Лексияи 12 Мавзӯи рӯз: Пайвастҳои ҷудошавандаи ҷузъҳои мошинҳо

Нақша 1. Ҳисоби пайвастагиҳои резбавии элементҳо. 2. Пайвастагии шлитсӣ, тасниф ва ҳисоби он. 3. Пайвастагии шпонкагӣ ва намудҳои он. 2

3 САТҲИ РЕЗБАВӢ фигураи геометрии абв профили резба нисбати тири оо 1 номида мешавад

4 ТАСНИФИ РЕЗБАҲО Аз руи шакли профил - резбаи секунҷа, резбаи росткунҷа, трапетсия ва давра; Аз руи миқдори профил – резбаҳои якдаромада, дударомада, седаромада; Аз руи самти хати винти - резбаи рост ва резбаи чап; Аз руи шакли сатхи асосӣ – резбаҳои силиндрӣ ва конусӣ; Аз рӯи ҷойгиршавӣ нисбати сатҳи асосӣ – резбаҳои доҳили ва беруна; Аз рӯи таъинот – крепёжные и ходовые.

5 Параметрҳои геометрии резба α = 60 0

6 d – диаметри берунаи винт d 1 – диаметри доҳилаи винт d 2 – диаметри миёна Р - қадами резба - масофа байни тарафҳои якномаи доираи резба h – баландии кории профил α – кунҷи профил

7

8 Резбаи метрикӣ Резбаи метрикӣ профили секунҷа доршта α = 60 0 Аз рӯи стандарти ГОСТ 8724 резбаҳо бо қадами калон ва хурд қабул карда шудаанд Масъалан барои d = 20 мм аз рӯи стандарт резбаро бо қадами 2,5 мм ва панҷ резбаҳои хурд бо қадамҳои 2; 1,5; 1; 0,75; 0,5 мм пешбини карда шудааст

9 Ишораи резбаро маънидод намоед - М , М – резбаи метрикӣ 20 – диаметри берунаи d 5.6 – класси мустаҳкамӣ: 5 зарбӣ 100 ҳаддӣ мустаҳкамиро бо МПа нишон медиҳад рақами 6 ба 10 тақсим шуда таносуби σ т /σ в – ро нишон медиҳад

10 Деталҳои сахткунӣ Дар байни деталҳои резбавӣ аз ҳама зиёд паҳн шудаанд: болтҳо барои сахткунӣ, винтҳо, шпилкаҳо, гайкаҳо, шайбаҳо

11 Намудҳои стопор Стопор бо зиёдкунии соиш Мондани шплинт

12 Стопор бо сим Планка барои стопор

13 Пайвастагии шпонкагӣ барои сахткунии деталҳо дар тирҳо ва навардҳо, инчунин гузаронидани моменти тобдиҳанда хизмат мекунад Пайвасткунӣ бо шпонкаи призмавӣ

14

15

16

17

18 Пайвастагиҳои резбавии элементҳо Масъалаи 6.1. Аз қабати трубкаи мисин болти пулодин, чи хеле ки дар расм нишон дода шудааст, гузаронида шуда, гайка то қитъаи расиш тоб дода шудааст. Ҳамаи андозаҳо дар расм нишон дода шудаанд. Қадами резбаи дар болт бурида шуда аз рӯи стандарт ба 3 мм. баробар мебошад. Пурсида мешавад, ки ҳангоми гайкаро ба ¼ гардиш тоб додан шиддатҳои дар болт ва трубка пайдо мешуда, ба чанд баробар мешавад?

19 Расми Схема барои масъалаи 6.1.

20

21

22 Хулоса Аломати минус фишурда шудани трубкаро нишон медиҳад. Ҳангоми ҳалли масъала шиддатҳо дар пайвастагии резбавӣ ҳисоб шуданд. Барои ин масоҳати доира ва ҳалқа ҳисоб гардид. Қувваи таъсиркардаистода муайян карда шуд.