ПАВЛОДАР МЕМЛЕКЕТТІК ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ИНСТИТУТЫ Дипломдық жұмыстың тақырыбы: Орындаған: Ғатиатова М.Б ШТА-31 (қ) чтобы студенті Ғылыми жетекшісі: пғк, проф. Байғожина Ж.М Павлодар 2017 Ағылшын тілін оқытуда өлеңдерді пайдаланудың тиімділігі

4 Зерттеу мақсаты: Ағылшын тілі сабағында оқушылардың коммуникативтік құзырлығын арттыру үшін өлеңдерді пайдаланудың маңызы мен тиімділігін анықтау және әдістемелік негізге сүйене отырып, сабақ барысында өлеңдерді қолданудың әдіс-тәсілдерін ұсыну болып табылады.

Зерттеу нисаны: 4 Ағылшын тілін оқыту процесі барысында өлеңдерді қолдану ерекшеліктерін анықтау Зерттеу пәні: Шет тілін оқытуда өлеңдерді қолданудың әдістері мен тәсілдері Зерттеудің мақұлдануы және жарық көруі: Украинада өткен ХХІV халықаралық ғылыми интернет- конференция да бір мақала жарық көрді

Зерттеу жұмысының міндеттері: 4 Ағылшын тілін оқыту үрдісінде өлеңдерді қолдану ерекшелігін анықтау; 4 Өлеңдерді ағылшын тілі сабағында қолдана отырып, оқушылардың тыңдау дағдыларын дамыту жолдарын анықтау; 4 Қазіргі заманда өлеңдерді оқыту процесінде қолданудың тиімді жолдарын қарастыру; 4 Ағылшын тілі сабағында өлеңдерді қолданудың әдістемелік-педагогикалық негіздерін анықтау.

Зерттеудің практикалық құндылығы. Шет тілін оқу процесінде өлеңдерді қолдану ерекшеліктерін анықтау. Оқытудың мақсаттарына орай өлеңдерді мақсатты, тиімді пайдалану әдіс-тәсілдері қарастырылып, әдістемелері ұсынылды. Жұмыстың құрылымы: дипломдық жұмыс кіріспеден,екі бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады Зерттеудің мақұлдануы мен жарық көруі: ХХІV Украинадағы халықаралық интернет- конференция да бір мақала жарық көрді

Өлеңнің компоненттері сөзі, ұзақтығы, қайырмасы, дискурсивтік құрылымдары Музыкалық элементтері әуен, ритм, аспап түрлері; Вокальдық орындалуы Сыртқы элементтері қоғамдық, экономикалық, саяси маңыздылығы Тілдік

Оқыту процесінде өлеңдер төмендегі кезеңдерде қолданылуы мүмкін:

- тыңдауға дейін - тыңдау кезінде - тыңдаудан кейін Өлеңдермен жұмыс жасау әдетте мынадай жолдармен жүзеге осады

АҒЫЛШЫН ТІЛІН ОҚЫТУ ҮРДІСІНДЕ ӨЛЕҢДЕРДІ ҚОЛДАНУДЫҢ МАҢЫЗЫ Әлеуметтік-мәдени біліктілікті дамыту үшін шынымен де ақпаратқа толы ән материалдарын сабақта қолдануга болады. Мәдениетаралық коммуникативтік біліктіліктерін дамыту құралы ретінде оқытылатын тілдің стихия сына ену үшін аутентті материал ретінде таптырмас құрал Аутентті материал ретінде Бейнелі қабылдау оқу мәтіндеріне қарағанда өлеңдермен жұмыста жақсы демиды. Сезімдері мен эммоцияларына әсер етуде таптырмас құрал Сабақта жағымды атмосфера тудырады Психологиялық ресурс -тілдің фонетикалық аспектілерінің бардығын өлеңдерде беріледі дыбысталуы, интонация, стресс, ритм -оқылып жатқан тілдің жаңа формаларын, грамматикалық құрылымдарын, жаңа сөздерімен танысуға мүмкіндік береді Лингвистикалық ресурс ретінде.

Ағылшын тілін оқытуда өлеңдерді қолданғанда төмендегідей әдістемелік принциптер негізге алынады оқыту процесінде өлеңдер білім беру бағдарламасына сәйкес қолданылуы өлеңнің мәтінімен жұмыс істеу оқушылардың оқу процесіне белсенді қатысуын қамтамасыз етуге негізделуі; өлеңдер сыныптағы оқушылардың жас ерекшеліктері мен қызығушылықтарына сайтттт таңдалып алынуы; өлеңнің мәтіні бойынша тапсырмаларды жоспарлағанда тапсырмалар сыныптың деңгейіне сайтттт болуы өлеңнің мәтінімен жұмыс істеуді жоспарлағанда кез келген мүмкіндікті пайдаланып, көрнекі құралдарды барынша молайту қажет. пайдаланатын өлеңдердің тақырыбы мен мазмұны жағынан сабақтың және тілдік материал мен да өмірмен байланысты болуы

Оқытуды жеңілдете аллоды; Өлең – бір кезеңнің, мәдениеттің айрықша бейнесі (тілдік, мәдени, музыкалық жағынан); Өлең – аудиторияға тіл мен қоғамды алып калуге ықпал етеді; Оқытудың барлық деңгейінде ауызша және жазбаша жаттығулардың тірегі; Өлеңдерді ағылшын тілі сабақтарында қолданудың ерекшелігі

АҒЫЛШЫН ТІЛІ САБАҒЫНДА ӨЛЕҢДІ ҚОЛДАНУ НЕГІЗЕНДЕ ЖҮРГІЗІЛГЕН ЭКСПЕРИМЕНТТЕР ҚОРТЫНДЫСЫ ЗЕРТТЕУ ОБЬЕКТІСІ: 5 «б» сыныбының ағылшын тілі сабағында өлеңдерді пайдаланудың тиімділігін анықтау 1. Дайындық кезең: - ғылыми - педагогикалық әдебиеттерді зерттеу; - зерттеу базасын анықтау; - экспериментт жүргізетін торты анықтау; - сауалнама, тест, интервью сұрақтарын дайындау. 2. Экспериментті өткізу кезеңі: сынып оқушылары арасында сауалнама өткізу; - оқушылардың коммуникативтік дағдыларын қалыптастыру үшін өлеңдерді оқыту процесіне енгізу бойынша жұмыстың дай-күйін анықтау үшін шьет тілдерін оқытушылар арасында сауалнама жүргізу; -5-ші сыныптардың арасынан экспериментттік және бақылау сыныбына екі топ тағайындап алу - 5-сынып оқушыларының сабақтарына қатысып, бақылау; - 5-сынып оқушыларына ағылшын тілі сабақтарын өлеңдерді пайдаланып өткізу. 3. Қорытынды кезең: - сауалнамаларды талдау; - нәтижелерді қорытындылау; - қорытынды шығарып, жасалған іс-әрекет жүйесінің жобасын құру.

Мектеп мұғалімдерінің арасында жүргізілген сауалнама СҰРАҚТАР Иә, адам, (%) Жоқ, адам (%) жауап берегу қиналамын, адам, (%) 1.Сіз шьет тілі сабағында әндердің пайдалану тиімді деп есептейсіз бе? 12 (85.8) 1 (7.1) 3. Сабақта өлеңдерді жиі пайдаланасыз ба? 9 (64.3)1 (7.1)4 (28.6) 4. Джаз чанттарды сабақта қолданасыз ба? 5 (35.7) 9 (64.3) 0 5. Сіздің ойыңызша сабақта өлеңдерді пайдаланудың оқушыларға қандай әсері бар? - тілдік дағдыларын дамытады; - оқушы ойын бөліп сабаққа кері әсерін тигізеді. 6 (42.9) 3 (21.4) 1 (7.1) 6 (42.9) 7 (50) 5 (35.7) 6. Шет тілі сабақтарында өлеңдерді пайдалануда арнайы әдістемелік жүйе қажет пе? 8 (57.2)1 (7.1)6.(35.7)

5-9 сынып оқушылары арасында жүргізілген сауалнама Сіз ағылшын тілінде ән тыңдауды ұнатасыз ба? (Иә, жоқ, кейде); Ағылшын тілінде тыңдалған өлеңнің мәтінін түсінесіз бе? (Иә, жоқ, кейде); Ағылшын тілінде тыңдаған өлеңдеріңіз сіздің сөздік қорыңыздың молаюына әсері бар ма? (Иә, жоқ, кейде); Сіз ағылшын тілінде жатқа кем легенде бір ән білесіз бе? (Иә, жоқ); Ән тыңдау сізге не береді? а) эмоционалдық қанағаттандыру; б) сөздік қорын жетілдіру; в) дыбыстауға үйретеді ; г) ештеңе

Бақылау экспериментті барысында экспериментттік сыныпта алған зерттеу жұмыстарының қорытындысы бойынша жұмыстар жүргізілді. 5 сынып оқушыларында тыңдап-түсіну кезінде кездескен қиындықтар ескерілді; сабақ барысында өлеңдер тілдік жаттығулар ретінде алынып қолданылды; лексикалық тақырыптарға сайтттт өлеңдер іріктеліп алынып, оларға қосымша тапсырмалар жасалды; грамматикалық құрылымдарға сайтттт джаз чанттармен жұмыс жасалды; факультативтік сабақтарда өлеңдер жаттауға беріліп, өлеңдермен жұмыс түрлері терең жүргізілді; эксперимент соңында оқушылардан тыңдап-түсіну қабілеттерін тексеретін тапсырмалар берілді зерттеу нәтижелері алдыңғы нәтижемен салыстырылды. -атқарылған жұмыс қорытындысын қабылданды.

Өлеңдерді тыңдап-түсіну кезіндегі оқушыларда кездесетін қиындықтар Сынып оқушылары Дыбыстаудан қателіктер Жеке сөздерді түсінбеушілік Жалпы мағынаны түсінбеушілік 1 Абишев Тимур+ 2 Бакай Екатерина + 3 Бауыржан Камила+ 4 Марат Ерасыл++ 5 Имангазинов Темирлан + 6 Кабзулов Султан+++ 7 Серик Исламбек + 8 Тлектесов Батырхан++ 9 Мамжан Айдана Сармурзина Айгуль Тлектесов Азимхан++ 12 Серменов Жанат + 13 Сердалин Айдын Сейсембай Камила Тоқтар Тлеужан+ 16 Шарипова Алина+ Барлығы (%)65%55%34%

Өлеңдермен жұмыс жасау жолдары Тыңдауға дейінгі Тыңдау кезінде Тыңдалымнан кейін

Өлеңдерге негізделген тапсырмалар үлгісі

Джаз чанттар аудиторияға және жеке жаттығуға арналған ағылшын тілінде джаз бағытындағы ритмен айтылатын фразалар немесе өлеңдер - джаз чанттарды тыңдау және тыңдалымнан тәуелсіз сөздерді ұсыну ; дыбыстарды таныстыру және дыбыстардың артикуляциясымен жұмыс; -екінші реттік тыңдалым және түсіндіру; оқып жатқан дыбыс кездесетін сөздердің айтылуын қайталау

Атқарылған жұмыс нәтижелерін талдау Сынып Өлеңді түсіну деңгейі Тапсырм алармен жұмыс жасайтттт алу деңгейі Қызығу шылықта ры Бақылау сыныбы 65%48%100% Экспери менттік сынып 93%87%100%