РНҚ-ның құрылысы мен функциясы Әрбір жасушада ДНҚ-ға қарағанда РНҚ-ның мөлшері 5-10 есе көп кездеседі. РНҚ-ның бастапқы рөлі- ақуыздар түзіп, генетикалық. - презентация

1 РНҚ-ның құрылысы мен функциясы Әрбір жасушада ДНҚ-ға қарағанда РНҚ-ның мөлшері 5-10 эссе көп кездэсседі. РНҚ-ның бастапқы рөлі- ақуыздар түзіп, генетикалық ақпаратты трансляция алу және де әр түрлі ген экспрессиясының кезеңдерінде қатысатын эндонуклеазалық функцияларты реттейді. Кейбір вирустартың (ретровирустарда және көптеген жануарлар вирусы нда) өсімдіктер мен жәндіктерде РНҚ бір және екі тізбекті молекула күйінде кездэсседі.

2 РНҚ-ның түрлері. Көптеген жасушада мынадай РНҚ-ның түрлері кездэсседі: рибосомты (рРНҚ), транспорты (тРНҚ) ақпараттық немэссе матрицалық (мРНҚ). Көбінэссе жасушада кіші цитоплазмалық РНҚ-лар(мцРНК), ал эукариот жасушаларында кіші ядролы РНҚ-лар кездэсседі (мяРНК).

3 Жасушадағы % РНҚ жалпы массы үш (прокариота) немэссе төрт (эукариот тар) рРНҚ түріне -10%-ы, ал 100 ден көп тРНҚ құрайты. Мыңдаған матрицалық РНҚ-ның үлесіне 5 % жасушалық РНҚ құрайты, жалпы РНҚ дан 2% -ты кіші ядролы мен цитоплазмалық РНҚ- дан тұраты.

4 Екі жіпшелі РНҚ-лар, екі бір-біріне қарама- қарсы комплементарны полинуклеотидті тізбектен құралған, кейбір вирустартың құрамында кездэсседі. Белгілі бір жіпшелі РНҚ-лар (вироидтар), екі комплементарны нуклеотидті тізбектен тұраты, сонтықтан екі бұрылымты молекул ретінде қолданылаты.

5 Пре-мРНК со стеблем-петлёй. Атомы азота в основаниях выделены голубым, кислорода в фосфатном остове молекулы красным РНКстеблем-петлёйазотакислорода

6 Екі бұрылымты РНҚ- да тек бір ғана, рибозаның қалтығы С3'- эндоконформацияланған рибоза қалтығы кездэсседі. Сонтықтан екі бұрылымты РНҚ- лары, екі жіпшелі полирибонуклеинді комплекс тер ( поли(А) поли(U) түрлері тек А-формасында кездэсседі, ал басқаларында ДНҚ-ның А-формасына ұқсас кездэсседі.

7 РНҚ-ның ерекшеліктері – бір полинуклеотидтік тізбектен тұраты. 2-жіпшелік РНҚ өте сирек кездэсседі. Бірақ, РНҚ -РНҚ денег екі құрылымның «шпилька» деп аталатын құрылымы жиі кездэсседі. Бұл құрылымның комплементарны азоттық негіздер болаты. (А-Ц-Г-С) – осы құрылымдарты үшінші реттік құрылым деп атайты. Т-РНҚ - беде жапырағы деп аталатын екінші ретті құрылымдар кездэсседі

8

9

10 Кристаллическая структура тринитрофлуорена, связанного в молекулярных щипцах посредством ароматических стэкин г-взаимодействий. По сообщению Lehn с сотр. [1]ароматическихLehn [1]

11 Термин стекинг в супрамолекулярной химии относится к такому расположению ароматических молекул, которое напоминает расположение монет в стопке и поддерживается ароматическими взаимодействиями. Наиболее популярный пример такого расположения наблюдается в последовательных парах основанийДНК. Точная природа таких взаимодействий (электростатическая или не электростатическая) остаётся предметом обсуждений. супрамолекулярной химии ароматическихмолекулДНК

12 направленное конструирование систем, создание из молекулярных «строительных блоков» высокоупорядоченных супрамолекулярных соединений с заданной структурой и свойствами. Супрамолекулярные образования характеризуются пространственным расположением своих компонентов, их архитектурой, «супраструктурой», а также типами межмолекулярных взаимодействий, удерживающих компоненты вместе. что супрамолекулярные ассоциаты менее стабильны термодинамически, более лабильны кинетически и более гибки динамически, чем молекулы. Жаном-Мари Леном Жаном-Мари Леном 1978

13 Екі бұрылымты РНҚ- да тек бір ғана, рибозаның қалтығы С3'-эндоконформацияланған рибоза қалтығы кездэсседі. Сонтықтан екі бұрылымты РНҚ-лары, екі жіпшелі полирибонуклеинді комплекс тер ( поли(А) поли(U) түрлері тек А-формасында кездэсседі, ал басқаларында ДНҚ-ның А-формасына ұқсас кездэсседі. РНҚ-ның ерекшеліктері – бір полинуклеотидтік тізбектен тұраты. 2-жіпшелік РНҚ өте сирек кездэсседі. Бірақ, РНҚ -РНҚ денег екі құрылымның «шпилька» деп аталатын құрылымы жиі кездэсседі. Бұл құрылымның комплементарны азоттық негіздер болаты.(А-Ц-Г-С) – осы құрылымдарты үшінші реттік құрылым деп атайты.

14 Типы РНК. Рибосомные рибонуклеиновые кислоты, связываясь с рибосомными белками, образуют рибосомы, в которых рыб осуществляется синтез белка.РНКрибонуклеиновые кислоты белками рибосомы белка Матричные рибонуклеиновые кислоты служат матрицами для синтеза белков (трансляции).рибонуклеиновые кислоты матрицами белков тРНК осуществляют связывание соответствующей аминокислоты и ее перенос к рибосомам. аминокислотырибосомам Обнаружены малые ядерные РНК, участвующие в превращении первичных продуктов транскрипции в функционирующие молекулы- антисмысловые РНК участвуют в регуляции биосинтеза белка и репликации плазмидных ДНК.РНКтранскрипциимолекулы РНКбиосинтезабелкарепликацииДНК В виде РНК представлены геномы мн. вирусов (РНК- содержащие вирусы), в которых матрицами для синтеза РНК служат вирусные РНК.РНКвирусовматрицами РНК Некоторые РНК обладают ферментативной активностью, катализируя расщепление и образование фосфодиэфирных связей в своих собственных или др. молекулах РНК.РНК активностью молекулахРНК

15 Қ О Р Ы Т Ы Н Д Ы