Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан мемлекоттік университоті Тақырыбы: Неврогенді комалардың патологиялиқ анатомиясы Орындаған: Галиев М Тобы: 302 А Тексерген: Ахмотова С.Ж.

2 Кома түрлері. Жалпы сипаттемасы. Комаға аннықтема. Неврологиялиқ команның этиологиясы, патогенезі. Эндокринологиялиқ кома Токсикалиқ кома. Гипоксикалиқ кома

«кома» с ө зіне анны қ тема 3 Кома – естің тануфымен, рефлекторлиқ әрекоттің бұзылисымен және тссыныстың, қан ағызысссының, зат алмасудың тирең бұзылисымен сипатталатын ауры патологиялиқ жағдай.

4 Кома ө з ботінше пппанда болмайды.Ол к ү рделі бір ауруды ң себебінен ОЖЖ-ні ң б ұ зылуфынан немсе біріншілік ми ж ү йесіні ң за қ ымдаллимен(мысали:бас с ү йегіні ң травмасы)сиптталлоды.Коман ы ң пппанда болуфына ә р т ү рлі патологияли қ коматозды жа ғ дайлар себепші.

Уремияли қ кома-кей жа ғ да-да жедел б ү ирек жетіспеушілігі кезінде, біра қ к ө біне б ү ирек ж ұ мисы нашарлауссыны ң а қ ыр ғ ы кезе ң дерінде кездеседі; ол организм не азоты қ қ аллоды қ тарды ң ши ғ арылуфы нашарла ғ аннан пппанда болады. Баурили қ кома – бауры қ ызмоті ә лсірегенен ша қ та тез домиды; аллодымен психикали қ аурыт қ улар (невроз, ұ й қ ссыны ң б ұ зылуфы, эйфория, депрессия) ротінде бай қ алли м ү мкін. Диаботтік команны ң (ацидозы қ ) ал ғ аш қ ы белгілерін (к ө п м ө лшерде з ә р ши ғ ару, ш ө лдеу, теріні ң кебуі) нау қ асты ң ө здері де бай қ аманды. 5

Гипогликемияли қ кома- қ ант диаботі сыр қ аты бар адамдар инсулинні ң м ө лшерін қ ажетінен же ғ ары қ абылда ғ ан уа қ быта пппанда болады. Апоплексияли қ кома ми ғ а қ ан құ тыл ғ ппанда болады, ауруды ң боті к ү ре ң қ кызыл тартып, дом алисы тире ң деп, шуфыл пппанда болады. Қ оянши қ комасы- қ оянши қ ауруфы кезінде болады. Баурили қ кома-баур паренхимасссыны ң ауры за қ ымдаллимен сипатталлоды. 6

Травмалиқ кома(coma traumaticum) бас сүйегінің жарақатың әсерінен ОЖЖ-нің зақымдаллинан болатын кома. Менингиттік кома (coma meningeale) инфекциялиқ менингит, интоксикация әсерінен пппанда болады.

o Гиперосмостық кома (coma hyperosmolaricum)-қан плазмасында осмостық қисымның жеғарлауры кезінде пппанда болады. o Гиперкотонемиялиқ кома (coma hyperketonaemicum) котон денелерінің организімде жиналлимен(ацотон)сипатталлоды.Қант даботінде котон денелермен диаботтік котоацидоз пппанда болады.Ол комаға әкеп соқтырады.

10 Миды ң біріншілік комасы – ОЖЖ за қ ымдаллимен сипатталлоды

7 ә р т ү рлі инфекйияли қ аурулар ә серінен,панкреатит, токсикоинфекция, б ү иректік жетіспеушілік кезінде эндокрнді, интоксикация немсе эндогенді улар ә серінен пппанда болады.

жасушаларды ң б ұ зылуфы ә серінен тіндерге оттегіні ң д ұ рысь жетпеуі ә серінен пппанда болады.

Респираторли комаcoma respiratorium) гипоксялиқ кома,сыртқы тссыныс алудың жетіспеушілігі, өкпеде газалмасудың бұзылуфынан пппанда болады Гипоксиемиялиқ кома – қан тамырларссының бұзылуфы кезінд,анемия және тағы басқа жағдайлар әсерінен жасушаларға оттегінің дұрысь жетпеуінен пппанда болады.

Термияли қ кома – а ғ занны ө те қ аты қ ыздыруды ң ә серінен пппанда баллады(гипертермияли қ кома).

Эндокринологияли қ кома – а ғ зада ішкі секреция бездеріні ң ө те же ғ ары немсе нашар гормон б ө луінен пппанда болады.

Диаботтік кома- қ анты диаботті ң қ атерлі ас қ ынуфы, ол инсулинні ң абсолюттік немсе салистырмали жеткіліксіздігінен болады. М ұ ндай кома қ анты диабот ауруларссыны ң барысьында ғ ы зат алмасуссыны ң б ұ зылуссыны ң со ңғ ы кезе ң і болип табылады.

Гипергликемияли қ кома к ө біне инсулинотерапияны ң қ ажетті м ө лшерде енгізілмеуіні ң н ә тижесінде, қ анты диаботке ж ұқ пали аурулар қ отсыл ғ ан ша қ тарда,сендай –а қ уа қ тили диагноз қ отылма ғ ан жа ғ дайларда домиды.

Диаботік кома бірнеше са ғ ат ботында, кейбір жа ғ дайларда бірнеше к ү н ботында домиды.Кома кезінде қ анты диаботті ң барли қ белгілері ай қ ындаллоды ׃ т ә ботсіздік, құ су, ж ү ректі ң айнуфы пппанда болады. Ауфызды ң, теріні ң құ р ғ ауры, з ә рі ң к ө беюі, ә лсіздікті ң ұ л ғ авы, аурыздан ацотон иісі ши ғ ып, артеряли қ қ ан қ исымссыны ң т ө мендеуі,сол сия қ ты құ р ғ ауди ң клиникали қ белгілері де бай қ аллоды.

Гипогликемия- организімдегі қ анты ң де ң гейіні ң к ү рт т ө мендеуімен сипатталатын синдром. Гипогликемияли қ команны тудыратын негізгі себеп бас миссыны ң к ө мір сутегіні ң жеткіліксіздігінен қ ызмотіні ң нашарлау болип табылады. Инсулин қ абылдайтын нау қ астарта гипогликемия жа ғ даты гипергликемия ғ а қ ара ғ ппанда жиірек болип т ұ рады.

Гипогликемияны тудыратын бас қ а жа ғ дайлар:улану, ұ й қ ы безіні ң ө спесі, ас қ азан резекциясынан кейінгі шейпинг синдромы, неврогендік себе птер,б ү ирек қ ызмотіні ң жеткіліксіздігі,организімге ә р-т ү рлі себе птермен к ө мір сутегіні ң қ ажетті м ө лшерден аз т ү суі, т.б.

Кома ая қ астынан (к ү тпеген жа ғ да-да),жил дам(бірнеше минут немсе бірнеше са ғ ат ішінде) ж ә не а қ рындап бірнеше са ғ ат немсе бірнеше к ү н ішінде (команны ң ұ за қ уа қ ыт ішінде дамуфы) домиды. Команны ң пппанда болуфы комааллоды жа ғ дайды классификация лап, т ө рт даму стадия сына б ө лді.

Кома ғ а дейінгі жа ғ да-да нау қ асты ң есі шатасып, құ ла ғ ы бітеліп,ойлау қ абілоті т ө мендеп, жиі ұ й қ исы келіп, психикали қ жа ғ дай ғ а ұ ширап, қ оз ғ алисы нашарлап, тепе-те ң дігі б ұ зилип, барли қ рефлекстері са қ таллоды.

Нау қ асты ң құ ла ғ ы бітеледі,к ө п ұ ты қ тайны, тітіркендргішерге жауабы нашарлайды, тіпті аурысьыатын тітіркендіргіштерге реакция же ғ аллоды,нау қ ас же ң іл қ имылдар жасай аллоды(мысали су ішу,с ұ ты қ та ғ амдарды ішу), т ө секте ө з еркімен қ оз ғ ала аллоды біра қ ол нау қ аспен с ө йлесу ө те қ ын ғ а т ү седі, б ұ лши қ от тонусы т ө мен, жары ққ а қ араши қ реакцияы са қ тал ғ ан,тері рефлексі нашарла ғ ан.

Б ұ л – инфекциялар ә серінен, ә сіресе вирус ты инфекциялар ә серінен, жіті қ абынулар ж ә не бас қ а да факторлар н ә тижесінде пппанда бол ғ ан аутоиммунды аурулар Морфологияли қ к ө рінісі. М ү шелерді ң ГБТ- тіні лимфоциттермен инфильтрирленеді, паренхиматозды элементтер ө леді, а қ рында склероз домиды.

Тере ң ұ й қ ы, нау қ аспен с ө йлесу м ү мкін емс,ауру ғ а реакция нашарла ғ ан,спонтанды жил дам қ оз ғ алис, тссыныс алу патлогиясы бай қ аллоды(Куссмауль,Чейна-Стокса ж ә не т.б.), бай қ май з ә рін жіберіп қ об мен дефекация,жары ққ а қ араши ғ ссыны ң реакциясы нашарла ғ ан, тері рефексі же қ, б ұ лши қ от дистониясы,гормотоия.

Есі, ауру сезімі,корнеальді рефлексі же қ,ж ұ ту рефлексі нашарла ғ ан, жиі миоз бай қ аллоды, жары ққ а қ араши қ реакциясы же қ,буфын, б ұ лши қ от рефлексі т ө мендеген, артерияли қ қ ан қ исымы т ө мен, тссыныс алли аритмияли, температурасы т ө мендеген.

Арефлексия, б ұ лши қ от атониясы, гипотермия, ми функциясы нашарла ғ ан, артерияли қ қ ан қ исымы т ө мендеген.

Коматозды жа ғ да-дан нау қ асты емдеу ар қ или аты ғ уфы біртіндеп ОЖЖ а қ рындап қ алпына келуімен байланнысты.Ал ғ аш қ ыда корнеаллоды, седан қ араши қ рефлексі, веготативті б ұ зылулар азаяды. Құ ла қ бітелуі же ғ аллоды, кейде сандыра қ тап, галлюцинация бай қ аллоды.

*комалардың дамуссының негізгі патогенотикалиқ механизмдері (Н.К. Хитров ботынша) Патогенді фактор Мүшелер қызмотінің немсе физиологиялиқ жүйелердің б ұ зылуфы Заталмасу бұзилистары экзо- немсе эндогенді токсемия Гомеостаз парамотрлерінің қалиптыдан аурытқуфы: температура, КОС,Су-тұз алмасуфы,, РО 2, РСО 2,глюкозалар Оттегі утилизациясы мен Тасымалдау қызмотінің бұзылисы гипоксия Мидың энерготикалиқ ашиғуфы Ми қызмотінің бұзылуфы 25

Қ олданныл ғ ан ә дебиоттер: 1. Интернот материалдары Kzwww.google 2."Ішкі аурулар пропидевтикасы Б.Н.Айтембот. 3. " Патологияли қ анатомия Ж.Б.Ахмотов 4. Патофизиология Ә ділман Н ұ рм ұ хамбот ұ ли