«Саха Өрөспүүбүлүкэтин «Таатта оройуон» муниципальнай тэриллии Муниципальнай бүддьүөттэн үбүлэнэр оскуола ҕ а киириэн иннинээ ҕ и саастаах о ҕ олор үөрэхтэрин. - презентация

1 «Саха Өрөспүүбүлүкатин «Таатта оройуон» муниципальной тэриллии Муниципальнай бүддьүөттэн үбүлэнэр оскуола ҕ а киириэн иннинээ ҕ и саастаах о ҕ лор үөрэхтэрин тэрилтэти 2-дээх «Сулусчаон» о ҕ она сайтыннарар киин – о ҕ о сада»

2 Үлэ хайысхалара: Кыра бөлөх о ҕ лоруттан са ҕ алан нэдиэлэ ҕ э оонньуу быһыытынан дьарыктанныы «Саахымат алыптаах дойдута» - куруһуок Ситимнээх үлэ (детсад, детсад тар, оскуола, «Алыптаах оонньуу» - сайты ҥҥ ы оскуола) Төрөппүтү кытта үлэ

3 Кыра бөлөх Орто бөлөх Улахан бөлөх Бэлэмнэ- нии бө лөх Оскуола билсиһии үөрэти сайдыы

4 Саахымакка үөрэти Тренердэри кытта көрсүһүү Иитээччилэр ики ардыларыгар саахымакка күрэхтэһиилэр, табарыстыы көрсүһүүлэр (алтын детсад, алтын улус) Саахымакка аналлаах семинардарга, курс торга кыттыы, үөрэнии Үрдүк категориялаах саахымат тренердэрэ С.С. Соров, А.И. Попов Тренердэр көмөлөрө

5 Иитээччилэри кытары үлэ

6 Республиканский курс «Обучение педагогов технологии проведения шахматных занятий по Федеральному курсу Игоря Георгиевича Сухина «Шахматы – школе»

7 Иитээччилэр ики ардыларыгар турнир

8 Төрөппутү кытта үлэ : Ыытбылар үлэни сырдатыы (стенде ҕ э, хаһыакка, сайтка) Саахымат күрэхтэһиилэрин тэрийии Төрөппүттэри саахымат эйгэтин тэрийиигэ көмөлөһүннэрии, саахымат оонньуутугар интэриэһи тардыы

9 Төрөппүттэр ики ардыларыгар турнир дар, олимпиадалар, куонкурустар

10 Саахымат о ҥ оһуктарыгар выставка

11 «Саахымат -алыптаах оонньуу» сайты ҥҥ ы оскуола

12

13 Таатта улууһун баһылыгын бирииһигэр улустаа ҕ ы турнир, 2015 сил Аржакова Вика I миэстэ

14 Таатта улууһун баһылыгын бирииһигэр улустаа ҕ ы турнир, 2016 сил Аржакова Аня – I место Бурцева Валерия – II место Алексеев Юриан – II место Сторожев Миша – III место Старостина Вероника - «Кэскиллээх оонньооччу»

15 Таатта улууһун баһылыгын бирииһигэр улустаа ҕ ы турнир, 2017 сил Аржакова Аня – I место Сторожев Миша – II место Макаров Айсен – III место

16 Таатта улууһун баһылыгын бирииһигэр улустаа ҕ ы турнир, 2018 сил Иванова Арина – III место Игнатьева Люба – «Кэскиллээх оонньооччу» Макаров Айсен – «Кыайыыга дьулуур»

17 Александра Бакрамова бирииһигэр турнир Аржакова Вика - II место

18 Региональнай шахматный турнир, посвященный 100-летию Великой Октябрьской Социалистической Революции Парфенова Алина – I место; Макаров Айсен – II место; Иванова Ариша –III место III место

19 Республиканскай интеллектуальной оонньуулар фестиваллара Интеллектуальное будущее Якутии, 2014 с. Константинова Кира, Слепцов Тимур – бастакы кыттааччылар, 10 басты ҥ оонньооччулар истэригэр киирбиттэрэ

20 Республиканскай интеллектуальной оонньуулар фестиваллара Интеллектуальное будущее Якутии, 2015 с. Игнатьев Алеша: Олимпиада по шахматам – II; Олимпиада по шашкам – I место; Сонор- III место; Триатлон – II место Аржакова Аня – «Принцесса шахматного королевства»

21 Республиканскай интеллектуальной оонньуулар фестиваллара Интеллектуальное будущее Якутии, посвященный к VI международным спортивным играм «Дети Азии» 2016 с. Бурцева Валерия – ПРИНЦЕССА ШАХМАТНОГО КОРОЛЕВСТВА; Диплом I степени на шахматной олимпиаде; III место в турнире по шахматам; Диплом III степени в конкурсе «Шахматная фантазия»; Алексеев Юриан – номинация «Лучший сказочник» в конкурсе «Шахматная фантазия»;

22 Республиканскай интеллектуальной оонньуулар фестиваллара Интеллектуальное будущее Якутии, 2017 с. Сторожев Миша, Аржакова Аня

23 Республиканскай интеллектуальной оонньуулар фестиваллара Интеллектуальное будущее Якутии, посвященного 30-летию создания ДИП СОНОР, 2018 с. Парфенова Алина-1 место шахматная олимпиада, IV место шахматный турнир; Дорофеев Алеша -1 место шахматная олимпиада, Триатлон ( шахматы, шашки, ЖИПТО-Сонор)-2 место; Макаров Айсен – V место шахматный турнир

24 Республиканская шахматная олимпиада И.Г.Сухина среди дошкольников и младших школьников Бурцева Валерия-1 место ; Аржакова Аня-1 место Тарабукин Егор- 2 место

25 Муниципальный этап II Республиканской шахматной олимпиады И.Г.Сухина среди дошкольников, январь 2017 г.

26 Иитиллээччилэрбит салгыы сайт доллар

27

28 Өрөспүүбүлүка дьыссааттарин кытта ситимнээх үлэ

29 Гимн «Саахыматтыы оонньуохха» Валерий Егоров тыла, матыыба

30 В рамках проблемного курса Л.Д.Троевой «ФГОС ДО: условия и технологии» проведен семинар-практикум «Раннее приобщение детей к шахматам»

31

32 XIV РЕСПУБЛИКАНСКАЯ ПЕДАГОГИЧЕСКАЯ ЯРМАРКА «Сельская школа & Образовательная марка» 2016 г. Мобильная школа для педагогов

33

34 Ленский образовательный форум, август 2016 г.

35

36 Семинар «Использование новых технологий обучения в ДОУ, как условие развития детской одаренности», сентябрь 2016 г.

37 Проведение республиканской шахматной олимпиады в рамках фестиваля интеллектуальных игр «Интеллектуальное будущее Якутии», 2018 г.

38 : Бырайыак проблема та : Били ҥҥ и тэтимнээхтик сайдар үйэ ирдэбилинэн, о ҕ о катрин көрөн, тэ ҥ нээн, бөлөхтөөн, түмүк о ҥ арон са ҥ анны бэйэти толкуйдаон таһаарара ирдэнэр камигэр улус көмөлөө ҕ үнэн саахымат оонньуута буолар дии санныыбыт. Са ҥ а са ҕ алааһын буоларин быһыытынан дьыссаат саастаах о ҕ о ҕ о сөптөөх сахалыы бырагыраама сухо. Биллэрин курдюк саха о ҕ ото бу стук оонньуу бастакы өйдөбүлүн төрөөбүт тылынан была ҕ ына ордук таһаарыылаах буало эти.

39 Са ҥ анны киллэрии: Оскуола ҕ а киириэн иннинээ ҕ и саастаах о ҕ лорго эбии үөрэхтээһин хайысхата ка ҥ ээбитинэн, саахымат оонньуутун о ҕ о сааһыгар сөптөөх анал үөрэхтээһин бырагырааммалтынан киллэрэн, оонньуу тарас көрү ҥ нэринэн иитэр–үөрэтир үлэ ҕ э туһанныы.

40 Сыала: Саахымат оонньуутунан о ҕ о бол ҕ омтотун түмэр, анааран-таран сааһылыыр өркөн өйүн сайтыннарыы. Соруктара: Саахымат оонньуутугар аналлаах литературанны үөрэти, о ҕ о төрөөбүт тылынан билиини ыларыгар олук ауру. О ҕ она саахымат оонньуутугар умсугутар усулуобуйанны тэрийии. Төрөппүтү, оскуоланны кытары бир ситимнээх үлэни ыытыы.

41 Кыра бөлөх Сүрүн сыала, соруктара: саахымат оонньуутугар интэриэһи үөскатии; О ҕ о саахымат дуоскалтын арааран көрөрүн ситиһии (хонаулар- килиэкка, кыбадыраат); Саахымат бөгүүрэлэрин, тура бэрээдэктэрин кытта билиһиннэрии, көрдөрүү.

42 «Саахымат дуоската»

43 «Үрү ҥ, хара кыбадырааттары бул"

44 Саахымат оонньуутун дьиктилээх бүгүүрэлэрэ

45

46

47 Орто бөлөх Сүрүн сыала, соруктара: Саахымат бөгүүрэлэрин хатылааһын уонна дуоска ҕ а бастакы балаһыанньанны булалларин ситиһии; Саахымат бөгүүрэлэрин хаамыыларин кытта билиһиннэрии; Саахымат дуоскалтын «туруору» (вертикаль), «сытыары» (горизонталь), «и ҥ нэри» (диагональ) суолларин быһаарыы, көрдөрүү.

48 Хамсанныылаах оонньуу «Бэйэ ҥ миэстэ ҕ ин бул» Сыала: саахымат бөгүүрэлэрин ааттарин, тура миэстэлэрин хатылааһын. Туттуллар тэрил: саахымат бөгүүрэтин бэргэһэти Оонньуу хаамыыта: хамаонданан оонньуу. О ҕ лор саахымат бөрүүрэлэрин бэргэһэлэрин катиллэр, саахымат хонаутугар анал миэстэлэрин булаллар. Ма ҥ ан. Хара бөгүүрэлэргэ арахсаллар.

49 Оонньуу «Саахымат бөгүүрэлэрин сөпкө уонна түргэнник туруортаа» Сыала: Дуоска ҕ а оонньуу бастакы балаһыанньатыгар бөгүүрэлэр миэстэлэрин туруоруу. Бөгүүрэлэр ааттарин чи ҥ эти. Туттуллар тэрил: саахымат дуоската, бөгүүрэлэр Оонньуу барыыта: О ҕ лор бэриллибит бириэмэ ҕ э саахымат бөгүүрэлэрин анал миэстэлэригэр туруораллар. Ким түргэнник уонна сөпкө туруортаабыт, ол кыайыылаа ҕ ынан тахсар.

50 Оонньуу «Саахымат бөгүүрэлэрэ сырсаллар» Сыала: Хара, ма ҥ ан бөгүүрэлэр өйдөбүллэрин биэрии, хамаонданан оонньуу быраабылалтын чи ҥ эти. Туттуллар тэрил: саахымат бөгүүрэтин бэргэһэти Оонньуу барыыта: О ҕ лор үрү ҥ, хара хамаондаларга арахсан хамаонда ҕ а арахсаллар уонна хамаондаларин көмүскүүллэр.

51 Хамсанныылаах оонньуу «Саахымат бөгүүрэлэрин эстафета» Сыала: о ҕ лорго хамсанныылаах оонньуу көмөтүнэн ма ҥ ан, хара бөгүүрэлэр уратыларин өйдөтүү Туттуллар тэрил: саахымат бөгүүрэтин бэргэһэти Оонньуу барыыта: Үрү ҥ, хара хоруоллар хамаондаларин этаптаринан утарыта күрэхтэһиилэрэ.

52 Улахан бөлөх Сүрүн сыала, соруктара: о ҕ она саахымат оонньуутугар кө ҕ үлээн, умсугутан билиилэрин ка ҥ эти. О ҕ о бол ҕ омтотун түмэр, игрытар үөрүйэхтэрин сайтыннарыы; саахымат судургу садаачаларин суоттатыы; саахымат бөгүүрэлэрин хаамыыларин чи ҥ эти, бөгүүрэ күүһүн туһунан өйдөтүү; о ҕ лор оонньуу ирдэбиллэрин, быраабылаларин тутуһалларин ситиһии; бир дойдулаах саахыматчыттарин билиһиннэрии.

53 Бэлэмнэнии бөлөх саахымат оонньуутунан о ҕ о бол ҕ омтотун түмэр, игрытар, сааһылыыр үөрүйэхтэрин, өркөн өйүн сайтыннарыы; саахымат бөгүүрэлэрин хаамыыларин, күүһүн чи ҥ эти; саахымат садаачаларин суоттатыы; о ҕ лор оонньуу ирдэбиллэрин, быраабылаларин тутуһалларин ситиһии; о ҕ лор оонньуур үөрүйэхтэрин чочуйуу; Саха сирин, аон дойду аатырбыт саахыматчыттарин билиһиннэрии.. Сүрүн сыала, соруктара :

54 «Сыыһанны бул»: бэриллибит ойууттан саахымат оонньуутугар сыһыана суо ҕ у таба балу.

55 «Бөгүүрэ а ҥ арин бул»: саахымат бөгүүрэтин а ҥ арин балу, аалтын чи ҥ эти.

56 «Минньигэс дьэдьэн»: бэриллибит бөгүүрэ хаамыытынан татары таба хомутан минньигэс дьэдьэни амсай.

57 «Хомулугу таһаар»: хомулугу көмөтө сухо сөпкө хомут.

58 «Кубиктан саахымат бөгүүрэти»: этиллибит саахымат бөгүүрэтин кубик тартан таһаарыы.

59 «Муора ҕ а киирсии»: саахымат дуоскалтын ханнык ба ҕ арар хонаутун түргэнник бул, атака.

60 «Бөгүүрэлэр барбылаон күүстэрэ»: саахымат бөгүүрэлэрин барбылаон күүстэрин пешканан мээрэйдээ.

61 «Дьикти мөһөөччүк»: илии иминэн мөһөөччүкка бар саахымат бөгүүрэлэрин сөпкө тай, атака.

62 Күүтүллэр түмүктэрэ: элбэх о ҕ она саахымат мындыр оонньуутугар кабан сэ ҥ ээрдии, үөрэти; бол ҕ омтото, тулуура, дьулуура сайдыбыт, олохтоох толкуйа, өйгө о ҥ арон көрөр дьо ҕ ура, булугас сыты өйө, инокини игры ҥ алан өйө-соната бэрээдэктэммит, туруоруммут сыалын ситиспит, о ҕ лору, улахан дьона кытта сатаон алтыһар, бодоруһар о ҕ о.