ПРЕЗЕНТАЦИЯ Орында ғ ан: Искакова Асия Тексерген: Рахимжанова Б.Х

ТА Қ ЫРЫБЫ : Философияда ғ ы болмыс м ә селесі

Ж ОСПАР : I. Кіріспе II. Негізгі б ө лім Онтология туралы ілім Болмысты ң пайда боуы мен дамуы Ә лем мен адам болмысыны ң т ү сінігі III. Қ орытынды

Онтология термині грек тілінде екі сөз тіркесінен тұрады: ontos – болмыс, logos – ілім. Демек, онтология грек тілінен аударғанда болмыс туралы ілім дегенді білдіреді. Философияда бұл термин XVII ғасырдан бастап қолданылады, бірақ оның сол кезге дейінгі де тарихы бар. Екі жарым мың жыл бойы философтар әлемдегі адамның орны туралы ой толғап келді, соның нәтижесінде философияда осындай ерекше сала қалыптасты. Онтологияда болу деген қасиетке ие болатын барлық нәрселер мәнін ашуға негізделетін болмыс мәселесінің сұрақтары қарастырылады. Онтологияның негізгі категориясы болмыс болып табылады.

Болмыс батысты қ рефлексияда базалы қ категория деп саналады, ө йткені ол заттарды ң м ә нін бейнелейді. Б ұ л м ә нділік болуды ң сипаттамасы болып табылады. Батысты қ адам ма ң ызды д ү ниетанымды қ м ә селелерді шешу барысында ой тол ғ ауды е ң алдымен барды, болуды т ү сіндіруден бастайды ж ә не б ұ л ойлауды ң негізгі азы ғ ы болып табылады. Болмыс туралы е ң ө ткір с ұ ра қ тар құ дайды ң құ діреттілігіне к ү м ә н келтіріліп, ортодоксальды а қ ыл-ойды ң да ғ дарысы т ұ сында қ ойылады.

Негізгі формалары Идеалды қ рухани болмыс Адами болмыс Материалды қ заттар мен процестер Феноменалды болмыс Ә леуметтік болмыс Ноуменалды болмыс

М АТЕРИАЛДЫҚ, ЗАТТАР МЕН ПРОЦЕСТЕР БОЛМЫСЫ : a) Бір тұтастық түріндегі табиғат заттары процестер болмысы; b) Адам жасаған заттар процестер болмысы.

И ДЕАЛДЫҚ, РУХАНИ БОЛМЫС : a) Тұлғаланған, жекелік рухани болмыс; b) Объективтенген рухани болмыс.

А ДАМИ БОЛМЫС, АДАМ БОЛМЫСЫ a) Заттар дүниесіндегі адам болмысы; b) Адамның өзіндік болмысы.

Ә ЛЕУМЕТТІК БОЛМЫС : a) Қоғамдағы адам болмысы; b) Қоғамның өзіндік болмысы.

Санадан тысқары, оған тәуелсіз болмыс. Танымдағы субъекттің елестету, көрініс болмысы, дүдамал болмысы. Ноуменалды болмыс ноумен – өзіндік зат Феноменалды болмыс феномен – құбылыс, тәжірибе

Қ ОРЫТЫНДЫ : Болмыс – адам санасынан тыс қ ары,т ә уелсіз т ұ ратын объективтік шынды қ ты ж ә не адамны ң ө зін де бейнелейтін философиялы қ категория. Болмысты философиялы қ ұғ ынуды ө зге т ү сініктерден ажыата білу керек. Сонымен қ атар, қ орша ғ ан д ү ниедегі заттар, құ былыстар болмыста болады ж ә не бейболмыста да болуы м ү мкін.Мысалы: ә лі туылма ғ ан адамдар,жасалма ғ ан заттар; ө лген адамдар, қ ира ғ ан мемлекет, қ алалар, ө шкен ө ркениеттер ж ә не т.б..

Қ ОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР : Философия о қ улы қ Алматы 2008 жыл Н ұ ртас Иман құ л,Т ө леу ғ али Б ө рібаев Іліми философия Д.Кішібеков, Ұ. Сыды қ ов Философия