Ү ндістан – та ң ғ ажайып ел, мы ң да ғ ан жылдар ғ а ұ лас қ ан м ә дениетін, д ә ст ү рлерін қ азіргі та ңғ а дейін ө згеріссіз ұ рпа ғ ына жеткізе білген бірде-бір ел деуге болады. Индия, оны ң тарихы ж ә не м ә дениеті қ азіргі бар м ә дениеттерге ма ғ ыналы т ү рде ы қ палын тигізуде.

Ү нді будда м ә дениеті. Жер шарында ғ ы қ асиетті де, құ діретті м ә дениеттерді ң бірі Ү нді мемлекетінде қ алыптасып ө ркендеген ү нді-будда м ә дениеті. Ү нді еліні ң ғ асырлар бой ғ ы м ә дени д ә ст ү рлері оны ң талантты хал қ ыны ң діни сана-сезіміні ң қ алыптасып, дамуымен ты ғ ыз байланысты болды.

Ү нді-будда м ө дениетіне т ә н қ асиет дін мен философияны ң ө зара ты ғ ыз байланыста болып, ұ штаса білуінде. Б ұ л туралы Гегель былай деп жазды: « Ү нді м ә дениеті жо ғ ары дамы ғ ан сан- салалы құ діретті м ә дениет, біра қ оларды ң философиясы дінмен саба қ тас, ө зара ты ғ ыз байланыста болып келеді. Философия ғ ылымы айналысатын м ә селелерді діннен де к ө птеп кездестіруге болады. Сонды қ тан, ведалар дінні ң ғ ана негізі емес, сонымен қ атар философияны ң да негізі болып саналады» Гегель Ү нді м ә дениеті

Ежелгі Ү ндістан – адамзат ө ркениетіні ң жо ғ ары де ң гейдегі м ә дениетіні ң ежелгі оша қ тарыны ң бірі. Ү нді м ә дениеті мен ғ ылымы б.з. Дейінгі IV – II ғ. ғ. – б.з. VIII ғ. Ө ркендеді. Осы кезе ң де есептеуді ң онды қ ж ү йесі, цифрлерді жазу т ү рі (кейінірек ө згертілген т ү рде араб цифрі деп атал ғ ан) жасалды. Квадрат ж ә не куб, т ү бірлерді шы ғ ару, арифметикалы қ ж ә не геометриялы қ прогрессиялар, тригонометрия мен алгебра негіздері белгілі бол ғ ан.

Астрономдар жылды 12 айға бөлген, әр айда 30 күннен болған, жылдар 6 маусымға бөлінді. Әр бес жыл сайын 13- ші ай қосылып отырды. Жер шарының әр алуан ендіктерінде күн мен түн ұзақтығының айырмашылығы белгілі болды. Ежелгі үнді астрономдары Жердің шар тәрізді екендігін білді, оның өз осінің бойымен айналатындығын болжады.

Үнді жеріне келген арийлер өздерімен бірге б. з. б жылы шыға бастаған көне мәдени мұралардың бірі Ведаларды ала келіп, оны жергілікті халықтың арасына кеңінен тарата бастады. Ведалар дегеніміз діни сарындағы дұғалардың, құрбандық шалу кезінде айтылатын суреттемелердің, табиғаттың поэтикалық бейнесінен хабардар ететін өлеңдердің жиынтығы арийлер2000

Химияны білу қышқылдар, бояулар, дәрілер, иіс су, цемент, тұздар жасауға, металдарды білу сынаптан күрделі аппараттар дайындауға мүмкіндік берді.

Б.з. Дейінгі II мы ң жылды қ ты ң ая ғ ы – I мы ң жылды қ ты ң басынан бізге ежелгі ү нді діни ә дебиеті – Веда ескерткіштері жеткен. Шамамен б.з. Дейінгі 800 жылы пайда бол ғ ан упанишадтар діни т ү сініктеріні ң дамуында келесі қ адам болып табылады. Эпикалы қ ә дебиетті ң негізгі ескерткіштері «Махабхарата» мен «Рамаяна» болды, олар б.з. Бірінші ғ асырларында санскритте жазыл ғ ан, біра қ олар б.з. дейінгі IV ғ асырда пайда бол ғ ан.

Ү ндістанны ң ежелгі тарихыны ң к ө птеген құ пиясы ашылма ғ ан. Біра қ б.з.д II мы ң жылды қ та шы ққ ан ескі ә дебиет к ө здерінде құ л иелену қ атынастарыны ң дамуы туралы айтады. Ү ндістанны ң б.з.д. VI ғ асырда ғ ы қ о ғ амды қ -мемлекеттік құ рылысын бейнелейтін «Ману за ң дарында» қ о ғ амды қ е ң бек б ө лінісі, билеу мен ба ғ ынышты болу қ атынастары жазыл ғ ан.

Ә леуметтік шы ғ у тегімен ж ә не сипатымен ескерілген ежелгі ү нді қ о ғ амын қ атты дифференциация т ұ йы қ қ о ғ амды қ топтарды қ алыптастырумен ая қ талды: сословиелер бойынша – варналар (брахмандар, кшатрийлер, вайшьилер, шудралар), к ә сіптік қ ызметі бойынша – касталар. Брахмандар ата қ ты абыздар руыны ң ө кілдері болды, олар Құ дайлармен байланыс жасап, мемлекетті бас қ арды. Кшатрийлер деп ә скери а қ с ү йектерді ң ө кілдерін ата ғ ан. Қ ос варна қ о ғ амны ң п ұ рсатты тобын құ рады. Е ң бекші халы қ вайшьилер мен шудралар варнасына кірді. Вайшьилер шаруашылы қ қ ызметпен ш ұғ ылданды: егіншілікпен, қ ол ө нермен, саудамен. Шудраларды ң ү лесі – бас қ а касталарды ң м ү шелеріне қ алты қ сыз қ ызмет ету. Олар құқ ы қ сыз болды ж ә не жеке меншігі бол ғ ан жо қ.