L/O/G/O Орындаған: Нақыпбаева Ә. Тобы: 206-ФК Б Қабылаған: Төребекова Г.А. Макрогетерогенді жүйелер: аэрозольдер,ұнтақтар, суспензиялар, эмульсиялар, көбіктер.

Аэрозольдер Дисперсті ортасы коллоидты қ ж ү йелерді айтады.

Аэрозольдерді ң ма ң ыздылы ғ ы. Аэрозольдерді ң таби ғ атта,т ұ рмыста, ө ндірісте ма ң ызы жо ғ ары. Мысалы: т ұ мандар б ұ лттарды ң климат қ а ә сері, желмен ө сімдік тоза ң дарыны ң таралуы, зиянкестерге инсектофунгицидтерді шашу, жасанды жа ң быр, металдарды бояу, ты ң айт қ ыштарды енгізу т.б.

Аэрозольдер мына топтар ғ а б ө лінеді: Тұмандар дисперсті фазасы сұйық аэрозольдер Шаң дисперсті аэрозольдер(қ/г) Түтін конденсациялық аэрозольдер(қ/г) Аэрозольдер бөлшектер өлшемдері см

Аэрозольдерді алу әдістері. Дисперстілеу Конденсация

Электр өрісінде шашырату Тұрақты кернеу көзінің бір полюсіне қосылған пульверизатордан затты тозаңдату арқылы аэрольдер алады. Сығылған ауамен ерітіндіні тозаңдату Бұл көне әдіс.Оны іске асыру үшін әртүрлі құрылысты пульверизаторлар қолданылады. Ультрадыбыспен шашырату Дисперсті фазаның концентрациясы өте жоғары аэрозольдер алады. Ультрацентрифугамен сұйықты тозаңдату Көп көлемдегі сулы ерітінділердің аэрозольдерін осы әдіспен алады. Дисперстілік ә дісті ң негізгі жолдары:

Конденсациялы қ ә діс. Аэрозольдерді жоғары дисперстілікте және біркелкі етіп алуға мүмкіндік береді. Мысалы: газ күйіндегі хлорлы сутек пен аммиак қоспасынан қатты күйдегі ұнтақты аэрозольді алуға болады. NH3/г/+HCl/г/=NH4Cl(г) SO3/г/+H2O/г/=H2SO4(г)

Аэрозольдерге т ә н физикалы қ қ асиеттері Аэрозоль бөлшектерінің төмен температура аймағына қарай қозғалысы. Аэрозольді бір жақты жарықтандырғанда бөлшектерінің қозғалуы. Бөлшектердің кинетикалық энергияларын жоғалтуы себепті олардың суық бетке қонуы. Термо форез Фото форез Термо преци питация

Аэрозольдерді ң медицина мен фармацияда қ олданылуы Аэрозольдер медицина мен фармацияда ке ң інен қ олданылады. Стерильді аэрозольдер операция жасайтын жерді,жара,к ү йіктерді емеду ү шін, құ рамында д ә рілік заттар ж ә не антибиотиктері бар гипаляциялы қ аэрозольдер, тыныс жолдарын емдеу ү шін, желім ретінде хирургиялы қ практикада жара, тері, бронхы, қ ан тамырларын желімдеу ү шін қ олданылады.

Суспензиялар. Еркін, ә рі ірі дисперсті ж ү йе, дисперсті ортасы с ұ йы қ ал дисперсті фазасы қ атты, Қ /С онда ғ ы б ө лшектерді ң ө лшемі см.

Суспензиялар жары қ ты шашыратпайды,олар жары қ ты ша ғ ылыстырады, сонды қ тан суспензия лайлы болып к ө рінеді.Егер суспензия ғ а электролит нгізсе, онда оны ң ұ ю құ былысы бай қ алады.

С ұ йы қ дисперсті фазадан ж ә не с ұ йы қ дисперсті ортадан құ рал ғ ан еркін дисперсті ж ү йе. Эмульсия құ рамында ғ ы екі с ұ йы қ ты ң біреуі полярлы(су), екіншісі бейполяр(органикалы қ с ұ йы қ )болады.

Эмульсияларды ң негізгі екі т ү рі бар: Тура эмульсияКері эмульсия Майдағы су эмульсиясы, мұнда дисперсті фаза ролін су, ал дисперсті орта- май атқарады. Судағы май эмульсиясы, Мұнда дисперсті фаза- Май, ал дисперсті орта қызметін су атқарады

Эмульгаторлар Эмульсияны ң т ұ ра қ тылы ғ ын қ амтамасыз ететін затттарды эмульгаторлар деп атайды. Таби ғ атына байланысты эмульгаторлар эмульсияны беттік керілуді кеміту, эмульсия б ө лшектеріне электр зарядтарын беру ар қ ылы немесе тамшы бетінде техникалы қ беріктілігі жо ғ ары қ ор ғ ауыш қ абат т ү зу ар қ ылы т ұ ра қ тандырады.

Қ атты ұ нта қ эмульгаторлар екіге б ө лінеді: Саз, бор, гипс, шыны жатады. Күйе, кейбір металдардың сульфидтері, йодидтері жатады. Гидро фильді Гидро фобты

Дисперсті фазаны ң концентрациясына байланысты жіктелуі: Дисперсті фаза мөлшері 0,1% аспайды. Шар тәріздес, дисперсті фаза бөлшектерінің өлшемдері 74%- тен аспайды. Дисперсті фаза мөлшері 74-99% құрайды. Сұйытылған эмульсиялар Концентрлі эмульсиялар Өте жоғары концентрлі эмульсиялар

Эмульсиялар уақыт өткен сайын ескіреді. Эмульсияны бұзу үшін дисперсті фаза бетіндегі эмульгатор қабықшасының беріктігін азайту қажет.

Эмульсияны б ұ зу ә дістері: Химиялық әдісте, мысалы сабын қабықшасын жою үшін минералды қышқыл қосады. Эмульсия түрін өзгертетін эмульгатор қосу. Эмульгаторды адсорбциялы алмастыруда әлсіз қабықша беретін БАЗ қосады. Термиялық бұзу- эмульсияны қыздыру арқылы бөлу.

Шайқау арқылы қорғағыш қабатты бұзу. Механикалық әсер. Электр тоғының әсерінен мұнайдағы су эмульсиясын бұзады.

Эмульсияны ң медицина мен фармацияда қ олданылуы Өсімдіктердің сүт шырыны(латекс) эмульсияға жатады. Эмульсиялар адам ағзасында да кездеседі: қан мен лимфадағы майлар эмульсияланған күйде болады; ішектегі астың қорытылуы кезінде майлы эмульсиялар түзіледі. Демек, өттің асқазан-ішек жолындағы майларды қорыту және сіңіруде маңызы жоғары.

К ө біктер Дисперсті ортасы с ұ йы қ, ал дисперсті фазасы газ болатын жо ғ ары концентрлі ірі дисперсті ж ү йелерді айтады. К ө біктердегі газды дисперсті фазаны ң к ө піршіктері ж ұқ а с ұ йы қ қ абыршы қ ар қ ылы байланыс қ ан, ал к ө бікті ң ө зі ара ұ яшы қ тары т ә різді құ рылым ғ а ие.

К ө біктер мынадай негізгі к ө рсеткішпен сипатталады: Тұрақтылық(көбіктің өмір сүру уақытының ұзақтығы). Көбіліктілік,яғни көбік көлемінің қабыршық түріндегі сұйық көлеміне қатынасы Дисперстілік(көпіршіктердің орташа өлшемі мен сұйық қабыршақтың орташа қалыңдығы).

Қ атты к ө біктер Қ атты к ө біктерге дисперсті фазасы газ, ал дисперсті ортасы қ атты дене болатын ж ү йелер жатады. Олар ғ а к ө бікті шыны, к ө бікті бетон, к ө бікті пластмассалар жатады.

Ұ нта қ тар Дисперстік ортасы газ ал дисперстік фазасы қ атты заттан құ рал ғ ан еркін дисперстік ж ү йе.

1.Екі не одан да көп электролиттер ерітіндіде химиялық реакцияласқанда және осы өнімдердің бірі тұнбаға шөгінді күйінде түскенде қолданылады. 1.Бұл әдіс механикалық диірмен, ультрадыбысты аспаптермен берілген заттарды ұнтақтауға негізделген. Дисперсиялық Конденсациялық