Оринда ғ ан: Абуалисов С. Алдыбай Б. Қ удайберген Т топ ЖМФ

Жоспар 1. Жанзалдарды шешу- залпы т ү сінік 2. Модельдер 4. Т ә сілдер 5.Пікірлер 6.Келісс ө з – занзалды ң шешу жели 7. Қ ортинды

Жалпы түсінік Жанзалды ң шешімі она ң қ атасушиларина ң оппозиция ни то қ тату ғ а ж ә не қ а қ ты ғ ыс қ а алип келген проблеманна шешуге ба ғ ыттал ғ ан бірлескен қ изметі болип табылады. Шиеленісті ң шешімі екі трапты ң да занзалды ң себептерін жею ү шін ө зара ә рекеттесу за ғ дайларин ө згертудегі белсенділігін болзайды. Шиеленісті шешу ү шін қ расыластарты ө здері, қ а қ ты ғ ыс кезінде қ ор ғ а ғ ан ө з позицияларин ө згерту керек. Қ а қ ты ғ ыстарды шешу - б ұ л за ғ дайды талдоу ж ә не ба ғ алау, қ а қ ты ғ ысты шешу желдарин та ң доу, іс- қ имел жеспарин узасау, она іске асыру, она ң іс- ә рекеттеріні ң тиімділігін ба ғ алауды қ амтитин к ө п сайтили процесс.

Жанзалды шешу желдары Толи қ р ұқ сайт, қ а қ ты ғ ысизды қ ішінара, тек қ а қ ты ғ ысты ң ә рекеті алинап теста лады, біра қ себептері жейылмайды

Стратегиялар Шиеленісті шешуді ң басты стратегиясы - б ә секелестік, интыма қ тесты қ, ымыра ғ а колу, т ү зэту ж ә не проблеманна шешуге жел бермеу. Б ә секелестік - екінші за ғ инан қ олайли шешім ши ғ ару. Ымыраласу қ расыластарты ң қ а қ ты ғ син ішінара же ң ілдіктермен ая қ тауниетіне негізделген. Бейімделу не места ғ айиндалу к ү рейстен м ә жб ү рлеу немсе ерікті т ү рде бас тарту ж ә не лауазымдарды тапсыру деп сана лады. М ә сельге немсе она болдырмау ғ а жел бермеу - е ң аз ши ғ индармен занзалды шешуге тырсу. Ынтыма қ тесты қ занзалдарды шешуді ң е ң тиімді стратегиясы болип табылады. Ол қ расыластарты ң проблеманна синдарли т ү рде тал қ была у ғ а, екінші трапты қ расылас ретінде емс, шешімді іздеудегі ода қ тасс ретінде қ арау ғ а ба ғ ыттайды. Та ң дал ғ ан стратегиялар ғ а байланнасты, занзалды траптарды ң бірі немсе келісс ө здер ар қ или к ү шті желин кису ар қ или шешуге болады.

Шарттары Жанзалды шешу ү шін она ң шарттары болу керек дейді зерттеушілер: Жанзалды шешуге ж ә не реттеуге қ ажеттілер Реттеуге м ү мкіндік ту ғ изу Жанзалды ң б ә секелестікке қ абілеттілігін қ амтамасиз эту

Жанзалды шешу модельдері Арбитраж Делдалды қ немсе медиаторли қ Арбитр м ә селені анна қ тап,оппоненттермен она тал қ ылап,со ңғ ы шешім ши ғ арады. Жа ң а сала.Медиатор:м ұғ алім,жете кшілер,социологитар,психолог гитар бола аллоды. Осгудты ң ұ син ғ ан ПРИСН(стрейссті т ө мендэтудегі д ә йекті ж ә не ө зара ә рекеттесуді ң бастамалары) ә дісі ә р т ү рлі д ә режедегі конфликттерді шешуде қ олданилип келе затыр

Б ұ л ә діс келесі ережелерден т ұ рады қ а қ ты ғ ысты ң траптарина ң бірі шиеленісті т ө мендетіп, занзалды ң уши ғ син то қ татуды қ алайтина турали аши қ м ә лімдеме узасау керек келісу қ адамары міндетті т ү рде ориндалатинды ғ ин т ү сіндіреді у ә де етілгенді ориндоу Қ расыласин ө зара келісімдерді алмазу ғ а ша қ игры ң из, біра қ оралды ө з у ә делерін ориндоуды ң шорты ретінде талап этапе ң із Концессиялар-уступки жеткілікті ұ за қ уа қ ыт бойы узасалуы керек, тіпті егерьь бас қ а трап с ә йкесінше зауап бернесе де

В.С.Мерлин ұсинған стиль Индивидуальді стиль-индивидте ө мір бойинда жена қ тала отигрып, конфликт за ғ дайинда ө з к ө мегін тигізеді.

Келіссөз - занзалды шешу жели Та ң дал ғ ан стратегиялар ғ а байланнасты, занзалды траптарды ң бірі немсе келісс ө з ар қ или к ү шті желмен то қ тату ар қ или шешуге болады. Келісс ө здер - б ұ л оралды ң м ү дделерін ү йлестіру ар қ или адамар арасинда келісім узасау ү дерісі. Келісс ө здерге дайинды қ кезінде бірнеше ұ пайларды анна қ тау керек: - келісс ө здер уа қ ты; - келісс ө здер орли; - келісс ө з ж ү ргізетін адамна ң м ү мкіндіктері мен ө кілеттіктері. Келісс ө здер адамна ң к ө птеген салаларин қ амтитин қ арым- қ атинасты ң ке ң аспекті болип табылады. Қ а қ ты ғ ыстарды шешу ә дісі ретінде келісс ө здер занзалдоуши траптарды ң ө зара тиімді шешімдерін табу ғ а ба ғ ыттал ғ ан тактикали қ ә дістер жиинты ғ ы болип табылады. Келісс ө зді ң стилі агрейссивті болуы м ү мкін пассивті не месталап етілмейді.

Агрейссивті тәсіл О ң аспект Теріс аспект -Сіз ө з ма қ сайты ң из ғ а қ ол жеткізе аласиз; «Адамдар сізді бай қ айды; - Сіз син ғ а себеп бермейміз; - Сен ө зі ң мен есептелесі ң. -Сіз ә ріптеске қ олайсиз ә сер узасайсиз; - Ә ріптес сізбен қ арым- қ атинасты зал ғ астырудан бас тетрады; - Сіз ө зі ң ізді ө зі ң ізге қ расы қ ойып отырсиз; - Б ү гінде бір н ә всеге қ ол жеткізу ар қ или серіктеспен қ арым- қ атинасты ү зіп тасстасса ң из болады; - Бас қ аларды агрейссияшилды қ ты қ айтару ғ а итермелесіз.

Пассивті тәсіл О ң аспект Теріс аспект -Сіз за қ сы қ арым- қ атинас узасайтин адам ретінде қ абылданады; «Б ү гінде бір н ә всені бере отигрып, сіз ерте ң қ айтып кете аласиз; - Барли ғ ы тез шешілді. -Сіз ә лсіз болип есептелесіз ж ә не келесі жели сізден ә лде қ айда азайту ғ а тигрысььььасиз; - Барли қ ұ станнамдарды қ оспа ғ андасиз қ абылдайсиз.

Агрейссиялиқ және белсенді интымақтестықты салистыру Агрейссивтілік Белсенді интыма қ тесты қ Ма қ сайты: же ң іске жэту, кез келген қ игнат қ а ө з ма қ сайтина жэтуниеті, тіпті бас қ а адамарды ң м ү дделеріне зиян тигізу. Мінез- құ ли қ : бас қ а адамарды ң м ү дделерін, қ ажеттіліктері мен пікірлерін елемеу. Адам қ арсили қ тар ғ а жел бермейтін тонбен с ө йлейді. Басты назар сізді ң «Мен». Дауыспен, ө ткір интонация мен, ө зара ай қ ин ай қ инды қ ты тудыратин ө ткір с ұ ра қ тар. Адам ая ғ ина дейін ты ң дамайды, серіктесті то қ татары. Ма қ сайты: екі трап қ а те ң келісілген шешімге колу. Мінез- құ ли қ : бас қ а адамарды ң м ү дделерін, қ ажеттіліктері мен пікірлерін искре отигрып. Адам барли қ н ә все турали падал ж ә не аши қ айтады. Ө згелерді ң пікіріне ү немі қ изы ғ ушили қ. Нау қ астарты тал қ была у. Тинашты қ, тосты қ ү н, қ о ң ыраусиз.

Келіссөздердің негізгі кезеңдері: 1. Процедурали қ келісімдерді узасау. 2. Тараптарды ң с ө йлеген с ө здері. К ү н т ә ртібін қ алиптестыру. 4. Ұ синастарды ұ сину ж ә не тал қ была у. 5. Келісімні ң шешімі мен т ұ жигрымдамасин та ң доу. 6. Келісс ө здерді ая қ тау. 7. Келісімді іске асыру.

Осыдан кейін занзалдарды шешуді ң о ң тайли стратегиясы та ң даллоды. Ба ғ инасты менеджерлермен келіспеушіліктерді шешу кезінде келесі ә дістерді қ алдану ұ синалады: - д ұ рысьььь шешім қ абылдоу ғ а жел бермеу ү шін, занзалда ғ ы к ө шбасшина ба ғ инашты ты ң доу ұ синалады; - К ө шбасши ғ а занзалды она ң шиеленісуіне ә келмеуге ке ң ес берілді, ө йткені кейінірек она шешу қ иин ғ а со ғ ады. Адамдар арасинда ғ ы қ арым- қ атинастарты ң нашарлауы нашарлауымен, теріс эмоцияларды ң де ң гейі аркады, қ расыластарты ң д ұ рысььььты ғ ина ң д ә режесі ө зара д ө рекілікке байланнасты т ө мендейді; - Қ а қ ты ғ ысты шешкен кезде, к ө шбасши ба ғ инасты адам ғ а қ артисты, я ғ ни «сен» денег с ө зге сілтеме узасау керек, керісінше ба ғ индырушиларды ң (она құ рметтемеуді ң к ө рінісі) шинайы қ орлауы ж ә не ол зауап береді; - қ а қ ты ғ ыс кезінде к ө шбасши ба ғ инатин адам ғ а доусин к ө термеуі керек, ө йткені д ө рекілік осы за ғ дай ғ а ж ә не ө зін ұ стану ғ а болмайтинды ғ ы белгісі деп есептеледі, ал лидерді ң тинашты ғ ы ба ғ инаштина ң к ө з қ арастаринда ғ ы ә ділеттілікті на ғ айтады; - басшисы лауазымды қ за ғ дайды теріс пайдаланбау ғ а тиіс, ө йткені ол ба ғ инатин адамды насихаттайды, ымырасизды қ тудырады ж ә не қ а қ ты ғ ысты шешуге қ иинды қ тудырады; - егерьь к ө шбасши қ а қ ты ғ ыс за ғ дайинда д ұ рысьььь болмаса, хонда ба ғ инасты адамна ң қ ателіктер узаса ғ аннин к ө всете отигрып, ба ғ инатин адам ғ а бару керек; - басши ба ғ инбайтин адамармен қ а қ ты ғ ыстарды ши ғ армады керек, ө йткені ж ұ мыс уа қ ты мен к ү шін же ғ алтын алу ж ә не м ұ на ң б ә рі ө зара қ орлау мен зартылай зауаптармен байланнасты.

Басшили қ пен қ а қ ты ғ ыстарды шешу кезінде ба ғ инатиндар бірнеше ұ синастарды ориндоу ғ а тырсуы керек: - қ а қ ты ғ ыс за ғ дайинда к ө шбасши ғ а қ расы т ұ ру ғ а асы ғ ар емс; - негізгіге кіргізбеуге тигрысььььы ң из; - занзалдарды шешуді ң бірнеше н ұ с қ аларин ұ синады, біреуі талап этапейді; - қ орлау ғ а, қ атал с ө здер мен д ө рекілікке жел берме; - басин аши қ с ө йлесуге ша қ ыру; - қ а қ ты ғ ыс кезінде д ұ рысьььь болмаса, к ө шбасши ғ а бірден беру керек; - б ұ л басшисина ң жеке психологгияли қ ерекшеліктерін зерттеу ж ә не ескеру процесінде қ ажет, ол тез м ү мкіндік береді ж ә не қ а қ ты ғ ысты шешу ү шін т ө мен құ на бойинша болады. Осы ұ синамдарды минадай доули за ғ дайларды болдырмау ү шін занзалдасуши траптарды ң к ө мектеседі, ж ә не орал орин алиса, оралды шешу, ж ә не қ а қ ты ғ ыс ши ғ ып ү здік жел таба синдарли болады.

Келісс ө здер ж ү ргізу ү шін белгілі бір шарттарды ориндоу қ ажет: - қ а қ ты ғ ыс қ а қ атысайтин траптарды ң ө зара байланнасы бар; - қ а қ ты ғ ыс субъектілері арасинда к ү шті айырмашили қ ты ң же қ ты ғ ы; - қ а қ ты ғ ыстарды дамыту сайтысы келісс ө здер м ү мкіндіктеріне с ә йкес келеді; - қ азіргі за ғ да-да за ғ дайды шинамен шеше алатин траптарды ң келісс ө здеріне қ атасу.

Д ұ рысьььь ұ йымдастигрыл ғ ан келісс ө здер бірнеше кезе ң нет ұ рады: - келісс ө здерді бастану ғ а дайинды қ (келісс ө здер бастал ғ ан ғ а дейін); - лауазымна ң алдин-ала та ң доуы (осы келісс ө здерде ө здеріні ң ұ станнамдары турали қ атасушиларды ң бастап қ ы м ә лімдемелері); - ө зара қ олайли шешім іздеу (психологгияли қ к ү рейс, қ расыластарты ң на қ ты за ғ дайин орнату); - ая қ тау (да ғ дарысьььь немсе келісс ө здерден ши ғ у).

Қортинды К ә сіпкерлік қ изметті ж ү ргізу брасинда занзалды за ғ дайларды шешуді ң т ү рлі факторлары мен ә дістері қ олданналады. Шиеленісті шешу қ расыластарты ң қ расыластаринан қ арама- қ айшили қ ты траптарды ң м ү мкіндігінше то қ тату фактісінен басталлоды. М ұ на істеу ү шін біз ө з позицияларымиз бен ә рекеттерімізді талдаймиз. Ө з қ ателіктерін тану қ расыласты ң теріс қ абылдосин азайтады, ал қ расыластар бір-біріні ң м ү ддесін т ү сінуге тигрысььььады - б ұ л қ расыласты ң идеясин ке ң ейтеді, она объективті етеді. Қ расыласты ң мінез- құ л қ ы менниеттеріндегі синдарли қ а ғ идалар б ө лінеді. Ә рбір адама занзалды шешу кезінде сене алатин о ң н ә все бар. Қ изметкерлерге т ө мендегі ә дістермен қ арама- қ расы трапты ң за ғ ымсиз эмоцияларин т ө мендэту ұ синалады: ұ станнамдарды за қ индату ғ а дайин болу; бас қ а трапты ң кейбір ә рекеттерін о ң ба ғ алайды; ө зі ң ді ұ стану ж ә не мінез- құ ли қ ты те ң естіру ө те ма ң изды.

Шиеленістерді бас қ ару - б ұ л занзал ғ а қ атасуши траптарды ң немсе ү шінші трапты ң пайда болуы, дамуы ж ә не ая қ талсина ң барли қ кезе ң дерінде ж ү зеге асигрылатин санали қ измет. Қ арама- қ айшили қ ты дамыту ғ а кедергі келтірмеу керек, алайда она занзалсиз желмен шешуге ұ мтылу ма ң изды. Қ а қ ты ғ ыстарды ң алдин алу ү шін проблемали қ за ғ дай ғ а ж ә не она ң мінез- құ л қ ина к ө з қ арасы ң изды ө згертіп, сонамен қ атар қ расыласты ң психикасина ж ә не мінез- құ л қ ина ә сер ете аласиз. Со ғ ыс қ а дейінгі қ а қ ты ғ ыс за ғ дайинда оралды ң мінез- құ л қ ина ң ө згеруіні ң негізгі желдары мен ә дістері миналарды қ амтиды: қ арым- қ атинасты ң алдин-ала қ а қ ты ғ ыс болатинды ғ ин анна қ тау м ү мкіндігі; қ расыласты ң ұ станнамин т ү сінуге денег ұ мтилис; агрейссияна т ө мендэту; оралды ң психикали қ зай- к ү йін ба ғ алау қ абілеті; проблемаларды шешпеуге бейім; бас қ алардан тым к ө п к ү туге болмайтин қ абілет; байланнас серіктесіне шинайы қ изы ғ ушили қ ; Қ арсили ққ а қ расы т ұ ру ж ә не юмор сезімі. Адамдар арасинда ғ ы қ а қ ты ғ ыстарды болдырмау ү шін не істелінгенін, содан кейін не м ү мкін емс екенін ба ғ алау керек: ба ғ алауши ө з қ изметін за қ сы білуі керек; iстi ң м ә н-зайин емс, насаннин ба ғ алауды; Ба ғ алауши ба ғ алауды ң объективтілігіне зауапты болуы керек; Қ изметкерлерге кемшіліктерді ң себептерін анна қ тау ж ә не есеп беру; за ң а ма қ сайттарды на қ ты анна қ тайды; қ изметкерлерді за ң а ж ұ мыс қ а инталандыру. Қ а қ ты ғ ысты ң алдин алу ж ө ніндегі ұ синастарды ұ стану қ а қ ты ғ ыс за ғ дайин болдырмау ғ а к ө мектеседі ж ә не егерьь ол пайда болса, ол она синдарли т ү рде шешуге ж ә не занзалды шешуді ң е ң за қ сы желин табу ғ а к ө мектеседі.