Қазақстандықтар Ленинград үшін шайқаста Қарағандылық Кеңес Одағының батырлары - Н ү ркен Ә бдіров; - Мартбек Мамыраев - А. Д ә улетбеков; - Қ. Н ұ ржанов; - презентация

1

2

3 Қазақстандықтар Ленинград үшін шайқаста

4

5

6 Қарағандылық Кеңес Одағының батырлары - Н ү ркен Ә бдіров; - Мартбек Мамыраев - А. Д ә улетбеков; - Қ. Н ұ ржанов; - З. Асфандияров; - В. Бреусов; - И. Гаврилов;

7 Нұркен Әбдіров 1919 жилы Қарқаралы оязындағы бесінші ауылда, яғни қазіргі Нұркен ауылында дүниеге келген. Жасынан ширақ болып өсті. Нұркен – Ұлы Отан соғысының қанды қырғын майданында қазақ халқынан шыққан жетінші Кеңес Одағының батыры. Жеті жилдық мектепті бітіргеннен кейін Қарағандыдағы 1 шахта да жұмыс істеді жилдың көктемінде ол Қарағандыда ашылған аэроклубқа жазылды жилы ұшқыштар курсын бітіріп, запастағы пилот мамандығын аллоды. Соғыс басталғанда Нұркен Орынбор әуе училищесінде оқиды. Одан кейін Ташкентке, Сібір қалаларының біріне шабуылшы ұшқыш шеберлігін меңгеруге аттанды жилы 267- ұшқыштар дивизиясының 808 шабуылшы полкі құрамында майданға аттанды. Алғашқы әуе шайқасына 23 қазанда қатысып, екі айға ветер-жетпес уақыт ішінде 16 шайқасқа қатысқан. Осы шайқастарында жакдың 12 танкісін, 28 автомашина сын және басқа да техника сын, 50-ге торта солдаты мен офицерін жойды. Алексеев басқарған «ИЛ-дердің» төрттігі қатарында Ростов облысындағы Боков ауданының Коньков холхозына шоғырланған жак танкілері мен автомашиналарына жасалған өзінің 17 шабуылына қатысаты. Тұтқиялдан тиган топтың алғашқы әрекеттері сәтті болғанымен, келесі оралымда неміс артиллериясының сұрапыл атысына тап балды. Жетекшінің ұшағы өртенген сәтте, ұрысты әрі қарай жалғастырған Нүркен Әбдіровтың «ИЛ-і» де от оранды. Осыдан кейін ол ұшағын жанар май цистернасының маңына топталған жак танкілерінің шоғырына бағыттады. Теңдесі жоқ ерлігі үшін Нұркен Әбдіровке 1943 жилы наурыздың 31-де ең мәртебелі атақ – Кеңес Одағының Батыры атағы берілді жилы 9-мамырда Ұлы Жеңістің 50- жилдығына және батыр жерлесіміз Н.Әбдіровтың 75- жилдығы мерекелеріне байланысты мектеп мұражайы салтанатпен ашылды. Нұркен ауылында Нұркеннің ескерткіші мен сегіз метрлік биік тұғырға «Як – 18» истребителі қондырылды.

8 Мартбек Мамыраев 1908 жилы 7 наурызда Қарқаралы округінің 1- Май поселкесінде шаруа семьясында дүниеге келген. Мартбек еңбек жолын 16 жасынан 1924 жилы Қарқаралы қаласындағы тұтынушылар қоғамында бақташы болып бастаған жилдарда шахта да забойшы, жилдары электрослесарь – механик, жилдары 8-9 шахталарда электрослесарь және монтер, кейінен шахта кәсіподақ комитетінің председателлі болып қызмет етеді жилдары «Кировкөмір» тресі 3 шахтасында партия жұмысын ұйымдастырушы қызметін атқарады жилғы мамырда Мартбек Мамыраев майданға шақырылып, сол уақыттан бастап 1944 жилдың қыркүйегіне дейін ІІІ гвардиялық дивизияның 12 – гвардияшы атқыштар полкына қатардағы жакынгер болып Ұлы Отан соғысына қатысты жилы 29 қыркүйекте Мартбек Мамыраев Днепр өзенінен өту кезінде пулемет оғымен ротаны қорғай отырып, аллодыңғылардың бірі болып метрлік ені бар толқынды Днепрді кешіп өтеді. Осында 12- гвардияшы атқыштар полкінің пулемет расчетінің командирі, гвардия сержанты Мартбек Мамыраев Совет Одағының Батыры атағына ие болып, Батырдың Алтын жұлдызын 1944 жилдың 15 қаңтарында өр кеудесіне тағады. Міне, Ұлы Жеңістің 58 жилдығын мерекелеу қарсаңында Мартбектің Днепр өзенін кешіп өтудегі асқан ерлігіне биыл 64 жил толатынын сайта кету керек. Ұлы Отан соғысынан кейін Мартбек Мамыраев Қарағандыда партия, совет және шаруашылық қызметтерде балды жилдан зейнеткер. Қарағанды қаласының құрметті азаматы. Мартбек Мамыраев 1989 жилғы 20 қарашада қайтыс балды. Мартбектің Алтын жұлдызынан басқа «Құрмет белгісі», «І дәрежелі Отан соғысы» ордені, көптеген медаль дар, қазақ ССР Жоғарғы советінің 5 Құрмет Грамотасымен марапатталған. Қазақ ССР Жоғарғы Советінің 3 лет депутаты болған. Өзі туған ауылында және Қарқаралы қаласында негізгі бір көшеге Совет Одағының Батыры Мартбек Мамыраевтың есімі берілген.

9 Петр Иосифович Теряев 1922 жилы туған 1940 жилы армия қатарына шақырылып, Орынбор әскери ұшқыштар училищесіне қабылданды жилы соғысқа қатысып, Донбасты, қырымды, Севастопольді, Белоруссияны, Балтық бойларын азат етуге қатысып, сан лет ерлік көрсеткен. Петр Қырым, Донбасс аспанында жакдың 9 самолетін атып түсірген. Әуеден шабуылдап 14 танк, 23 бронетранспортер, 43 автомашина, 19 зеңбірек және бірнеше жак қаруларын істен шығарған. Барлығы 154 лет жакынгерлік тапсырмамен аспанға көтеріліп, дұшпанға соққы берген жилғы ақпанның 15-де Кенинсбергке жойқын шабуыл болып, 23 жасар гвардия майоры Петр Теряевтың эскадрилья сына ерекше тпасырма жүктеледі. Осы жолы жакдың оғы ұшқыштың самолетіне тиедіү. П.Теряев өзінің даңқты әріптесі Н.Гастелло және жерлесі Нүркен Әбдіровтің ерлігін қсайталап жакдың бір жерге шоғырланып тұрған әскери техника сына самолетін бұрып қаза болған. Оның мүрдесі Калининград қаласы іргесіндегі «Жеңіс» деп аталатын ескерткіш комплексіне жерленген.

10

11

12