Туған жерді сүю – парыз, Туған жерді күту – парыз. Сүю үшін білу - парыз, Қасиетін ұғу – парыз Күзетінде тұру – парыз Мұзафар Әлімбаев

Сабақтың тақырыбы: «Нұра өзенінің геоэкологиялық жағдайы»

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға су қорлары мен қоршаған ортаның жергілікті және ауқымды өзгерістерінің өз ара байланыстарын көрсету, құзыреттілігін дамыту.

Сабақтың міндеттері: Су қорлары мен қоршаған ортаның ауқымды және жергілікті өзгерістерінің өз ара байланыстарын анықтау; қоршаған ортаның су қорларының ластануының себептерін ашу; экономиканың қарқынды дамуының салдарынан экологиялық проблемалардың туындау себептерін шешу; Нұра өзенінің геоэкологиясының тірі ағзаларға әсер ету жолдарын анықтау; Экономиканың негізгі мәселелерін шешу механизмдерін көрсету

Күтілетін нәтижесі: Су қорлары мен қоршаған ортаның ауқымды және жергілікті өзгерістерінің өзара байланыстарын анықтай алуы; Қоршаған ортаның су қорларын ластауының себептерін аша білуі; Экономиканың қарқынды дамуының салдарынан экологиялық проблемалардың туындау себептерінің шешуі; Нұра өзенінің геоэкологиясының тірі ағзаларға әсер ету жолдарын анықтауы; Экономиканың негізгі мәселелерін шешу механизмдерін көрсетуі.

Қарағанды облысының кәсіпорындары: Облыста негізгі көмір өндіруші кәсіпорындар: «Арселор Миттал Теміртау» АҚ ҚД; «Арселор Миттал Теміртау» АҚ ҚД; «Шұбаркөл көмір» АҚ; «Шұбаркөл көмір» АҚ; «Молодежный», «Қушоқы» разрезі; «Молодежный», «Қушоқы» разрезі; «Қазақмыс корпорациясы» ЖШС филиалы «Бөрілі» АҚ,т.б. «Қазақмыс корпорациясы» ЖШС филиалы «Бөрілі» АҚ,т.б. Марганец, темір-марганец және темір кенінің негізгі барлаушы және өңдеуші кәсіпорындары: «Жәйрем КБК» АҚ, «Жәйрем КБК» АҚ, «Қазмарганец» РБ, «Қазмарганец» РБ, «Қазхром» АҚ ТҰК, «Қазхром» АҚ ТҰК, «Өркен» ЖШС, «Өркен» ЖШС, «Өркен-Атасу» ЖШС және т.б. «Өркен-Атасу» ЖШС және т.б. Қорғасын-мырыш кенін өңдеуші және өндіруші кәсіпорындар: «Nova-Цинк» БК ЖШС; «Қазақмыс корпорациясы» ЖШС; «Қазақмыс корпорациясы» ЖШС; Мысты өңдеу бойынша негізгі тау-кен кәсіпорыны: «Қазақмыс корпорациясының» Жезқазған және Балқаш комбинаттары болып табылады. «Қазақмыс корпорациясының» Жезқазған және Балқаш комбинаттары болып табылады.

жылдар арасындағы Қарағанды облысының әлеуметтік – экономикалық дамуы

Қазақстан Республикасының облыстары бойынша ластаушы заттардың көлемі туралы мәлімет

Нұра өзенінің картасы

Нұра өзені

Сынаптың ерекшеліктері Үй температурасының өзінде-ақ сынап буға айналады да, адам терісіне, ағашқа, сылаққа, тіпті шыныға да сіңіп кетеді; - 28˚С температурада сынап пәрменді түрде қайта ұшып булары үй- жайға жайылап кетеді; -Сынап ошақтарындағы ауа, су және топырақтар да онымен ластанады; -Сынап өте улы зат,бірақ иісі болмағандықтан, тері мен тыныс жолдарын қоздырмайды, сондықтан адам уланғанын сезбей қалуы мүмкін. Соның нәтижесінде уақытта адам организмінің орталық жүйке, иммун және тамақ қорыту жүйелерінің бірқатар бұзылынушылығы байқалады. Сынаптың организмде тарау жолдары Сынаптың организмде тарау жолдары 1. Зиянды бу мен ластанған шаң-тозаң түрінде тыныс органы арқылы; 2. Дене терісі арқылы; 3. Тамақ сіңіру органдары арқылы. Сынаппен улану нышандары Сынаппен улану нышандары Созылмалы улануда жиі шаршағыштық, бас ауруы, еске сақтау қабілетінің төмендеуі, талып қалу, аяқ-қол дірілі, ас қорытудың нашарлауы байқалады.

Ластаушы заттарды су бетінен бөліп алу үшін пайдаланатын технологиялық карта Жұмыстың орындалу реті Құрал-жабдықтар1 Ыдысқа биіктігі 2 см ге дейінге су құямыз Ыдыс, су 2 Екі тамшы май Пипетка, май 3 Жіптің көмегімен майдың жайылуын тоқтату Жіп 4 Пипеткамен дақты сорып алу Пипетка 5 Майды жағу Қорғаныш көзілдірік 6 Құм төгу Құм

Жоба ҚР Ақмола, Шығыс Қазақстан, Павлодар, Қарағанды облыстары және Астана қаласының тұрақты дамуы үшін қоршаған ортаны жақсарту атты Үкімет жобасы көлемінде проблема шешілуде. Жоба үш бағыттан тұрады. Соның бірі – Нұра өзенінің салалары мен алабын тазарту. Жобаны дүниежүзілік қайта жөндеу және дамыту Банкі қаржыландыруда. Жобаның құны - 63,2 млн. АҚШ доллары, соның ішінде мемлекеттік бюджеттен 22,8 млн. АҚШ долларымен қаржы бөлінген. Бұл жобаны Китай-строй фирмасы атқаруда. Әлемдік талаптарға сай жұмыстың дұрыс жүруін техникалық қадағалайтын фирма Пош-энд Партнерс (Австрия).

Нұра Шөбі шүйгін, суы шәрбат тұрағым Қаз қонатын толқынына Нұраның, Бүгін далам тұңшығады түтінге, Ағайын-жұрт,Нұрадан хал сұрағын. Жағасында үйрек ұшып, қаз қонбай, Жатыр Нұра баяғыдай назданбай. Жылан көзді жылғалардың түбінде, Тірі аруақ тұма қалған козғалмай. Түйсігіміз жасады ма қысқалық, От жағамыз, күл шығару тыс қалып. Алпыс елге аттандырып ат құрыш, Алты қырды түтінменен ыстадық. Жатырмыз деп артық өнім өсіріп, Кеуде қағып мәз боламыз лепіріп. Бүлдіріп ап таңданамыз баладай, Қанша зиян келтіргенін кеш ұғып. Оу, ағайын, сіздерге айтар арызым, Тек құрышпен өтелмейді қарызың. Өнім беру міндетім деп санасаң, Табиғатты аялау да парызың. Мадияр Дүйсебеков.