Diagram ThemeGallery is a Design Digital Content & Contents mall developed by Guild Design Inc. Ұлттық спорт түрлері мен ойындары. - презентация

1 Diagram ThemeGallery is a Design Digital Content & Contents mall developed by Guild Design Inc. Ұлттық спорт түрлері мен ойындары

2 Қазақтың ұлттық спорт түрлері мен ойындары ежелгі заманнан қалыптасқан дәстүрлі ойын-сауық түрлері. Бүгінгі бізге жеткен ұлт ойындарының тарихы Қазақстан жерінде б.з.б. 1-мыңжылдықта-ақ қалыптасқан.

3 Diagram ThemeGallery is a Design Digital Content & Contents mall developed by Guild Design Inc. Ұлттық ойындарға: Алтыбақан, көрші, тоқым қағар, сақина тастау, белбеу тастау, айдап сал, жылдырт- жылдырт, инемді тап, күзем алу, шалма т.б. Қазақтың ұлттық спорт түрлеріне: Асық ату, көкпар, аударыспақ, теңге ілу, бүркітші, қыз қуу, қазақша күрес, бәйге, жамбы ату, тоғызқұмалақ, арқан тартыс т.б.

4 Diagram ThemeGallery is a Design Digital Content & Contents mall developed by Guild Design Inc. Асық ойыны - Асық ойыны - негізінен ер балаларға тән. Асық ойнау үшін керекті құралдың ең негізгісі – сақа.. Бір-біріне қарсы екі бала не бірнеше бала екі топқа бөлініп ойнаулары мүмкін. Ойынның негізгі шарты бір-бірінен асық ұту. Көкпар – ат спорты ойындарының бірі. Көкпарға жасқа толған серкенің семізі таңдалып, кг болатын бассыз серкені (ешкі) спортшылар жерден көтерулері немесе қарсылас команда ойыншысынан тартып алып «мәре салым» қарсыласының қазандығына салулары керек.

5 Diagram ThemeGallery is a Design Digital Content & Contents mall developed by Guild Design Inc. спортшыдан үлкен ептілікті, күштілікті, төзімділік пен батылдықты талап ететін қазақтың ұлттық спортының бір түрі. Бұл ойында екі салт атты бір-бірін аттан аударып алуға тырысады. Аударыспақ спортшыдан үлкен ептілікті, күштілікті, төзімділік пен батылдықты талап ететін қазақтың ұлттық спортының бір түрі. Бұл ойында екі салт атты бір-бірін аттан аударып алуға тырысады. Теңге ілу- ойыны тегіс жерде өткізіледі. Желіп келе жатқан аттың үстіне отырып желісін баяулатпастан төменге тез иіліп сол және оң жағынан орамалмен оралған теңгені көтеріп, артына тастап отыруы керек. Теңгені көп ілген салт атты жеңімпаз аталады.

6 Diagram ThemeGallery is a Design Digital Content & Contents mall developed by Guild Design Inc. Қыз қуу-алаңға қыз бен жігіт шақыралады. Жігіт қызды қуып жетсе, ережеге сай қыздың сол жақ иығындағы орамалды шығыршықтан суырып алуға тырысады. Ал қыз керісінше, қуғыншыдан қашып құтылып, сөреге бұрын жетуге әрекет жасайды. Бәйге - ұлттық ат спорт ойындарының бір түрі. Бәйгеге қатысушы атын оздыру үшін өзі білетін, ережеде рұқсат етілген тәсілдердің бәрін қолданып тұлпарының бірінші баруына әрекет жасайды.

7 Diagram ThemeGallery is a Design Digital Content & Contents mall developed by Guild Design Inc. Жамбы ату-мәреден 100 метр қашықтыққа орналасқан биіктігі 3- 4 метр келетін бағанаға көлемі тайдың тұяғындай жамбы орналастырылады. Жамбыны спортшы ат үстінде шауып келе жатып көздейді. Қазақша күрестің басты шарты күшін, әдісін асырып, талассыз жығу. Кейде жыққан адам жығылған адамның басынан аттап «күш алу» деген байырғы жеңіс белгісін жасайды.

8 Diagram ThemeGallery is a Design Digital Content & Contents mall developed by Guild Design Inc. Алтыбақан тымық кеште, айлы түнде, ауыл сыртында ойналады. Алтыбақан құру үшін 6 бақан немесе 6 сырық, үш арқан керек. Бақандарды үш-үштен бір басын буып, аралығын үш-төрт метр етіп, мосы тәріздендіріп орнатады да жоғары жағы сырықпен жалғастырылады. «Белбеу тастау» ойынына жиналғандар дөңгелене шеңбер бойына отырады. Жүргізуші шеңбер сыртында белбеуді қолына ұстап жүгіре басып айналып жүреді де, өзінің көңіліне жаққан ойыншысының артына білдірмей тастауға тырысады. Жүргізуші білдірмей тастап кетсе, шеңберді айналып қайтып келіп, белбеуді алады да, артында белбеу жатқан ойыншыны белбеумен ұрады. Сөйтіп, шеңберді айналдыра қуалап, қайтып орнына келгенше соғады..

9 Diagram ThemeGallery is a Design Digital Content & Contents mall developed by Guild Design Inc. Бастаңғы Қазақ жастарының дәстүрлі сауықтарының бірі. Үйдің үлкендері жолаушылап кеткенде ауылдың қыз- келіншектері сол үйге жиналып, Бастаңғы жасайды. Ақ сүйек-екі топқа бөлінеді. Бірінші болып ойын бастауға мүмкіншілік алған топтың бастығы сүйекті алыстата лақтырады. Екі топтың ойыншылары сүйекті іздеуге кетеді. Сүйекті кім бұрын тауып алса, сол көмбеге қарай жүгіреді.

10 Diagram ThemeGallery is a Design Digital Content & Contents mall developed by Guild Design Inc. Ұлт ойындары мен спорт түрлері ертеден-ақ жалпы этнографиялық әдет ғұрыппен бірге дамып, жетіліп, ендігі жерде өз алдына бір бөлек зерттеуді керек ететін қазақ этнографиясының бір бұтағы, ұлт ойындарының дамуы тек қоғамның өзгеруіне байланысты әлеуметтік экономикалық жағдайдың негізінде дамып отырғанына көзіміз жетті. Қазіргі кезде ұлттық күрес, тоғызқұмалақ және ат спорты ойындарының түрлі үйірмелері ашылып, спорт мектептерінде арнайы жаттықтырушылар жаттықтыра бастады.