olan digər verilənlər üçün də doğru olmalıdır. Alqoritmdə yanlışlıq olmamalıdır, yəni bütün variantlar nəzərə alınmalıdır ki, nəticə alınsın. İstənilən alqoritm müəyyən ardıcıllıqla gələn konkret işlərdən ibarət olmalıdır. Alqoritmin hər bir addımı və ümumilikdə alqorim sona çatmaq imkanına malik olmalıdır. Alqoritmdə istənilən hərəkət ciddi və birmənalı müəyyən olmalıdır.

12 Alqoritmin növləri Xətti alqoritm Budaqlanan alqoritm Dövri alqoritm Alqoritmin bütün mərhələləri verildiyi ardıcıllıqla yerinə yetirilir Alqoritm həll variantlarından birini seçməyə imkan verir Alqoritmdə müəyyən addımlar dəfələrlə təkrarlanır

13 Əgər qayıq 80kq yük götürə bilirsə və ata-75 kq, ana-60 kq, oğul -35kq, qız-28 kq olduğu məlumdursa ailənin qayıqla o biri sahilə keçirilməsinin alqoritminə baxaq. 1. Uşaqlar çayı keçir 2. Oğlan qayığı qaytarır 3. Ata çayı keçir 4. Qız qayığı qaytarır 5. Uşaqlar birlikdə çayı keçirlər 6. Oğlan qayığı qaytarır 7. Ana çayı keçir 8. Qız qayığı geri qaytarır 9. Uşaqlar birlikdə çayı keçirlər

14 Uşaqlar çayı keçsin Oğlan qayığı qaytarsın Ata çayı keçsin Qız qayığı qaytarsın Uşaqlar birlikdə çayı keçsinlər Ana çayı keçsin Qız qayığı geri qaytarsın Uşaqlar birlikdə çayı keçsinlər Başlanğıc Son

15 Qoyulmuş şərtdən asılı olaraq alqoritm məsələnin həll variantlarından birini seçməyə imkan verirsə, belə alqoritmə budaqlanan alqoritm deyilir Bəs müəyyən şərtdən asılı olaraq bu ardıcıllıq pozulsa necə?

16 Budaqlanmadan aşağıdakı hallarda istifadə olunur: 1. Alqoritmdə elə addımlar olur ki, müəyyən şərtdən asılı olaraq onları buraxmaq lazım gəlir. Bu halda budaqlanmanın ümumi şəkli ƏGƏR ONDA yox Şərt Əməliyyat hə Natamam forma

17 2.Müəyyən şərtdən asılı olaraq alqoritmdə lazım olan əməllərin içərisində seçim edilməli olur. Bu halda budaqlanmanın ümumi şəkli ƏGƏR ONDA,ƏKS HALDA yox Şərt Əməliyyat 1 hə Əməliyyat 2 Tam forma

18 Başlanğıc Son həyox Gözlə Svetafora bax Yolu keç Piyadanın keçid qaydasına əsaslanaraq düzgün alqoritmin qurulmasına baxaq. Yaşıl işıq yanır?

19 yox Şərt 1 Əməliyyat 1 hə Əməliyyat 2 Şərt 3 Şərt 2 Əməliyyat 3Əməliyyat 4 hə yox Çoxvariantlı forma

20 O yatır, oyat onu! O axmaqdır, uzaqlaş ondan! Son Başlanğıc İnsan hə Bilir? yox O öyrənə bilər, öyrət onu! O müəllimdir, öyrən ondan! hə Bilmədiyini bilir? yox Kim ki, bilmir və bilmir ki, bilmir - o, axmaqdır, uzaqlaş ondan! Kim ki, bilmir və bilir ki, bilmir - o, öyrənə bilər, öyrət onu! Kim ki, bilir və bilmir ki, bilir - o, yatır, oyat onu! Kim ki, bilir və bilir ki, bilir - o, müəllimdir, öyrən ondan! Bildiyini bilir? yox

21 Ən böyük mənəm Bəlkə mənəm? > Mən də ola bilərəm. < Mənəm > İndi mən yoxlayım > Hansımız daha böyüyük? > Mən səndən daha böyüyəm < İndi mən sınayım > Mən hamınızdan böyüyəm < Tək mən qaldım? > Deməli, ən böyük mənəm! Gördüyümüz kimi, burada müqayisə əməli dəfələrlə təkrarlanır.

22 Başlanğıc xi i:=1 i>10 i:=1 i:=i+1 max10 max Son max:=xi həhə yox Dövrə hazırlıq Dövrün gövdəsi Dövrün şərti yox həhə həhə Dövrə hazırlıq Dövrün gövdəsi Dövrün şərti

23 B U D A Q L A N A N K Ü T L Ə V İ L İ K P R O Q R A M B L O K S X E M D İ S K R E T L İ K D Ö V R İ D ETERMİNANTLIQ 1. Məsələnin həll variantlarından birini seçməyə imkan verən alqoritm 2. Alqoritmin hansı xassəsinə görə o konkret bir məsələ üçün deyil, eyni tipdən olan digər məsələlər üçün də nəzərdə tutulur? 4. Alqoritmin qrafiki şəkildə təsvir üsulu3.Alqoritmin kompüterin başa düşəcəyi şəkildə yazılmış forması 5. Alqoritmin hansı xassəsinə görə onun hər bir addımı əvvəlki addımın icrası başa çatdıqdan sonra icra oluna bilər? 6. Müəyyən mərhələləri təkrar-təkrar yerinə yetirilən alqoritm 7. Heç bir mərhələsi buraxılmadan və təkrarlanmadan verildiyi ardıcıllıqla yerinə yetirilən alqoritm 8. Alqoritmin hansı xasəsinə görə alqoritmdə istənilən hərəkət ciddi və birmənalı müəyyən olmalıdır? X Ə T T İ

24