жалпы хирургия АСЕПТИКА

Асептика – жараға немесе науқас адамның денесіне инфекцияның түсуінің алтын-алуға бағытталған шаралар кешенін айтамыз. Асептиканың негізін қалаушы бұрын Ресейде жұмыс атқарған неміс хирурги Э.Бергман ж Берлинде өткен хирург тар конгрессінде Э.Бергман жаралы инфекцияның алтын-алу туралы жаңа әдістерін ұсынды және сол әдістермен сәтті жасалған оталарын жариялады. Асептиканың негізін қалаушы бұрын Ресейде жұмыс атқарған неміс хирурги Э.Бергман ж Берлинде өткен хирург тар конгрессінде Э.Бергман жаралы инфекцияның алтын-алу туралы жаңа әдістерін ұсынды және сол әдістермен сәтті жасалған оталарын жариялады.

Инфекция ошақтарымен түсу жолдары Ағзаға инфекцияның түсу жолы мен қалай түсетініне байланысты экзогенді және эндогенді деп ажыратылады. Ағзаға инфекцияның түсу жолы мен қалай түсетініне байланысты экзогенді және эндогенді деп ажыратылады. Экзогенді инфекция көздері: бациллотасымалдаушылар, іріңді хирургиялық науқастар. Экзогенді инфекция көздері: бациллотасымалдаушылар, іріңді хирургиялық науқастар.

Экзогенді инфекция түсу жолдары Инфекция көзі Ауру адам Бациллотасы малдаушы Жануарлар Берілу жолдары Ауа-тамшылы Жанасу Имплантациялық жол Қабылдаушы организм

Эндогенді инфекция түсу жолдары Инфекция ошағы Берілу жолдары Гематогенді Лимфогенді Жанасу Микрооргонизм ену урны

Ауа-тамшылы инфекция мен күресу 1. Масқа тағу – марліден жасалған маскалар 3 сағатқа дейін залалсыздықты саөтайды, ал целлюлоза дан жасалған маскалар тиімділігі 1 сағатқа ғана жетеді. 2. Операциялық киімдерді кию ережесін қатаң сақтау. 3. Операциялық бөлімдегі қызметкерлер санин шектеу және қозғалысты мүмкіндігінше азайту. 4. Вентиляция жасау.Желдендіру және вентиляция бөлмедегі микроорганизмдерді 30%-ға дейін азайтады, ал бактериальді фильтрі бар кондиционерлерді пайдаланса, оның тиімділігі 80%-ға дейін аркады. 5. Операциялық блоктарды жиі бактериацидтік лампалармен залалсыздандыру.

Ауа-тамшылы инфекция мен күресу 6. Бахилді кию тәртібін сақтау, оларды алтын-ала жупы, қайнатып, залалсыздандыру. 7. Оперциялық блоктарда ылғалды тазалау жүргізу. 3% раствора пере-киси водорода мен 0,5% жук ерітіндісін қолдану 9. Наркоздық апараттарды химиялық жолмен арнайы дезинфекциялық камера лорда залалсыздандырады. 10. Медицина қызметкерлері мен науқастар жеке бас гигиена сын сақтау

Жанасу инфекциясының алтын-алу Хирургиялық құрал-саймандар Хирургиялық құрал-саймандар Таңғыш затрат мен хирургиялық төсек жапқыштары Таңғыш затрат мен хирургиялық төсек жапқыштары Хирургтың қолын Хирургтың қолын Операциялық алаңдарды стерилизация лоу Операциялық алаңдарды стерилизация лоу Стерилизация – микробтар мен спораларды жоюға арналған іс-шаралар Стерилизация – микробтар мен спораларды жоюға арналған іс-шаралар

стерилизация түрлері стерилизация түрлері Бу қысымымен залалсыздандыру Бу қысымымен залалсыздандыру Құрғақ ыстық ауамен стерилизация Құрғақ ыстық ауамен стерилизация Химиялық стерилизация Химиялық стерилизация Газды стерилизация Газды стерилизация Ионды сәулелі стерилизация Ионды сәулелі стерилизация

Автоклавта стерилизация лоу Залалсыздандыру ыстық бу арқылы жүзеге осады. Автоклавта қысымды жоғарылатып, суды ысытып қайнату нүктесін жоғарылатып будың t-132,9C дейін көтеріледі. Заласыздандыру аяқталғаннан кейін, автоклавтың есігін шамбалы ашық қалдырып, біраз уақытқа дейін бикстердің ішіндегі затттарды кептіреді. Бикстерді автоклав тан алғаннан кейін, бүйірлеріндегі тесігін жауып, зазалсыздандыру уақытын белгілеп қояды. Жабық бикс 72 сағат заласыздығын сақтайды Залалсыздандыру ыстық бу арқылы жүзеге осады. Автоклавта қысымды жоғарылатып, суды ысытып қайнату нүктесін жоғарылатып будың t-132,9C дейін көтеріледі. Заласыздандыру аяқталғаннан кейін, автоклавтың есігін шамбалы ашық қалдырып, біраз уақытқа дейін бикстердің ішіндегі затттарды кептіреді. Бикстерді автоклав тан алғаннан кейін, бүйірлеріндегі тесігін жауып, зазалсыздандыру уақытын белгілеп қояды. Жабық бикс 72 сағат заласыздығын сақтайды

Құрғақ ыстық ауамен заласыздандыру Залалсыздандыру арнайы құрғақ аулы спарта жасалады. Құрал-саймандарды залалсыздандырғыш аспаптың сөрелеріне салып, алғашында 30 минут ішінде 85С температура да есігін шамбалы ашып кептіреді. Залалсыздандыру үшін есікті жауып, 1 сағат 180С температура да ұстайды.Соңынан аспаптың есігін шамбалы ашып, 60-70С дейін төмендегенше күтеді, ал құрал-саймандарды толық суығаннан соң алуға болады.

Химиялық стерилизация Химиялық залалсыздандыру ерітінділер көмегімен іске осады: 6% - 10% раствор перекиси водорода: құрал- саймандар, пластмассалар, шынылар 6 сағат, 55 о С – 60 мин.; 6% - 10% раствор перекиси водорода: құрал- саймандар, пластмассалар, шынылар 6 сағат, 55 о С – 60 мин.; 33% раствора перекиси водорода (171 мл), 100% муравьиной кислоты (69 мл) немесе 81 мл 85% раствора муравьиной кислоты және дистиллді сумин араластыру арқылы. 33% раствора перекиси водорода (171 мл), 100% муравьиной кислоты (69 мл) немесе 81 мл 85% раствора муравьиной кислоты және дистиллді сумин араластыру арқылы.

Газбен стерилизация Залалсыздандыратын агент тер: формалин булгары немесе этилен тотығы. Құрал- саймандарды торға салып, 6-48 сағатқа дейін залалсыздандырады. Бұл әдіс ерекшелігі – заласыздандырылған затратдың сапасына кері әсері өте төмен, сондықтан бұл әдіс оптикалық немесе қымбат тұратын құрал- саймандарды залалсыздандырады. Залалсыздандыратын агент тер: формалин булгары немесе этилен тотығы. Құрал- саймандарды торға салып, 6-48 сағатқа дейін залалсыздандырады. Бұл әдіс ерекшелігі – заласыздандырылған затратдың сапасына кері әсері өте төмен, сондықтан бұл әдіс оптикалық немесе қымбат тұратын құрал- саймандарды залалсыздандырады.

Сәулелі залалсыздандыру Антимикробтық өңдеуді иондаушы, ультракүлгін сәулелермен жне ультрадыбыс арқылы жасауға болады. Құрал-саймандар мен әртүрлі герметикалық қалталарды залалыздандырылады және оларды 5 жылға дейін сақтауға болады. Бұл әдіс бір рейт пайдаланылатын затрат үшін ыңгайлы және соңғы кезде кең қолданылады.

Хирургтың қолын өңдеу Спассокукотского-Кочергина әдісі (классикалық әдіс) 1. 0,5% мүсәтір спиртінде тампонды пайдаланып, бірінші шылапшында шынтаққа дейін қолды 3 мин жук 2. 0,5% мүсәтір спиртімен екінші шылапшында білектің жоғарғы және ортаңғы 1/3 бөлігіннің шекарасына дейін 3 мин жук 3. Заласыз матамен қолды сүртіп кептіру % этил спиртімен қолды 2 рейт 2,5 мин өңдеу 5. 5 % йодтың спирт ерітіндісмен саусақтың ұштары мен тырнақтарын өңдеу.

Хирургтың қолын өңдеу жеделдетілген әдіс Қолды сабынмен жилы суда жук Қолды сабынмен жилы суда жук Стерильді салфеткамен сүрту Стерильді салфеткамен сүрту 2 рейт 3 минтан қолды 0,5 % хлоргексидин ерітіндісіне батырылған салфеткамен сурту 2 рейт 3 минтан қолды 0,5 % хлоргексидин ерітіндісіне батырылған салфеткамен сурту