Любіць сваё – зусім не значыць Чужое ганіць, адмаўляць. Вось за чужим свайго не бачыць, Не вывучаць, не шанаваць – Злачынствам будзе без сумнення, Бо ёсць такі закон жыцця: Шануй чужое аж да пакланення, Сваё любі да самазабыцця. П.Бітэль

Пад такім дэвізам працуе школьный гісторыка-краязнаўчы музей Смаргонь: гістарычнае мінулае і сучаснае, які быў заснаваны 29 снежная 2009 года на базе музейнага покоя.

У музеі налічваецца 181 экспонат асноўнага фонду і 19 экспонатаў дапаможнага фонду.

1. К культурна-асветніцкая дзейнасць. 2. П ошукавая і даследніцкая дзейнасць. 3. Э кспазіцыйная дзейнасць. 4. Э кскурсійная дзейнасць.

Асноўныя разделы экспазіцыі: Р Родны город

Ведаць гісторыю – ведаць будучыню

Пад царской рукой

Мёртвы город

Н На стромкім павароце гісторыі

В Вялікая Айчынная вайна

М Мы верные гэтай памяці

1. Л екцыі-экскурсіі аднаго экспоната. 2. Т эматычныя экскурсіі. 3. Л екцыі-экскурсіі для самых маленькіх школьнікаў. 4. В усныя часопісы, прысвечаныя народным святом. 5. М узейныя ўрокі. 6. Р аспрацоўка проекта краязнаўчага маршрута. 7. В уставы.

Выхаванне ў вучняў нацыянальнай самасвядомасці патрабуе заповедных часу форм работы: 1. Прачыталі, што адзін з мінскіх школьныйх музеяў прытрымліваецца цікавейшага методу музейной педагогікі Японіі – шмат аб адным і ўзялі яго на ўзбраенне. Быў распрацаваны цикл лекций-экскурсій аднаго экспонату. Першай стала лекция-экскурсія Серп – кармілец селянскай сямі. Героямі экскурсій сталі жорны, лапці, верацяно.

Лекцыя-экскурсія Лапці ты лапці мае. Экскурсавод: Счасная Наталля

Лекцыя-экскурсія Прадметы по быту селян. Экскурсавод: Урбановіч Даря

Лекцыя-экскурсія Серп – кармілец селянскай сямі. Экскурсавод: Сташко Аліна

2. Акрамя наглядных экскурсій па кожному разделу экспазіцыі распрацаваны тэматычныя экскурсіі.

3. Для вучняў пачатковай школы группа экскурсаводаў распрацавала спецыяльную лекцию і экскурсію на тему Прадметы по быту ў славянскіх казках. Казачнае дзеянне становіцца рэалістычным: весь такія жорны забраў пеўнік у пана, а такія лапці мог насіць селянін з казкі Легкі хлеб, а з гэтага збана частаваў журавель хітрую лісіцу.

4. Важным накірункам дзейнасці музея зяўляецца вывучэнне і пропаганда народных святаў і абрадаў: Прыйшлі Каляты, усе людзі раты, А мы Масленку чакалі, Вялікдзень. Музей у гасцях у вучняў пачатковых класаў Прыйшлі Каляты, усе людзі раты

5. У музеі праводзяцца ўрокі, інфармацыйныя гадзіны, этнаграфічныя падарожжы. Праграма на гісторыі прадугледжвае правядзенне ўрокаў Наш край. Усе яны адбываюцца ў музеі. У музей заглядваюць разам з вучнямі настаўнікі пачатковых класаў, настаўнікі беларускай мовы і літаратуры і назвать настаўнікі матэматыкі. З творамі беларускіх аўтараў на гістарычную і военную тэматыку настаўнікі беларускай мовы і літаратуры знаёмяць вучняў у музеі. 5 клас: 5 клас: М.Лынькоў Васількі Г.Сянкевіч Незабыўная сторонка славянской мінуўшчыны (урыўкі з рамана Крыжакі) 7 клас: 7 клас: В.Быкаў Незагойная рана А.Вярцінскі Рэквіем па кожным чацвертым Я.Брыль Сірочы хлеб Ул.Караткевіч Зямля над белымі крыламі 8 клас: 8 клас: В.Быкаў Жураўліны крык 9 клас: 9 клас: Ф.Багушэвіч Жыццёвы і творчы шлях Этнагрфічны куток музея выкарыстоўваецца ў 6 класе пры вывучэнні каляндарна- абрадавых песен: Благаславі, маці, весну заклікаці, А на Купалу рана солнца іграла…, Добра жаль – широка ніўка.

Настаўніца беларускай мовы і літаратуры Мінкевіч Галіна Антонаўна з удзельнікамі этнаграфічнага падарожжа Хата с матчынай душой

6. Патрыятычнаму выхаванню садзейнічае краязнаўчая работа. Быў распрацаваны проект краязнаўчага маршрута Вуліцы нашего города. Вучні атрымалі шмат інфармацыі аб родным городзе. Экскурсія па вуліцы Танкістаў У помніка

7. Яшчэ адзін напрамак работы музея – гэта арганізацыя выстаў, такіх як Смаргонь – сталіца беларускага пісьменства, Цудоўнае кола беларускіх раместваў, Как молоты мы были і іншыя.

8. У музеі бываюць госці: вучні з іншых школ, лагеря адпачынку, адбываюцца сустрэчы з ветэранамі Вялікай Айчыннай вайны, ветэранамі працы – Капшуковым Ф.І., Грышан А.В. і інш. І мы самі бываем у гасцях у музеях іншых школ. У музеі гімназіі 4

9. Абектам даследаванняў школьныйх краязнаўцаў зяўляюцца предметы і язвы духоўнай і матэрыяльнай культуры народа, жыццевы шлях знакамітых землякоў, подзвіг народа ў Вялікай Айчыннай вайне. Прыемна чытаць водгукі аб нашим музеі: Очень благодарны за содержательную экскурсию, которая дала возможность соприкоснуться с историей Сморгонского края. Особенно ребятам понравился рассказ о разведгруппе «Джек». Желаем Вам и дальше плодотворно работать и воспитывать ребят нашего города в любви к родному краю.Очень благодарны за содержательную экскурсию, которая дала возможность соприкоснуться с историей Сморгонского края. Особенно ребятам понравился рассказ о разведгруппе «Джек». Желаем Вам и дальше плодотворно работать и воспитывать ребят нашего города в любви к родному краю. С уважением ученики 7 Б класса гимназии 4 и их классный руководитель Валяник С.С.

Сцвярджаль берутся смела: З легендаў край увесь! Муры старые Крэва… Залесся паланэз… Сівыя валатоўкі. Бароў адвечны гуд. Францішкасмеласлоўка агучылася тут. Ілбы памшэлых дотаў з далекая пары. Калючы лес гаротны быў, што не гавары. Ці Жодзішкі, Ці Войстам – дасціпны сквозь народ. Тут адчуваешь востра Свой хлебородны род. Бо праца рук старинных адметнаю была. Смаргонскім абаронкам кацілася хвала. А як згадаць па тэме то, братка, сам глядзі: тыпломы акадэміі тут мелі медзвядзі. Вяртаюся азораны ты змахваю слезу: Агонь, ён дабратворны, у Смаргонь я звон, шчаслівы падкупалам небес. Вітаю, край мой мілы, - Мая любоў і лёс!