ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: АҚША - НЕСИЕ САЯСАТЫ МЕМЛЕКЕТТІ РЕТТЕУ Орындаған күндізгі оқу бөлімінің 3 курс (3 жылдық) студенті : Ситнасипова Динара Ғылыми жетекшісі: Абдикулова Патима

Ақша несие саясатының 2 типі Рестрикциялық -екінші деңгейлі банктердің несиелік операциялар көлемін шектеуге және қатаң шарт белгілеуге,сендай-ақ сыйақы мөлшерлемсінің деңгейін арттыруға бағытталатын шаралар жиынтығы Экпанцондық -несие беру көлемін кеңейтумен,айналыстағы ақша массасының өсуіне бақылаудың,әлсіздігімен және сыйақы мөлшерлемсінің төмендеуімен байланысты шаралар

АҚША НЕСИЕ САЯСАТЫНЫҢ БАСТЫ КӨЗДЕГЕН БАҒЫТЫ : ИНФЛЯЦИЯНЫ ТӨМЕНДЕТУ ЖӘНЕ ТЕҢГЕНІ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ. БҰЛ МАҚСАТҚА ЖЕТУДЕ ҰЛТТЫҚ БАНК ҚАТАҢ АҚША - НЕСИЕ САЯСАТЫН ЖҮРГІЗУДЕ.

Қазақстан республикасы ұлттық банкінің қолданып отырған ақша-несие саясатының құралдары екі топқа бөлінеді: несиенің бағасы (Р-сыйақы мөлшерлемсін) не санин (Q) белгілеу немсе шектеу номмерциялық банктердің балансы на қатысты несиелік лимитер белгілеу ашық нарықтағы операциялар міндетті резервтік талаптар несиелеуге және вексельдерді қайта есепке алуға байланысты операциялар несие бағасымен немсе сома сына тікелей бақылауға арналған нарыққа ықпал эту арқылы ақшаға денег сұраныс пен ұсынысқа ықпал этуге арналған Тікелей құралдары Жанама құралдары

Банкноттар монеталар

ҚРҰБ ақша несие саясатының Ұлттық валютаның тұрақтылығын,яғни оның төлем қабілеттілігі мен басқа шетел валюталарына қатысты басты мақсаты:Ұлттық валютаның тұрақтылығын,яғни оның төлем қабілеттілігі мен басқа шетел валюталарына қатысты тұрақтылығын қамтамасыз этуді көздейді

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ БАНКТІҢ ҚЫЗМЕТТЕРІ АҚШАНЫ ЭМИССИЯЛАУ,ЯҒНИ АЙНАЛЫСҚА ҚАЖЕТТІ МӨЛШЕРДЕ БАНКНОТТАР МЕН МОНЕТАРЛАРД ШЫҒАРУ МЕМЛЕКЕТТІҢ АҚША-НЕСИЕ САЯСАТЫН ӘЗІРЛЕУ ЖӘНЕ ЖҮРГІЗУ НЕСИЕ БЕРУ ДЕПОЗИТ ҚАБЫЛДАУ ТӨЛЕМ ЖҮЙЕСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ВАЛЮТАЛЫҚ РЕТТЕУ ЖӘНЕ ВАЛЮТАЛЫҚ БАҚЫЛАУДЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ТӨЛЕМ БАЛАНСЫН ҚҰРАСТЫРУ

Несие - бұл пайыз төлеп қайтару шартында, уақытша пайдаланылған қарызға берілетін ссудалық капитал қозғалысын білдіреді.Несие ақшалай капиталдың ссудалық капиталға өтуін қамтамасыз ете отырып,несие берушілер мен қарыз алуштылар арасында несиелік қатынас бейнеленеді.Несиенің көмегімен заңды және жеке тұлғалардың уақытша бос қаражаттары,табыстары,экономикалық жүйе төңірегінде жинақтала отырып,уақытша және ақылы негізінде пайдалануға берілетін ссудалық капиталға айналады.

Несие беруші Несиеленген құн (несие) Қарызға алушты Мемлекет Банктер Банк типтес мекемелер Қаржылық ұйымдар Халықаралық қаржы Заңды Жеке тұлғалар

Несие принциптері Жалпы экономикалық тәртіптегі принцип Несиенің мәнін бейнелейтін принцип Несиенің мақсатылығы Несиенің дифференциалдығы Несиенің мерзімділігі Несиенің қайырымдылығы Несиенің төлемділігі Несиенің қамтамсыз етілуі

МЕМЛЕКЕТТІК НЕСИЕ КЕЛЕСІ ТҮРЛЕРГЕ БӨЛІНЕДІ :

МЕМЛЕКЕТТІК НЕСИЕНІҢ НЕГІЗГІ ТҮРІ – МЕМЛЕКЕТТІК ҚАРЫЗДАР ҚАЙТАРУ МЕРЗІМІНЕ ҚАРАЙ : 1) ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ (1 ЖЫЛҒА ДЕЙІН ); 2) ОРТА МЕРЗІМ ( 1 – 5 ЖЫЛДАР ); 3) ҰЗАҚ МЕРЗІМ ( 5 ЖЫЛДАН ЖОҒАРЫ ). БҰЛ ПРОЦЕСТІҢ БАРЛЫҒЫ ҚР – НЫҢ « МЕМЛЕКЕТТІК ЖӘНЕ МЕМЛЕКЕТПЕН КЕПІЛДЕНГЕН ҚАРЫЗ ЖӘНЕ НЕСИЕЛЕНДІРУ ТУРАЛЫ » ЗАҢМЕН РЕТТЕЛІП ОТЫРАДЫ.

Мемлекет басшысы өзінің 2017 жылғы 31 қаңтардағы «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» аты Қазақстан халқына Жолдауында Ұлттық Банкке қаржы секторын «жаңғыртуды» жүзеге асыру жөніндегі міндетті шешу шеңберінде банк секторын қалыпқа келтіру жөніндегі шаралар кешенін әзірлеуді тапсырды. Атап айтқанда, Ұлттық Банктің алтына екінші деңгейдегі банктердің балансы «тиімсіз кредиттерден» арылту жөніндегі жұмысты жеделдэту және қажет болған кезде акционерлер тарапынан банктерді үстеме капиталдандыруды қамтамасыз эту жөніндегі міндет қойылды. Соңғы жылдары еліміздің экономикалық дамуында айтарлықтай ілгері жылжу байқалды. Өткен жылдармен салыстырғанда қаржы нарығындағы ахуал едәуір өзгерді: отандық қор нарығының инфрақұрылымы жақсарып, жетілдірілуде. Халықтың барлық қаржы ұйымдарына денег сенім деңгейі күн сайын өсіп жатқаны сөзсіз, хабар дар болу деңгейінің және түрлі қаржы құралдарын пайдалану тәжірибесінің оң үрдісі байқалады, бұл бағалы қағаздар нарығына ғана қатысты емс, сендай-ақ банк жүйесіне, жинақтаушы зейнетақы қорларына, сақтандыру ұйымдарына да қатысты.

1 Н.Ә.Назарбаев. Қазахстанның Үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік жылғы 31 қаңтар. BAQ.KZ 2.Қазақстан Алматы, Нурпейсова А.К., Сабитова С.Н., Чоентаева А.О. Қазақстан Республикасында банктік жүйенің дамуы. Алматы, Сағиев М.С.Ақша, несие,банк. Алматы, Абдикулова П.Ж. Коммерциялық банктер қызметін қаржылық талдау. Оқу құралы. Алматы, НЦ НТИ РК, Қаржы-экономикалық сөздік. Алматы. Экономика Смагулова Р.О. Қаржы, ақша айналысы және несие. Алматы, Сейткасымов Ғ.С. Ақша, несие, банктер.Алматы, Кугизбекова С.Б. Критерий управления банковскими ресурсами.// Банки Казахстана- 2009, 12,с.15