Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Онкология кафедрасы СРС Ортындаған: Тұрарбекова Ә.Т топ Тексерген: Шарипов А.Ж. Тақырыбы: Тері раны Қарағанды 2017

Жоспар: Тері анатомиясы және қызметтері - Ракаллоды аурулар - Клиника - Диагностика - Салыстырмалы диагностика - Емі - Болжамы - Қолданылған әдебиеттер

Тері раны – терінің беткей (эпителиальды) қабатынан дамитын қатерлі ісігі. Тері раны – көбінесе, терінің ашиқ алаңтында жиі бет терісінде, маңдай займағтында, мұртында,көз бұрыштында, самой займағтында және құлақ қалқантында кездеседі, денди және аяқ-қолдарда сирек жағда-да кездеседі. Ерлер мен әйелдерде бірдей жиілікте, көбіне 50 жастан асқан адамдарда кездеседі.

Тері 2 бөлімнен тұрады. Біріншісі эпителий, ал екіншісі дәнекер-тіндік. Тері эпителий бөлімі эпидермис денег атқа ие, ал дәнекер-тіндік бөлімін дерма деп атайды.Басқа организмнің бөлімдерімен теріастылық клетчатка арқылы байланысады.Тері қалыңдығы әртүрлі бөлімдерде 0,5-3-4 мм аралығтында.Эпидермис 5 қабаттан тұрады: мүйіздік, жалтыр, дәнді, тікенекті,негізгі мембраналық.Дерма 2 қабаттан тұрады: бүрлі, торты. Қызметтері: қорғаныштық, су және жилу алмасуды реттеу, ультракүлгін күн сәулесінің әсерінен теріде «Д» витамині түзіледі, ал Д витамині сүйектегі фосфор мен кальций зат алмасу үрдісін реттейді, екіншілік жыныстық дамуға қатысуы, қанайналымға қатысуы, қан қоры.

Себептері: 1 топ: қоршаған орта факторлары-физикалық жарақат, ультракүлгін сәулелердің әсері, канцероген дер, термиялық әсерлер. 2 топ: патологиялық регенерация көріністерімен көрінетін спецификалық және спецификалық емс созылмалы қабыну процесстері 3 топ: конституциаллоды және жас ерекшеліктеріне байланысты патологиялық жағдайлар мен облигатты рак аллоды аурулар

Тері ранының ракаллоды аурулары: 1. Пигментті ксеродерма 2. Боуэн ауруы 3. Педжет ауруы 4. Кейра эритроплакиясы 1.Пигментті ксеродерма- өте сирек кездесетін тула панда болған ауру. Ауру жас аралығтында қатерлі ісікке айналлоды. Бұл аурудың ерекшелігі терінің ультракүлгін сәулелерге патологиялық сезімталлодығы.Туылғаннан және инсоляция дан кейін теріде гиперемия, ісіну, түлеу байқаллоды. Содан кейін көптеген сепкіл тәрізді әр түрлі көлемді пигментті дақтар панда болып, бірігіп, үлкен даққа айналып, пигментация ұлғаяды.Тері құрғақ және атрофияланады.Пигментті дақтар арастында кеңейген таиырлар көрінеді. Гиперкератоз ошақтары панда болып, базальты-жасушалық рак панда болады.

2. Рак аллоды дерматоз автор бойынша Боуэн ауруы деп аталған. Көп жылдар бойы эпидермис қабатын зақымдап, дерма қабатына өткенде, тегісжасушалы рак клиникасы көрінеді. Локализациясы дене терісі, жамбас, жыныс мүшелері, ауыз қуысының сілемейлі қабаттында кездеседі. Боуэн ауруы кездестін ауруларға жатады. Жиі жас аралығтында, ерлер менәйелдерде бірдей жиілікте кездеседі. Клиникасы: теріде дақ-түйіндік бөртпелер панда болады, бірігеді. Теріде дақты-түйінді, беті қабыршақпен қапталған бөртпе түрінде кездеседі. Терілік өзерістер 3-4 жастан бастап көріне бастарды.

3. Педжет ауруы- бұл емізікшенің дискератозы ауруы. Бастапқы сатылартында емізікше займағтындағы ошақты өзгерістермен көрінеді. Кейін зақымдалған ошақта тығыздалу, шекаралары айқын шектелген. Ауру ағымы созылса, зақымдалған ошақ беткейі бозғылт-қызыл түсті, эрозияланады,кейде түйіндер панда болады. Экземаға қарсы ем тиімсіз.

4. Кейра эритроплакиясы - өте сирек кездеседі. Локализациясы ерлердің жыныс мүшесінің бастында, әйелдердің сыртқы жыныс мүшелерінде немсе ауыз қуысының сілемейлі қабаттында кездеседі. Бұл аурудың клиникалық көрінісі шектелген түйін түрінде, ашиқ- қызыл түсті, ауырсынулы, беті бұдырлы.Уақыт өткенннен кейін папилломатозды өсінділер панда болып,ағымы ұзаққа созылады және барлық жағда-да қатерлі ісікке әкеледі.

Клиникасы Базальды жасушалы рак: Денені ң аши қ займа ғ тында орналасу т ә н (бас, бет, сауса қ тар, мойын ) – 85% жа ғ да-да; Қ орша ғ ан тінді ө згеріске ұ шыратумен инвазивті т ү рде ө су; Метастаздануды ң болмауы Жалпа қ жасушалы рак: Тез дамитын; Инфильтративті ө сумин ерекшеленетін; Метастаз берегу бейім

Диагностика Анамнез, жалпы қарау Зерттеу әдістері-ЖҚА,ЖЗА, куеде бөлімінің рентгеноскопиясы, сүйек скелетінің рентгенологиялық зерттеуі. Цитологиялық зерттеу Гистологиялық зерттеу УЗИ,КТ,МРТ

Салыстырмалы диагностика 1.Туберкулез.Волчанка және тегісжасушалы картон айырмашилығы-түйіндер кіші көлемді, бірікпеген, қошқыл түсті.Пункция жасаған кезде кеңістікке түсу сезімі болады.Туберкулезді жара мен жараланған тері ранынан айырмашилығы.туберкулезді жара- тегіс, шеттері жұмсақ, көк түсті, түбі жұмсақ.Тері туберкулезі мен сүйел тәрізді картон айырмашилығы- сүйел тәрізді гиперкератотикалық қабықшамен қапталған түйін зақымдалған ошақта,қабыну процессімен қоршалған. Түйінді басқан кезде ірің шығады.Гистологияда казеозды некроз байқаллоды. 2. Сифилис.Гуммозды жара нақты шектелген.Түбі түйіршікті, шеттерін басқан кезде бүйірлерінен сұр түсті пробка бөлінеді. Жараның тез дамуы, вассерман реакциясының оң болуы, өздік тыртықтануға бейімділігі диагнозы нақтылауға жеткілікті. 3. Саңырауқұлақты микоз.3 статусы бар: эритематозды, премикотикалық, микотикалық.Алғашқы сатыстында тері әртүрлі эритемалар панда болады, қышынумен сипатталлоды. 2 сатыстында тығыз, дөңгелек, беткейден шығып тұратын, түлейтін, қоңыр түсті бляшкалар панда болады.3 сатыстында қызанақ түріне сәйкес келеді, түсі көк-қызыл, ашиқ-қызыл болады. Беті тегіс, консистенциясы жұмсақ.Бір орыннан басқа орынға ауыса аллоды, бірақ ауысудың аллодтында флюктулация болады. 4. Фибросаркома.Тығыз түйін түрінде демиды.Тері өзгермеген.Ұлғайғани сайын қызыл түске айналлоды да, теріге ене өсіп, қозғалыссыз болады.Тез дамитын ісік гематогенді жолмен өкпеге метастаз береді. 5. Ангиосаркома.қантамырларының капиллярларының тіндік элементтерінен демиды. Капиллярлар 2 түрлі жасушадан құралған,соған байланысты гемангиоэндотелиома және гемангиоперицитома деп ажыратылады. 6.Гемангиоэндотелиома- тері бетінде орналасқан түйіндер, қызғылттау түсті, дұрыс емс формулы, тегіс емс беткейлі, бұршақ көлемді, консистенциясы жұмсақ. 7. Гемангиоперицитома- тығыз түйін,жартышар тәрізді, тері бетінен шығыңқы, қоңыр түсті. 8. Гемморагиялық саркома Капоши- клиникалық көрінісі аяқтың дистальды бөлімінде, симметриялық түрде көптеген түйінді бөртпелер,көк-қызыл түсті.

Емі : Хирургиялық әдістер : - «классикалық» хирургия; - электродеструкция; - лазерлі деструкция; - криотерапия. Сәулелі терапия: - жақынфокусты рентген терапия; - дистанционный гамма-терапия. Химиотерапия Комбинирленген ем

Болжамы 1. Базальдыжасушалы рак – болжамы ем қабылдағаннан кейін қолайлы. Статистикалық мәліметтерге сәйкес толық имен кейін 90% айығу болады, ал локальны түрінде 100 % сауығумен жүреді. Егер ауру өршіген сатыларда,емделмген жағда-да сүйекке өтіп, болжамын қитындатады. 2.Тегісжасушалы рак – бастапқы сатылартында қолайлы. Ал асқынған сатылартында ісіктің ыдырауымен, көптеген метастаздардың болуынан 2-3 жылда қан кетуден немсе кахексия дан өлімге ұшарауы мүмкін.

Пайдаланған әдебиеттер Клиникалық онкология том Хайржан Абисатов Клиническая онкология под.ред. Н.Н.Блохина и Б.Е ПЕтерсона Онкология А.А Шайн