Есеп 1 Топ оқушыларының бой ұзындықтарының орташа мәнін анықтау программасын құрыңдар. Есеп 2 Жазба өрістерін қолдана оытырып, топ оқушылары туралы мәліметтерлі құру.

Массив дегеніміз не?

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға символдық және жолдық айнымалылармен жұмыс істеуге,программа жолдарын дұрыс құра білуге, өтілген тақырыптарды қаншалықты меңгергендігін тексеру, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту. Білімділігі: Жолдық қатарларда қолданылатын стандартты процедура мен функция қызметтері туралы толық мағлұмат бере отырып, теориялық білімдерін практика жүзінде ұштастыру. Тәрбиелілігі: Оқушылардың эстетикалық талғамдарын қалыптастыру, ізденімпаздыққа, жауапкершілікке, компьютерлік сауаттылыққа, өз бетімен жұмыс жасай білуге тәрбиелеу. Дамытушылық: Пәнге деген қызығушылығы мен қабілетін, білімдік танымдарын өмірмен байланыстыра отырып, бейімділік пен дағдыны қалыптастыру

Программаларда кездесетін әр түрлі символдардан тұратын тізбектерді жолдық қатарлар деп атаймыз. Жолдық қатарларға, сөз тіркесіне қолданылатын процедуралар мен функциялар. 1.COPY (St,Poz,N)-St сөз тіркесінің Poz нөмірлік (позициялық) символынан бастап қатар тұрған N символ көшіріліп алынады.St-тіркестік айнымалы, Poz, N-бүтін сандар. Егер сөз тіркесі ұзындығынан N артық болса, нәтиже бос символ (бос орын) болады. Мысалы: PROGRAM BOLY ; N=4, m=6 VAR N.M: INTEGER; S:String [12]; R: string[8]; Begin Writeln(S мәндерін енгізіндер); Readln(,S); R:= copy(S,N,M); WRITE(`R=,R) END. Егер бұл программа оырндалғанда N=4,M=6,S=Алматылық мәндері берілсе, онда нәтиже R= атылық болады.

CONCAT (s1,s2,...,SN)- жақша ішіндегі тіркестік айнымалылар мәндерін орналасқан орындары бойынша біріктіреді. Мысалы, Concat (a,b,c)= abc; Program birigu; Var s :string [14]; M:string [9]; R:string[7]; Begin Writeln (r, m енгізу:); readln (r,m); S:= concat (r,m); Write (s); End. Егер R мен М-ге сәйкес «Ақтөбеде» «_тұрамыз» мәндері берілсе,онда нәтиже Ақтөбеде _тұрам болады. Себебі S жолы үшін 14 символға орын берілді,сондықтан 14 символдан артық символ жазылмайды.

LENGTH(S)- S тіркестік айнымалысының мәніндегі символдары санын береді. Мысалы; Length (`abcd`)=4; POS(S1,S2) – S1 кіші сөз тіркесінің одан ұзынырақ S2 сөз тіркесіне кіретінін немесе кірмейтінін анықтайды. Бұл функцияның нәтижесі бүтін сан болады да, ол S1 тіркесі S2 тіркесіне кірмейтін болса, нәтиже 0-ге тең болады.Мысалы, Pos (`ab`,`abcd)=1; Pos(`ab`,array)=0. UPCASE (CH)- латын алфавитінің кіші әріптерін сәйкескенше бас әріптерге ауыстырады. Мысалы; Upcase(`a`)=`A`; Upcase(`q`)=`q`

Паскаль тілінің сөз тіркестерін, жолдық қатарларын өңдейтін процедуралары DELETE(S,Poz,N) – S сөз тіркесі символдарының Poz нөмірінен (позициясынан) бастап, N символдары өшіреді де, нәтижені қайта S мәні ретінде жазады, мұнда Poz<255. Мысалы, S мәніӨрнекНәтижесі ДЭЕМ IBMDELETE (s,1,4)IBM аәбвгдеDELETE (S,2,5)`ае Сырдария өзеніDELETE (S,9,6Сырдария INSERT (S1,S2,Poz)- S1 сөз тіркесін S2 тіркесінің Poz нөмірінен (позициясынан) бастап кірістіріп орналастырады да, нәтижені қайта S мәні ретінде жазады. Мысалы, S1:= - математика S2:=физика факультеті болcа, онда INSERT (S1,S2,7) орындалғанда, S2:=физика – математика факультеті болып шығады.

1.Берілген сөздің әріптерін пайдаланып «қиып алу», «қосу» операторларын пайдалана отырып, сөздер құрастыру. 2. Оқушы сөзі берілсе, оған: Сөздің ұзындығын тап сөзге «мын» жалғауын жалға Сөзден «оқу» үзіндісін қиып ал. сөзден «шы» үзіндісін алып тастау сөз алдына «Мен» тұрақтысын енгіз

3 Берілген футбол командалары тізімінен Т әрпінен басталатын футбол командаларын алып тастап, қайта шығару программасын құру 4 Х жолдық қатарында кездесетін а символдарын санап, оларды b символымен ауыстыру программасын құру.

Тест сұрақтары

"Insert" (түртіп алу) әдісі -Білемін-Сәйкес келмейді +мен үшін жана ақпарат ? мені қызықтырады...

Үйге тапсырма Б.Бөрібаев, Б.Нақысбеков, Г. Мадиярова Информатика және есептеуіш техника негіздері, беттер 1 есеп. Ұзындығы 25 символдан артпайтын сөз тіркесін алып, одан мүмкіндігінше бірнеше жаңа сөз құрастыратын программа құру. 2 есеп Берілген мәтінде «а» әрпімен аяқталатын сөздерді экранға шығарыңдар.