Мақал-мәтелдер (Пословицы- поговорки). Мақал Мақал – тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінін білдіріп,белгілі бір тұжырым жасайды. Мақал- тәрбиелік мәні бар, - презентация

1 Мақал-мәтелдер (Пословицы- поговорки)

2 Мақал Мақал – тоқсан ауыз сөздің ччтобықтай түйінін білдіріп,белгілі бір тұжырым жасайды. Мақал- тәрбиелік мәні бар, ақыл-нақыл сипатында айтылатын сөздер ччтобы. Мысалы: Не ексең соны орасың.(Что посеешь, то и пожнешь). Әкені көріп ұл өсер, шешені көріп қыз өсер. (Сын берет пример с отца, дочь с матери). Келгенше, қонақ ұялар, келген соң, үй иесі ұялар. (Волнуется гость, когда в гости идет, хозяин волнуется, когда гость придет).

3 Мәтел – ой-пікірді бейнелеп, тұспалдап, ишаралап тұратын сөздер ччтобы. Мысалы: Қызым саған айтам, келінім сен тыңда. (Дочь моя, тебе говорю, а ты, сноха слушай). Ел іші – алтын бесік. (Родная земля – золотая колыбель). Алма ағашынан адыс түспейді. (Яблоко от яблоки недалеко падает). Тісі шыққан балаға, шайнап берген ас волмас. (Разжеванная пища – не еда для взрослого ребенка). Мәтел

4 Ғылым – теңіз, білім – қайық. Сөздік теңіз – море қайық – лодка Адам саттон қатты, Гүлден нәзік. Сөздік Тас –камень Нәзік-нежный Атаның балансы волма, Адамның балансы бол. Сөздік волма-не будь балансы бол-будь сыном (здесь: будь защитником) Ағаш көркі жапырақ, адам көркі шүберек. Сөздік жапырақ – лист (растение) шүберек – тряпка (ткань) Көп сөз – күміс, аз сөз – алтын. Сөздік Көп сөз – многословие аз сөз – здесь: молчание Бақыт кілті еңбекте. Сөздік кілті – ключи еңбекте – в труде Білімнің басы – беннет, Соңы – зейнет. Сөздік Бейнет – трудный Зейнет – благо Күш – білімде, білім – кітапта. Сөздік Күш – сила кітапта – в книгах Қазақшадан орысшаға аударыңыз

5 Умный честь свою оберегает, Скупой скот свой оберегает. Сөздік оберегает – здесь: қорғайды скупой – сараң Лучше быть на Родине подметкой, чем на чужбине султаном. Сөздік на чужбине –өзге елде На Родине –(Отаныңда) өз еліңде Говори редко, но метко. Сөздік метко – аз метко –саз, дәл Молоко матери- мёд, Речь ребенка – мёд. Сөздік мёд – бал От дождя земля зеленеет, Благословением народ процветает. Сөздік зеленеет – көгереді благословением – батамен Хоть и золото нашел, пересчитай. Сөздік нашел – тапсаң пересчитай – санап ал Орысшадан қазақшаға аударыңыз

6 Сәйкестендіріңіз Жаман үйді қонағы билейді.Глаза – весы, настроение судья. Ағын судың арамдығы жоқ.Глаза не насытятся смотреть, уши – слушать. Саудада достық жоқ, сәлемде борыштық жоқ. В торговле нет дружбы,в приветствии нет долга. Су басынан бұзылады, балық басынан шіриді. Ворона беленькими называет своих воронят, еж мягонькими зовет своих ежат. Қарға балансын аппағым дейді, кірпі балансын жұмсағым дейді. Вода от истока портится, а рыба пропадает с головы. Көз – тарасы, көңіл – қазы.В плохом доме гость хозяин. Көз көруге тоймайды, құлақ естіге тоймайды. В проточной воде грязи не бывает.

7 Көп нүктенің орнын толтырыңыз және орыс тіліне аударыңыз 1) Тіл – қылыштан да ) Тіл – достықтың алтын ) Тіл жүйрік емс, ) Әке жүрегі таудан , Ана жүрегі теңізден ) Кісі елінде сұлтан болғанша, ) Ойнап сөйлесең де, ) Ауырдың үстімен, ) Жарқырағанның бәрі ) Қонақ аз отырып, ) Жүз сомың болғанша, ) Ағаш тамырымен,

8 - Сәлем Айзере? -Сәлем Бейбіт! -Сен өткен сабаққа келмей қалып едің ғой, қандай тақырып өткенімізді білесің бе? -Жоқ, білмедім. Не өттіңіздер? Иә, мақал-мәтелдер ата-бабамыздан қалған мұра ғой ? -Мақал-мәтелдің авторы – халық Иә, білемін. Тұз – тағамның дәмін келтіреді, мақал – сөздің сәнін келтіреді. -Ал, оқу-білім туралы қандай мақал білесің? «Оқусыз – білім жоқ, білімсіз – күнің жоқ» денег мақалдың мағынасы не? -Оқу, білім алу өте қиын. Бірақ білімнің пайдасы құдықтың суындай таусылмайды ? -Отан, еңбек, достық, жақсылық пен жамандық, байлық, білім туралы мақал-мәтелдер айтып бересің бе? Сұхбатты толықтырыңыз және орыс тіліне аударыңыз