Есептеу құрылғылары панда болмай тұрып, адамдар әр түрлі есептеуді жүргізу мүмкіндіктерін іздеді. Бұл үшін олар қол саусақтарын, бастарды, ағаш таяқшаларды пандаланды. Олар бастарды үйіп немесе қатарлап санап есептеулер жүргізді. Заттардың саны жерге сызған сызықшалар мен, ағаш таяқшалрды жасалға кертіктермен немесе жіптерге түйілген түйіншектермен есептелді.
Ең арте заманғы және бәрімізге белгілі есептеу құралы есепшот болып табылады. Есепшоттың панда болған уақытын осы кезге дейін ешкім сайта алмайды. Деректерге қарағанда есепшоттың ужасы жылдар шармасында, ал панда болған жері артедегі Қытай немесе артедегі Египет, тіпті ежелгі Греция болуы да мүмкін. Бұл санау құралын Гректер мен Батыс Еуропалықтар «абак», Қытайлықтар «суанпан», Жапондықтар «серобян», ал Ресейде «шорты» деп атаған.
1614 ж. –шотландиялық математик Джон Непер өзінің логарифмдік кестесін басып шығарды ж. – Непер «Таяқшалар арқылы есептеу» ( «Счёт с помощью палочек» ) денег трактатын жариялады.
«Паскаль машинасы» (1642) 1642 жилы француз математигі Блез Паскаль он тоғыз ужасында дүние жүзінде бірінші рет қосу машинасы денег атпен белгілі, жетектер мен дөңгелектерден тұратын механикалық есептеу машинасын құрастырды.
Лейбниц машинасы 1694 жилы атақты неміс математигі Лейбниц Паскалдың идеясы дамытып, өзінің механикалық есептеу машинасын арифометрді құрастырды. Дөңгелектің орнында мұнда цифрлар жазылған цилиндр қолданылды. Арифмометр қазір оқушының қолында жүретін калькулятордың негізін салды.
Аналитикалық машина Ч. Бэббидж (1833) Алғашқы есептеуіш автоматың авторы Ч. Бэббидж еді, сондықтан оны көптеген адамдар қазіргі компьютердің атласы деп атайды жилы ол бағдарлама арқылы басқарылатын «Аналитикалық машина» жобасын фасады. Дүние жүзі бойынша алғашқы, 1846 жилы Ч. Бэббидж машина сына бағдарлама жазған, Ада Лавлейс бағдарламаушы деп сана лады.
«Марк-I» (1944) Құрастырушы – Говард Айкен ( ) АҚШ-тағы алғашқы автоматы компьютер: ұзындығы 17 м, салмағы 5 тонна электронды шарм 3000 механикалық реле көбейту – 3 секунд, бөлу – 12 секунд
1949 ж. – Кембридж университетінде профессор М. Уилкстың басшылығымен әлемде ең алғашқы программалар мен директор жатында сақталған есептеуіш машинасы ЭДСАК құрылды ж. – Дж. фон Нейманның басшылығымен MANIAC (Mathematical Analyzer Numerical Integrator ntand Computer) компьютері құрастырылды.
1952 ж. – Сергей Алексеевич Лебедевтың басшылығымен БЭСМ (Большая Электронная Счётная Машина) машинасы өндіріске қосылды, ол секунды на ямал орындайтын балды ж. – СССР –де М-20 машинасы - 50-жылдардағы Еуропадағы ең қуатты ЭЕМ, ол секунды на ямал орындайтын балды.
Компьютер буындары I буын ( ) электронды-вакуумды шармдар II буын ( ) транзисторлар III буын ( ) интегралды микросхемалар IV буын ( …) үлкен және өте үлкен интегралды схемалар V буын бұл буын әлі қарастырылуда
ЭЕМ-нің бірінші букины ( ) электронды шармдармен жұмыс істеді есептеу жылдамдығы секунды на мың операция әр машинаның өз тілі балды операциялық жүйелер болған жоқ енгізу және шығару: перфоленталар,перфокарталар, магнитті таспалар
ЭЕМ-нің екінші букины ( ) жартылай өткізгіш элементтер – транзисторлар (1948, Дж. Бардин, У. Брэттейн и У. Шокли) жылдамдығы секунды на мың операция алғашқы операциялық жүйелер алғашқы программалау тілдері: Фортран (1957), Алгол (1959) мәліметтерді сақтау құралдары: магниттік барабан дар, магниттік дискілер.
ЭЕМ-нің үшінші букины ( ) интегралды микросхемалар (1958, Дж. Килби) есептеу жылдамдығы секунды на 1 млн. операцияға дейін жедел жат – жүзденег мың байт операциялық жүйелер – жатты,құрылғыларды, процессор уақытын басқару программалау тілдері Бэйсик (1965), Паскаль (1970, Н. Вирт), Си (1972, Д. Ритчи) программалар үйлесімділігі
ЭЕМ-нің төртінші букины (1980-…) үлкен және аса үлкен интегралды схемалардан (ҮИС, АҮИС) тұратын компьютерлер дербес компьютерлер қарапайым пандаланушылардың панда болуы, графикалық интерфейстің қажеттілігі әрекет эту жылдамдығы секунды на 1 млрд. операция дан жоғары оперативті жат – бірнеше гигабайт көппроцессорлық жүйе компьютерлік желілер мультимедиа мүмкіндіктері (графика, анимация, дыбыс)