ТЕМА: Лидия Сарине çырн «Кукамай» калав (пĕтĕмлетÿ урокĕ) ЭПИГРАФ: Чыс – тупра, на мĕн виличчен упра. Ватта сума свакан хй те ват пулакан. (Ваттисен смахĕ). - презентация

1 ТЕМА: Лидия Сарине çырн «Кукамай» калав (пĕтĕмлетÿ урокĕ) ЭПИГРАФ: Чыс – тупра, на мĕн виличчен упра. Ватта сума свакан хй те ват пулакан. (Ваттисен смахĕ). Урок тĕсĕ: хутш урок. Учитель смахĕ. «Кукамай» калава 73- мĕш страницран малалла вулаççĕ План туни. Кану саманчĕ. Словарь ĕçĕ. Вуланине мĕнле нланатр. Кукамая снлани. Каçару ыйтмалли смахсем. Кукамай ролĕнчи артист. Вырс тата чваш литературинче çак темпа çырнĕ ĕçсем. Тест. Урока пĕтĕмлетни. Киле ĕç.

2 Ачасем, паян эпир сирĕнпе Лидия Сарине çырн «Кукамай» калава малалла вулпр; харпр хй чĕлхине çĕнĕ смахсемпе пуянлатпр; снарлха туйма хнхпр; çынна ыр твас туймсене малалла аталантарпр. «Тван литература» кĕнекисене 73 – мĕш страницна уçпр та калавн малаллахи содержанийĕпе паллашпр.

3 1. Анатолий Михайлович Метикассине çитни. 2. Савнçл тĕлпулу. 3. Хакл парнесем. 4. Ял хыпарĕсем. 5. Пулни – иртнине аса илни. 6. Мнукĕ кукамшĕнчен каçару ыйтни.

4 Ваттисен смахĕсене тупассипе вй ирттерме юрать. Çак каларшсемпе ус курма пулать: ача – пчан пĕр шухш, ват çыннн çĕр шухш; ват çын – тват çын; ватран кулма хушман; ватта сума свакан хй те ват пулакан; ултавпа инçе каяймн; суя чупать çĕр çулпа, чнни утать пĕр çулпа.

5 Метикасси, кÿршĕ, çра уççи, мнкун, Чурачк, çÿпçе, алк слп, çенĕкри члан, турх чĕрес, сентре. (Пайр ятсемпе пайр мар ятсене мĕле çырмаллине аса илесси).

6 -Эпĕ ĕнтĕ ĕмĕре çакнта, тван килте ирттернĕ, вилме те çакнтах вилмелле пулĕ. Çуралн çĕршывран çта прахса тухса кайн ĕнтĕ халь тин. -Э–э, ачам, ялан врçнипе юрамасть çав вл пурнçра. Тепĕр чух врçнинчен врçманни усллрах килет. Çыравç мĕншĕн калава аса илÿ евĕр йĕркеленĕ, на урх ят пама пулать – и?

7 Сн - спачĕ Сасси Калаçвĕ Утти Çын çине пхни Ĕçĕ - хĕлĕ

8 Каçар мана тархасшн … Ўкĕнетĕп Мана хытах ан кÿренсем Чĕререн каçару ыйтатп Тархасшн мана ан айплр Эпĕ Сирĕн умрта айпл, мĕншĕн тесен … Каçарма ыйтатп: мĕншĕн тесен … Сирĕнтен каçару ыйтма ирĕк парсамр Эпĕ хам смахсемшĕн каçару ыйтатп

9 Лидия Сарине çырн «Кукамай» калав трх спектакль лартас пулсан эсир çак Чваш халх артисчĕсенчен хшне суйлан пулттр. Григорьева Н.Я.

10 Александр Твардовский çырн «Память матери» св. Прощаемся мы с матерями Задолго до крайнего срока – Еще в нашей юности ранней: Еще у родного порога. И карточки им посылая Каких – то девчонок безвестных: От щедрой души позволяем Заочно любить их невесток. А там – за невестками – внуки И вдруг назовет телеграмма Для самой последней разлуки Ту старую бабушку мамой. Юрий Сементер çырн «Амшĕн чунĕ» св. Хй килне пырса пхрĕ те амшĕн чунĕ Мрьере тĕтĕм çук, канткра çут çук. Хулана ларса кайрĕ тет амшĕн чунĕ Каçхине пуйсра вырнсем пуш чух. Ачисем патне çитрĕ тет амшĕн чунĕ, Итлесе тчĕ тет пĕр кана алкран. Куççульпех йĕрсе ячĕ тет амшĕн чунĕ Хваттерте ун чĕлхи, ун смахĕ çукран.

11 1. Толя хш яла вĕренме çÿренĕ? 1. Кураккасси 2. Метикасси 3. Нискасси 2. Толя пĕррехинче шкултан таврнн чухне кам патне кĕрет? 1. амшĕ 2. аслашшĕ 3. кукамшĕ 3. Аснн йншсенчен хшне тумасть Толя? 1. улмуççи хуçать 2. кукамшĕн шушкине ыйтмасрах çисе ярать 3. кукашшĕ тун çĕççе çухатать 4. Анатолий Михайлович инçетри Çĕпĕртен кукамшĕ патне мĕнле транспортпа çитет? 1. самолетпа 2. теплоходпа 3. поездпа 5. Мнукĕ кукамшĕ валли аснн япаласенчен хшне илсе килмен? 1. Пальто 2. Ãш тутр 3. Çмран çыхн кофта 6. Анатолий Михайлович чĕринчи «йывр çĕклем» хçан çмлланать? 1. ашшĕ - амшне курн хыççн 2. кукамшне курса калаçсан 3. Çĕпĕрти пĕр хулана каялла таврнсан

12 Çын ялтан мĕн чухлĕ инçерех пурнать, çавн чухлĕ унтан писет, уйрлать. Çулсем иртнĕ май çуралн кĕтесĕн йли – йĕрки, хутшнвĕсем, тван чĕлхи, кунта пулса иртни аякка юлса манçа пуçлать. Инçе саланн ывл – хĕр чĕрине тван кĕтесшĕн тунсхлани, тун йншсемшĕн вхтра каçару ыйтма пĕлменни, «йывр çĕклем пек» чунĕсене пусса трать, çак слтава пулах – и, тен, вĕсенчен кашни самант тупнсанах ачалх спкинентлать. Çакна эпир Анатолий Михайлович снарĕ урл та куратпр. Çитес урок валли кукамусем çинчен калав çырса килĕр.

13 Усă курма сĕннĕ литература 1. Л.Сарине хайлавĕсем: «Асаннен сар чаххи», «Шурă пăрахут», «Таврăн савни». 2. Антонова З.С., Иванова Н.Г. Тăван литература: 6-мĕш класăн вĕреняпе вулав кĕнеки. Ш., 2001, ст. Писатели советской Чувашии. Ч.,1988 Чувашские писатели. Набор портретов. Ч., 2001.