Тема: Татар матки мәдәниятендә сборке лексемасы Башкаручы: Шәяхмәтова М. Җитәкче: Төхфәтуллина Ә.Г.

Халыкның лингвомәдәният үзенчәлекләрен, менталитеты ахырынача дачу катлаулы гамәл. Бу мәсьәләне хәл итүне аларның асылын ачып бирә алучы төп концептларны билгеләүдән башка күз алтына да ките реп булмый. [Җамалетдинов, 2006: 4].

Максат: сборке лексемасының татар лингвомәдәниятендә тоткан урынын, мәгънәви төшенчәләренең кулланылу үзенчәлекләрен ачыклау. Бурычлар: 1) темага карахан фәнни әдәбият белән танышу; 2) мисаллар туплау, анализлау; 3) сборке төшенчәсенең татар лингвомәдәниятендә тоткан урыннын билгеләү; 4) ассоциативный эксперимент үткәрү; 5) нәтиҗәләр ясау.

Себерке – (гомумтөрки сүз) себерү җайланмасы [Әхмәтьянов, 2001, 176].

Себерке – метла (от слова мести, подметать) Венник – мунча сборкесе, миллер Себерке – метла (от слова мести, подметать) Венник – мунча сборкесе, миллер

Себерке – чисталык билгесе

Башка халыкларда да сборке - тылсымга, сихерг ә ия, мифология т ө шенч ә

Ишектән түргә табань себерсәң, өидән муллык, иминлек китәр, нигезгә зәхмәт керер; юрга китүченең артыннан идән себерергә ярамый, кеше дачуланып, тузынып кайтыр. идәнне ишектән түргә себерсәң - ярлылык килә; кояш баегач, идән себерсәң - фәрештә керми; сборкене атлас чыгарга ярамый, нәселсез каласың; сборке белән кешегә сугарга, хәтта кешенең аягына тидерергә ярамый. Тәнгә тигән шайтана зәхмәт, авыру күчеп кала.

Кия ү бел ә н к ә л ә шне ң юлларына начарлыклар очрамасын

я ң а сборке яхшы себер ә ; кеше ө енд ә ид ә н себерм ә ; иске сборке ид ә н себерерг ә ярый; ч ү бе букса, сборкесе булыр; я ң а сборке чиста себер ә ; сборкесе җ ир себерми; ө ид ә ид ә н себер ә белом ә г ә н илд ә т ү ш ә м себерг ә н

Себерке – берд ә малек билгесе

Сораштыру нәтиҗәләре

Нәтиҗә СЕБЕРКЕ чистарыну, явыз к ө чл ә рд ә н, сихерл ә рд ә н саклану чарасы намуссызлык, азгынлык билгесе берд ә малек символы Эш кораллы