Թեմա 3 Զբոսաշրջային ձեռնարկության մարքեթինգային համալիրի մշակումը կամ « մարքեթինգ - միքս »
Զբոսաշրջային ձեռնարկության շուկայական գործունեության պլանավորումը և իրագործումը հիմնված է մարքեթինգային համալիրի վրա, որն արևմտյան շուկայագետները կոչել են marketing-mix կամ 4 P- րի տեսություն
Մարքեթինգ - միքսը մարքեթինգային գործիքների համախումբ է, որն օգտագործվում է զբոս. ձեռնարկության կողմից նպատակային շուկայում մի շարք խնդիրների լուծման համար
Հիմնական մարքեթինգային գործիքները դասակարգվում են 4 ուղղություններով, որոնցից յուրաքանչյուրն սկսվում է անգլերեն «P» տառով ` 1. Product – զբոս. ապրանք, ծարայությունների համալիր 2. Price – գին 3. Place – վայր, որտեղ տարածվում և իրացվում է զբոս. ապրանքը 4. Promotion – խթանում, առաջխաղացում
Նշված 4 ուղղություններով զբոսաշրջային ձեռնարկությունը մշակում է իր գործունեության հիմնական քաղաքականությունները.
1.Product – ապրանքային քաղաքականություն անհրաժեշտ առաջարկի ապահովում անհրաժեշտ առաջարկի ապահովում զբոս. ապրանքների տեսականու ձևավորում զբոս. ապրանքների տեսականու ձևավորում փաթեթի կյանքի պարբերաշրջանի վերահսկում և հին փափեթների նորացում դիվերսիֆիկացում փաթեթի կյանքի պարբերաշրջանի վերահսկում և հին փափեթների նորացում դիվերսիֆիկացում
2. Price – գնային քաղաքականություն փաթեթում ընդգրկված ծառայությունների արժեքի արտացոլում փաթեթում ընդգրկված ծառայությունների արժեքի արտացոլում փաթեթի մրցակցային առավելության ստեղծում զանգվածային սպառողի գիտակցության մեջ (մատչելի գին սահմանելու միջոցով) փաթեթի մրցակցային առավելության ստեղծում զանգվածային սպառողի գիտակցության մեջ (մատչելի գին սահմանելու միջոցով)
սպասարկման մակարդակի կանխորոշում սպասարկման մակարդակի կանխորոշում
3. Place – իրացման քաղաքականություն իրացման համակարգի ձևավորում, այսինքն ` սպառողի համար գնումը կատարելու և ծառայություններն ստանալու ամենահասանելի ուղիների մշակում իրացման համակարգի ձևավորում, այսինքն ` սպառողի համար գնումը կատարելու և ծառայություններն ստանալու ամենահասանելի ուղիների մշակում
4. Promotion – խթանում, առաջխաղացում, այսինքն ` կոմունիկացիոն քաղաքականություն Promotion-mix 1. Direct marketing 2. Sales promotion 3. PR 4. Advertising
Promotion-mix = = Marketing Communications = = մարքեթինգային հաղորդակցության համալիր
Promotion-mix = = Marketing Communications = = մարքեթինգային հաղորդակցության համալիր
Մարքեթինգային հաղորդակցության համալիրի հիմնական տարրերը` Ուղիղ մարքեթինգ կամ անձնական վաճառքներ (direct marketing) Ուղիղ մարքեթինգ կամ անձնական վաճառքներ (direct marketing) Իրացման խթանում (sales promotion) Իրացման խթանում (sales promotion) Հասարակության հետ կապեր (PR) կամ քարոզչություն (propaganda) Հասարակության հետ կապեր (PR) կամ քարոզչություն (propaganda) Գովազդ (advertising) Գովազդ (advertising)
Մարքեթինգային հաղորդակցության համալիրի ամեն մի տարր ունի իր յուրահատուկ մեթոդները, որոնք, սակայն, հետապնդում են մեկ նպատակ, այն է` ձևավորելով արդյունավետ հարաբերություններ բոլոր անհրաժեշտ հասցեատերերի հետ` նպաստել ընկերության ռազմավարական և մարտավարական խնդիրների լուծմանը
Պրակտիկ փորձը ցույց է տվել, որ շուկայում ապրանքի (ծառայության) առաջխաղացումը կյանքի ողջ ցիկլի ընթացքում հնարավոր է միայն մսրքեթինգային համալիրի բոլոր տարրերի համատեղ կիրառման դեպքում
Նշված բոլոր տարրերը կազմում են մարքեթինգ - միքսի դասական տարբերակը
Ժամանակակից ձեռնարկության ներքին և արտաքին միջավայրներում անընդհատ տեղի ունեցող փոփոխությունները ստիպում են զբոսաշրջության ոլորտի մարքեթինգ - միքսը համալրել մի քանի այլ «P»- րով
5. People – մարդիկ սպասարկող անձնակազմը զբոս. ապրանքի մասն է կազմում, կարևորվում են անձնակազմի ընտրության, որակավորման և կառավարման գործառույթները ` սպասարկման անհրաժեշտ որակի ապահովման համար սպասարկող անձնակազմը զբոս. ապրանքի մասն է կազմում, կարևորվում են անձնակազմի ընտրության, որակավորման և կառավարման գործառույթները ` սպասարկման անհրաժեշտ որակի ապահովման համար
6. Physical evidence – նյութական ֆիզիկական վկայություններ Ձեռնարկության գրասենյակի արտաքին և ներքին հարդարանքը, ոճը Փաթեթում ընդգրկված հյուրանոցի արտաքին և ներքին գրավչությունը, ճարտարապետական առանձնա - հատկությունը, հարդարման ոճը, հաճախորդին ներկայացվում է գովազդային նյութերի օգնությամբ
7. Process – ծառայությունների մատուցման գործընթաց մեթոդներ 7. Process – ծառայությունների մատուցման գործընթաց մեթոդներ ձևավորվում է տվյալ շուկայի պահանջներին համաձայն ձևավորվում է տվյալ շուկայի պահանջներին համաձայն
8. Positioning – զբոս. ապրանքի դիրքավորումը շուկայում սպառողների կողմից ծառայությունների որակի գնահատումը ` հիմնական մրցակիցների արտադրանքի համեմատությամբ սպառողների կողմից ծառայությունների որակի գնահատումը ` հիմնական մրցակիցների արտադրանքի համեմատությամբ