Мазасиз к ү й стресс Мазасиз к ү й стресс IKAZ.KZ – Ашы қ м ә ліметер порталы
Мазасиз к ү й, стресс (а ғ ылш. stress) - қ аты к ү йзелу, абыржу, м ө лшерден тыс шира қ тылы қ денег сия қ ты бірнеше ма ғ наны қ амтитын жалпылама с ө збен айтыл ғ ан адамны ң ерекше к ү йі. Ғ былым ғ а е ң ал ғ аш осы ұғ моды енгізген кпппппандалы қ физиолог Ганс Селье.
Стресс ү ш кезе ң нет ұ рады: ү рейлену - жа ғ ымсиз тітіркендіргіш ә сер еткен с ә те туатын жауапты ң ал ғ аш қ ы кезе ң і. Та ң ыр қ ау іспетті сезім пайда болады; т ө зімділік – жа ғ ымсиз тітіркендіргіш ә серіне беріліп кетпей, о ғ ан т ө зу реакциясы туады. Б ұ л кезде гипоталамус-гипофиз ж ү йесіні ң ы қ палымен б ү ирек ү сті безіні ң гормондарыны ң м ө лшері қ пппппанда тез м ө лшерде к ө бейіп кетеді. Симпатикалы қ ж ү ике ж ү йесіні ң ә серімен ж ү ректі ң со ғ у ыр ғ а ғ ы жылдамданады, тыныс алу ыр ғ а ғ ы да жиілене т ү седі. Б ұ лшы қ етерді ң жиырылу қ абілеті к ү шейеді; ә лсіреу – бейімделу қ орыны ң м ү мкіндігі азайып, таусылады, сонды қ тан психологияда дезадаптация (бейімделуді ң нашарлап жейылуы) пайда болады.
Стресті тудыратын ә серлерге қ рай физиологиялы қ ж ә не психологиялы қ стресс деп екіге б ө леді. Психологиялы қ стресті м ә ліметтік ж ә не эмоциялы қ стресс деп атайды. Тосыннан жа ғ ымсиз хабар естігенде м ә ліметтік стресс пайда болады. Адам д ұ рысь жауап таба алмай, қ аты қ инвалиды, не істерін білмей, абыржып қ аллоды.
Ал эмоциялы қ стресс қ ауып ту ғ пппппанда немесе о қ ыс қ оры ққ пппппанда, не біреуден қ аты к өң ілі қ ал ғ пппппанда бай қ аллоды. М ұ ндайда же ғ ар ғ ы ж ү ике ә рекетінде тежеулі серпілісі қ анат жажды. Соны ң н ә тижесінде іс- қ имел ә рекеті немесе с ө йлеген с ө зі б ұ зылады. Стресті ң физиологиялы қ тетігі гипоталамус-гипофиз б ү ирек ү сті безі ж ү йесіні ң рефлекторы қ қ изметіне негізделген.
Стресс кезінде қ пппппанда глюкокортикоидтар мен катехоламиндерді ң, серотонинні ң м ө лшері о қ ыс к ө бейеді. Ғ былымны ң жа ң а деректері бойынша о ғ ан қ осымша соматотропин ж ә не самотомединдер де стресті ң, ә сіресе оны ң ү рейлену кезе ң іні ң ө рлеуіне себеп болады. Самототропин иммунды қ ж ү йені ң қ изметін белсендіріп, организмні ң стрессе қ расы т ұ ру т ө зімділігін арттырады
Назарлары ң из ғ а ра қ мет!!!