Сабақтың мақсаты: Фосфор және оның оксидтері жөнінде жалпы мәліметтерге сүйене отырып, нақты теориялық білімді ізденіс, өзіндік жұмыстар арқылы толықтыру, меңгерту, бекіту Фосфор және оның оксидтері жөнінде жалпы мәліметтерге сүйене отырып, нақты теориялық білімді ізденіс, өзіндік жұмыстар арқылы толықтыру, меңгерту, бекіту Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың шығармашылығын дамыта отырып ғылыми дүниетанымын кеңейту, ізденіс жолымен мақсатқа жетуге баулу Оқушылардың шығармашылығын дамыта отырып ғылыми дүниетанымын кеңейту, ізденіс жолымен мақсатқа жетуге баулу Тәрбиелік мақсаты: Өзара ынтымақтастыққа, өз ұлтын шексіз сүюге, экологиялық сауаттылыққа тәрбиелеу Өзара ынтымақтастыққа, өз ұлтын шексіз сүюге, экологиялық сауаттылыққа тәрбиелеу

1.Азотты сипаттаған ғалым 2.Ауаның 78 % құрайтын элемент 3.Азот қышқылының тұздары 4.Атмосфераға азот бөліп жанатын зат 5.Азот диоксиді адам қанынан нені азайтады? 6.Азоттың металдармен қосылысы Е Т З А РОФ З Р ЛЕС О ДЕ И РО АРТ Ф ЕМ НР О И Г Т ИБОЛГ ДИТ Н РЕЗРОФРДЕ ТАЗО ЛЕСИАРТ РОФТ ЕМОГИБОЛГН НРИДИТ

ФОСФОР атом құрылысы қолданылуы табиғатта кездесуі химиялық қасиеттері алынуы физикалық қасиеттері

Атом құрылысы Фосфордың сыртқы энергетикалық деңгейінде 5 электрон бар. Атомындағы электрондардың орналасуы: Электрондық құрылысы: +15 Р )2е )8е )5е 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 3 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 3

Табиғатта кездесуі

Алынуы 2Ca 3 (PO 4 ) 2 +6SiO 2 +10C = P 4 +6CaSiO 3 +10CO

ФОСФОР атом құрылысы қолданылуы табиғатта кездесуі химиялық қасиеттері алынуы физикалық қасиеттері

Физикалық қасиеттері Ақ фосфорҚызыл фосфор 1.Ақ түсті кристалл зат, тығыздығы 1,83г/см 3 2.Қараңғыда жарқырайды 3.Кәдімгі жағдайда С температурада ауадағы оттекпен тотығады 4.От алғыш қауіптілігіне байланысты су астында сақтайды 5.Суда ерімейді, (СS 2 ) күкірткөміртекте ериді 6.Өте қауіпті, улы! С-та балқиды, С-та қайнайды 1.Аморфты зат, кристалды емес, тығыздығы 2,20 г/см 3 2.Қараңғыда жарқырамайды 3.Ауадағы оттекпен С –та тотығады 4.Отқа қауіпті емес. Қыздырғанда оталады. 5.Суда да, (СS 2 ) күкірткөміртекте де ерімейді 6.Улы емес С-та балқиды

Химиялық қасиеттері 1. Фосфор оттекте жанып, пентаоксид т ү зеді: 4Р+5О 2 =2Р 2 О 5 2. Фосфор хлормен ерекеттесіп, фосфор ү ш хлоридін ж ә не С-та фосфор пентахлоридін т ү зеді: 2Р+3Cl 2 =2РCl 3 2Р+5Cl 2 =2РCl 5 3. Фосфор сутекпен тікелей ә рекеттесіп, фосфин т ү зеді: 2Р+3Н 2 =2РН 3

Қолданылуы

Фосфор (V) оксиді Р 2 О 5 +Н 2 О=2НРО 3 метафосфор қышқылы Р 2 О 5 +2Н 2 О=Н 4 Р 2 О 7 дифосфор қышқылы Р 2 О 5 +3Н 2 О=2Н 3 РО 4 ортофосфор қышқылы

Алынуы Зертханада алынуы: P 2 O 5 +3H 2 O=2H 3 PO 4 Өнеркәсіпте алынуы: Ca 3 (PO 4 ) 2 +3H 2 SO 4 =3CaSO 4 +2H 3 PO 4

Химиялық қасиеттері: 2H 3 PO 4 +3СаО=Ca 3 (PO 4 ) 2 +3H 2 O Са 3 (PO 4 ) 2 +4Н 3 PO 4 =3Са(Н 2 РО 4 ) 2

Қолданылуы Фосфор қышқылы Алкогольсіз сусындар алуда Дәрі-дәрмек жасауда Минералды тыңайтқыштар алуда Өнеркәсіпте Нан пісіруде

Венн диаграммасы Ақ фосфор Қызыл фосфорОртақ қасиет Ақ түсті, кристалл Қараңғыда жарқырайды, өте улы т.б. Аморфты, Кристалды емес Қараңғыда жарқырамайды, Улы емес т.б. Суда ерімейді

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!!!