SINIF YÖNETİMİ

SINIF YÖNETİMİ BOYUTLARI YÖNETİM BOYUTU SİSTEM BOYUTU EĞİTİM BOYUTU

YÖNETİM BOYUTU Yönetim boyutu sınıf yönetiminin hiyerarşi yapısıyla ilgilidir. Okulda ve sınıfta herkes bazı kurallara uymak, gerekli işlemleri yapmak ve sorumlulukları taşımak durumundadır. Bu açıdan sınıf yönetimi öğrencilerin okuldaki öğretmenlere ve yöneticilere saygı duymasını, kurallara uymasını ve sorumluluklarını yerine getirmesini sağlamak durumundadır.

SİSTEM BOYUTU Sınıf yönetimi herkesin çeşitli sorumluluklarını uyumlu hale getirdiği karmaşık bir yapıdır. Sınıf yönetimi bir taraftan okul, okul yönetimi ve bakanlık gibi kurumsal yapıyı; bir taraftan da öğrenci, öğretmen, yönetici gibi görevlilerin rollerini birleştirmektedir. Bu boyutta çok iyi ilişkiler kurulmalıdır. Böyle bir yapıda okul eğitim hizmeti veren bir kurum, öğretmenler de uzman elemanlar olmaktadır. Öğretmenden uzman eleman olarak eğitici görevini yapması, dosyaları tutması, toplantılara katılması vb. bürokratik işlemleri de yapmaları beklenmektedir.

EĞİTİM BOYUTU Öğrenciler hayattan beklediklerine, projelerine, öğrenme stillerine ve yaşam görüşlerine göre okul sisteminin aktörleri olmaktadır. Bu boyutta sınıf yönetiminin görevi öğrencilerin bireysel ve ortak gelişimlerini sağlamak, eğitimi canlandırmak, uygulamak, geliştirmek ve öğrencilerin değişimini sağlamaktır. Sınıf yönetim sürecinde öğrencilerin kendi gelişim projelerini gerçekleştirme sorumlusu olarak görülmesi esastır. Öğrencilerin öğretmenlerle, diğer öğrencilerle ve okul personeliyle ilişkileri, bu projeleri yönetme olarak anlaşılmakta ve iş birliğini getirmektedir.

SINIF YÖNETİMİ MODEL VE STİLLERİ Sınıf yönetimi modelinin özellikleri: 1. Bütünlük taşımalı ve sistemli olmalı, 2. Bir veya birkaç teoriye dayalı olmalı, 3. Mantıklı aşamalar, süreçler, ilkeler ve kurallar içermeli, 4. Ulaşılacak amaçlara yönelik beceriler açıkça belirtilmeli, 5. Beceriler diğer çalışmalara aktarılabilir ve değerlendirilebilir olmalı, 6. Öğretim sürecinde izlenebilir, uygulanabilir çalışmalar ve etkinlikler sunmalı, 7. Kendine özgü yöntemleri olmalı, 8. Sistemli bir eğitim yoluyla aktarılabilir olmalıdır.

GELENEKSEL MODELLER Bunlar eski yaklaşımlardan hareketle geliştirilen modellerdir. Bu modellerde bütün uygulamalar yani sınıf düzeni, iletişim, sınıf-içi ilişkiler, eğitim-öğretim süreci, davranış değiştirme, zaman yönetimi gibi etkinliklerin hepsi öğretmen merkezli olarak yürütülmektedir. Sınıf yönetimiyle ilgili kuralları öğretmen belirlemekte ve öğrencilerin bu kurallara sorgulamadan uyması söz konusu olmaktadır. Öğrencilerin davranışlarının değiştirilmesi, pekiştirilmesi ve giderek alışkanlık haline getirilmesi üzerinde ağırlıklı olarak durulmaktadır.

GELİŞİMSEL MODELLER Eğitim alanında yapılandırıcı yaklaşımla birlikte gündeme gelen modellerdir. Bu yaklaşımdan hareketle son yıllarda sınıf yönetiminde öğrencinin duyusal gelişimi, güdülenmesi ve öğrenmesine dayalı olarak geliştirilen modeller uygulanmaya başlanmıştır. Gelişimsel modeller, öğrencinin kendi öğrenmesiyle ilgili zihinsel işlemleri, becerileri ve teknikleri keşfetmesi, uygulaması ve geliştirmesini içermektedir.

GELİŞİMSEL MODELLER Bu modeller sınıf yönetiminde dört nokta üzerinde durmaktadır: 1. Önleyici tedbirleri öğrencilerle birlikte alma, 2. Öğrencinin kendi öğrenmesi ve alışkanlıklarından sorumlu olmasını sağlama, 3. Sınıf yönetiminde eğitim etkinliklerini seçme ve uygulama, 4. Öğretmeni sınıf yönetme biçimi üzerinde düşünmeye yönlendirme

GELİŞİMSEL MODELLER Bu modeller üç önemli aşamada ele alınmaktadır: 1. Öğrencilerin ihtiyaçlarına uygun eğitim süreçleri ile kurallarını sınıfça belirleme ve seçme, 2. Anlama ve öğrenme teknikleri, zihinsel becerileri ve üst düzey öğrenme becerilerini geliştirme, eğitim aracılığıyla zihinsel bağımsızlığa yönelme, 3. Öğrencinin sorumluluklarını ve temel becerilerini geliştirme, girişimcilik ve sorun çözme becerilerini geliştirme.

KARMA MODELLER Bu modeller geleneksel ve gelişimsel yaklaşımların kendi içinde birleştirilerek oluşturulduğu modellerdir. Alanda yaygın olarak bilinen iki model vardır. 1. Etkili sınıf yönetimi modeli 2. Etkili gelişim modeli

KARMA MODELLER: E TKILI S ıNıF Y ÖNETIMI M ODELI Bu modelde davranışçı ve bilişsel yaklaşımla ilgili çeşitli bilgi ve uygulamalar bütünleştirilmiştir. Bu modelin temel öğeleri şu şekildedir: 1. Öğretmen ve öğrenciler arasında olumlu ilişkiler geliştirmek, 2. Öğrencilere uygun eğitim yöntemleri kullanmak, 3. Güdüleme ve öğrenmeyi sağlama, istenmeyen durumları en aza indirme amaçlı düzenlemeler yapmak, 4. Etkili kuralları uygulamak ve yürütmek, 5. Öğrenme etkinliklerini sürdürmek, 6. Öğrencileri girişimciliğe yönlendirici yöntemleri kullanmak, 7. Velilerle olumlu iletişim kurmak ve işbirliği yapmak.

KARMA MODELLER: E TKILI G ELIŞIM M ODELI Bu model bilişsel ve yapılandırıcı yaklaşımlardan etkilenmekte ve öğrencinin öğrenme sürecinde zihinsel becerilerle üst düzey öğrenme becerilerini keşfetmesini, geliştirmesini, ayrıca açıklayıcı, süreçsel ve koşul bilgilerini iyi öğrenmesini gerektirmektedir. Etkili gelişim modeli, öğretmeni sınıf yönetimini düşünmeye yöneltmekte ve eğitimsel girişimler uygulamasını öngörmektedir. Ayrıca öğrencinin öğrenme sorumluluğunu almasını sağlamak için gerekli çalışmaların yapılmasını içermektedir.

KARMA MODELLER: E TKILI G ELIŞIM M ODELI Bu model şu aşamaları içermektedir: 1. Çeşitli zihinsel işlem ve süreçleri kullanarak, cezalandırmadan kaçınarak, uygun etkinlikler düzenleyerek öğretim sürdürme, 2. Öğrenci ihtiyaçlarına uygun kuralları seçme, öğrencilerle paylaşma ve öğrencilerin sınıf yönetimi etkinlerine katılmasını sağlama, 3. Anlamlı etkinlikler sunarak, seçimler yaparak, öğrenciyi öğrenmeye güdüleme, 4. Anlama ve öğrenme tekniklerini iyi kullanarak zihinsel ve üst düzey öğrenme becerilerini geliştirme ve öğrencileri zihinsel bağımsızlıklarını geliştirmeye yönlendirme, 5. Alışkanlık sözleşmesi, alışkanlıkları kontrol etme ölçekleri, öğrencilerle görüşme gibi araçlarla öğrencinin sorumluluk alması gereken becerileri öğrenmesini sağlama, 6. Etkili girişimlerle öğrencilerin alışkanlıklardan kaynaklanan sorunlarının çözülmesine yardım etme.

SINIF YÖNETİMİ STİLLERİ: K APALı Y ÖNETIM Sınıf ortamı disiplinli, hareketsiz soğuk, İşlenecek derslere öncelik verir, Öğretmen tek yönetici, Sınıfta öğrenciler arasında etkileşim yok denecek kadar az

SINIF YÖNETİMİ STİLLERİ: M EKANIK Y ÖNETIM Ortama değil, yapılacak görevlere ağırlık verir. Öğrenme alıştırma defterleri ya da kitapla yürütülür. Süreçler çok kontrollü ve hareketsizdir. Etkileşim çok az, dikkatler göreve yöneltilmiş, işe saygı var, Programa tam saygı gösterilir ve uyulur. Öğrenme kitaplara göre yürütülür.

SINIF YÖNETİMİ STİLLERİ: S ERBEST Y ÖNETIM Ortam rahat, esnek, günlük olaylara göre değişir. Öğrenci öğrenme ve kendini geliştirmede serbest bırakılır. Süreç değişkendir, rastgele ve tesadüflere bırakılır, Etkileşimler öğrencilerin durumuna bağlıdır. Öğrenci istediklerini öğrenir.

SINIF YÖNETİMİ STİLLERİ: K ATıLıMCı Y ÖNETIM Ortam hoş, güdüleyici ve geliştiricidir. Disiplin öğrenciler tarafından sağlanır, Öğrenme durumları öğrenci deneyimleri ve bilgileri üzerinde oturtulur, onların sınıf içi katılımlarına önem verilir, Süreç bilinçli ve değişken ve geliştiricidir, Etkileşim yoğundur, farklı çalışma gruplarıyla beslenir, yararlı eğitim yöntemleri kullanılır ve değiştirilir, Öğretmen rehberliğinde öğrenci deneyerek öğrenir.