LOGO Орындаған: Абдималикова Г. Тобы: 302 ФӨТ Қабылдаған: Асильбекова А. Жоғары молекулалы қосылыстар. - презентация

1 LOGO Орындаған: Абдималикова Г. Тобы: 302 ФӨТ Қабылдаған: Асильбекова А. Жоғары молекулалы қосылыстар

2 LOGO Жоғары молекулалы қосылыстар немесе полимерлер (гр. πολύ- көп, μέρος бөлік, бөлігі) молекула құрамында өзара химикалық немесе координаттық байланыстармен қосылған жүздеген, мыңдаған атомдары бар және өздеріне ғана тән қасиеттермен ерекшеленетін заттар тобы.гр.

3 LOGO ЖМҚ кұрамының күрделілігі оның молекулалық массасының да өте үлкен болуын қамтамасыз етеді. Молекулалық массасы (М) 1000-ға дейін заттар. М= аралықта нан басталып, ондаған миллиондарға дейін

4 LOGO Полимерлердің пішіні сызықтытармақты немесе торлы кеңістіктік

5 LOGO Жоғары молекулалы қосылыстарың жіктелуі Алыну ә дісіне ЖМ Қ қ олданылуы Ісiну қ абiлетi

6 LOGO Жоғары молекулалы қосылыстарды алудың негізгі әдістері Поликонденсация Поликонденсация деп қосымша заттар бөле жүретін төмен молекулалы қосылыстардан жоғары молекулалы қосылыстардың түзілу реакциясын айтады. Полимеризация Полимеризация деп төмен молекулалы заттардың (мономерлердің) қосылып, жоғары молекулалы қосылыстарды түзу реакциясын атайды.

7 LOGO ПолимеризацияПоликонденсация Жоғары молекулалы қосылыстарды алудың негізгі әдістері Реакция нәтижесінде қосалқы заттар бөлінбейді, ал алынған полимердің құрамы мономерге сәйкес келеді. Полимеризация процесі кезінде мономерлерде қос байланыстар үзіліп немесе циклдер ашылып, топтар арасында химиялық байланыстардың пайда болуынан макромолекулалар түзіледі. Өндірілетін барлық полимердің ¾ бөлігі полимеризация әдісі арқылы алынады. Поликонденсация әдісі бойынша полимер алу үшін әр түрлі химиялық реакциялар қолданылады. Олар: этерификациялау, аминдеу, ароматикалық орынбасу және т.б. Поликонденсация екі функционалдық топтардың әрекеттесуінен жүреді. Поликонденсация реакциясын балқымада, ерітіндіде немесе екі фазаның бөліну шекарасында жүргізіледі. Барлық шығарылатын полимердің 1/4 бөлігі поликонденсация әдісімен алынады.

8 LOGO Поликонденсация жылдамдығы мен алынатын өнімнің қасиеті негізінен бастапқы мономерлердің құрылысына, температураға, катализатор мөлшеріне, кіші молекулалы заттардың бөліну жылдамдығына, т.б. факторларға байланысты. Поликонденсация сатылап жүретін процесс. Өнеркәсіпте Поликонденсация әдісімен полиэфир, полиамид, полиуретан, поликарбон ат, полиарилат, полигетероарилен, фенол, т.б. алынады. Поликонденсацияның биополимерлер (белок, нуклеин қышқылдары, целлюлоза, т.б.) синтездеуде маңызы зор.полиэфирполиамидполиуретанполикарбон атполиарилатполигетероариленфенолцеллюлоза

9 LOGO Гомополимеризация – соединение молекул одного мономера Сополиконденсация – соединение молекул двух и более исходных веществ Гомополиконденсация – соединение молекул одного мономера Способы получения

10 LOGO Классификациясы: ПОЛИМЕРЛЕР Табиғи (ақуыздар, нуклеин қышқылдары, табиғи шайырлар) Жасанды (табиғи полимерді химикалық реактивтермен әрекеттестіру кезінде алынатын) синтетикалық (полиэтилен, полипропилен, полистирол, полиамид, фенол ды шайыр, т.б.)

11 LOGO

12

13

14

15

16

17

18

19

20 Ісіну қабілеті бойынша: Шекті ісінетінШексіз ісінетін

21 LOGO Полимерлердің қасиеттері Полимерлердің төмен молекулалық қосылыстармен салыстырғанда бірқатар ерекше қасиеттері бар. Атап айтқанда, полимерлер ұшқыш зат емес, ерудің алдында ісінеді, макромолекула ерітінділерінің тұтқырлығы өте жоғары, полимерлер иілгіш күйде бола алады.

22 LOGO Қазіргі кезде қолданылып жүрген полимер бұйымдарын жалпы қасиеттері мен олардан жасалатын заттардың түріне, сондай-ақ өндіру әдісіне қарай төрт типке бөледі: Конструкциялық пластиктер. Оларды көбіне пластмассалар деп атайды. Басқа полимерлерден айырмашылығы мынадай: пластиктер бөліну беріктігі кг/см2 болатын қатты заттар. Эластомерлер. Оған каучук, резеңке және осыларға ұқсас материалдар жатады. Эластомерлерге атына сәйкес жоғары (эластикалық) иілімділік, созылғыштық тән, деформациялығы қайтымды.

23 LOGO Талшықтар мен жіптер. Бұларға осы талшықтардан тоқылған маталар жатады. Талшықты материалдардың беріктігі, иілімділігі, қаттылығы, кейде тіпті тығыздығы да анизотропиялық (дененің барлық немесе бірқатар физикалық қасиеттері әр бағытта әр түрлі) болады. Қабыршақтар, лактар, бояулар және басқа қорғағыш, әсемдегіш жабындар (пленкалар). Лак, бояу материалдарының олар жабатын негізбен берік байланысында адгезияның да маңызы зор. Сондай-ақ бұл типтегі материалдардың тағы бір ерекшелігі алдын ала пішін жасауға болмайды. Оларды қорғалатын заттың бетіне жұқа қабатпен жағып, қолма-қол пайдаланады.

24 LOGO... процесі кезінде мономерлерде қос байланыстар үзіліп немесе циклдер ашылып, топтар арасында химиялық байланыстардың пайда болуынан макромолекулалар түзіледі. Өндірілетін барлық полимердің ¾ бөлігі … әдісі арқылы алынады. … реакциясын балқымада, ерітіндіде немесе екі фазаның бөліну шекарасында жүргізіледі. Барлық шығарылатын полимердің 1/4 бөлігі … әдісімен алынады. Реакция нәтижесінде қосалқы заттар бөлінбейді, ал алынған полимердің құрамы мономерге сәйкес келеді.... әдісі бойынша полимер алу үшін әр түрлі химиялық реакциялар қолданылады. Олар: этерификациялау, аминдеу, ароматикалық орынбасу және т.б.... екі функционалдық топтардың әрекеттесуінен жүреді. Полимеризация Поликонденсация

25 LOGO

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40