ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚ ЖӘНЕ ЗАҢДЫ ЖАУАПКЕРШІЛІК 1.Құқықбұзушылықтардың түсінігі, белгілері және түрлері. 1.Құқықбұзушылықтардың түсінігі, белгілері және түрлері. 2.Құқықбұзушылықтың заңды құрамы. 2.Құқықбұзушылықтың заңды құрамы. 3.Заңды жауапкершіліктің түсінігі, белгілері және қағидалары. 3.Заңды жауапкершіліктің түсінігі, белгілері және қағидалары. 4.Заңды жауапкершіліктің түрлері. 4.Заңды жауапкершіліктің түрлері.

Жоспар 1.Құқықбұзушылықтардың түсінігі, белгілері және түрлері. 1.Құқықбұзушылықтардың түсінігі, белгілері және түрлері. 2.Құқықбұзушылықтың заңды құрамы. 2.Құқықбұзушылықтың заңды құрамы. 3.Заңды жауапкершіліктің түсінігі, белгілері және қағидалары. 3.Заңды жауапкершіліктің түсінігі, белгілері және қағидалары. 4.Заңды жауапкершіліктің түрлері. 4.Заңды жауапкершіліктің түрлері.

Мақсаты Құқықбұзушылық – бұл қоғамның мемлекеттің тұлғаның мүдделеріне нұсқан келтіруші, тұлғаның көңілі, құқыққа қайшы, қоғамға қауіпті әрекет. Құқықбұзушылық – бұл қоғамның мемлекеттің тұлғаның мүдделеріне нұсқан келтіруші, тұлғаның көңілі, құқыққа қайшы, қоғамға қауіпті әрекет.

ұқықбұзушылықтардың түсінігі,белгілері және түрлері. Құқықбұзушылық – бұл қоғамның мемлекеттің тұлғаның мүдделеріне нұсқан келтіруші, тұлғаның көңілі, құқыққа қайшы, қоғамға қауіпті әрекет. Құқықбұзушылықтың белгілері: әрекет немсе әрекетсіздік; кінә; құқыққа қайшылық; зиянды нәтеже; әрекет пен зиянды нәтеженің арасындағы себепті байланыс; заңды жауапкершілік. Әлеуметтік қауіптігіне қарай барлық құқықбұзушылықтар қылмыстарға және теріс қылықтарға бөлінеді. Қылмыстар – бұл қоғамға ерекше қауіптілікпен ерекшеленетін, әлеуметтік маңызды мүдделерге нұсқан келтіретін, нұсқан келтірушіліктен қылмысты заңнамамен қорғалатын қылмыстық құқықбұзушылықтар. Құқықбұзушылықтардың басқа түрлеріне қарағанда, қылмыстық заңмен аталған қылмыстық әрекеттердің тізімі нақты анықталған және олар кеңейтілген түсінуге жатпайды. Қылмысты жасау жаралауды көздейді 1. Қ

Теріс қылықтар - әлеуметтік қауіптіліктің қылмысқа қарағанда аз дәрежесімен ерекшелінеді, қоғамдық өмірдің әр түрлі салаларында жүзеге асырылуы мүмкін, әр түрлі нұсқан келтіру объектілері мен заңды салдарға ие. Олар үшін жара емс, әр түрлі шаралар көзделген. Теріс қылықтар - әлеуметтік қауіптіліктің қылмысқа қарағанда аз дәрежесімен ерекшелінеді, қоғамдық өмірдің әр түрлі салаларында жүзеге асырылуы мүмкін, әр түрлі нұсқан келтіру объектілері мен заңды салдарға ие. Олар үшін жара емс, әр түрлі шаралар көзделген. Теріс қылықтардың түрлері: Теріс қылықтардың түрлері: 1.Азаматтық – бұл мүліктік және мүліктік емс қатынастар саласында жасалатын, ұйымдарға немсе азаматтарға мүліктік зиян келтіруден көрініс табатын, шарт бойынша міндеттемелерді орындауы, азаматтың абыройы мен қадірқасиетіне нұсқан келтірген мәліметтерді таратуды және т.б. білдіретін құқықбұзушылықтар. Олар үшін зиянды өтеу, бұзылған құқықты мәжбүрлі түрде қалпына келтіру, орындалмаған міндетті мәжбүрлі түрінде орындау сияқты санкциялар және басқа да құқықты қалпына келтіруші санкциялар көзделген

2.Әкімшілік – бұл заңмен орнықтырылған қоғамдық тәртіпке, мемлекет органдарының атқарушылықөкімдік қызыметті саласындағы қызыметтік міндеттерді жүзеге асырумен байланысты емс қатынастарға нұсқан келтіруші құқықбұзушылықтар.Әкімшілік құқықбұзушылықтар үшін айыппұл, ескерту, арнайы құқықтан айыру және әкімшілік заңнамамен көзделген басқа да санкциялар көзделген.

3. Тәртіптік - бұл еңбек қатынастары саласында жүзеге асырылатын, кәсіпорындардың ұйымдардыңмемлекеттердің қызыметінің ішкі тәртібіне нұсқан келтіретін құқықбұзушылықтар. Тәртіптік шаралар еңбек туралы заңда, әскери үшін ережелердеқарастырылған. Бұл шараларды кәсіпорынның мекеменің немсе ұйымның әкімшілігі жүзеге эстрады. әскери үшін ережелердеқарастырылған. Бұл шараларды кәсіпорынның мекеменің немсе ұйымның әкімшілігі жүзеге эстрады.

2.Құқықбұзушылықтың заңды құрамы – бұл құқықбұзушылардың заңды жауапкершілікке тарту үшін қажетті және жеткілікті белгілерінің жүйесі. Заңды құрамға мыналар жатады: Құқықбұзушылықтың субъектісі – бұл осы әрекетті немсе әрекеттсіздікті жасаған құқыққабілетті жеке тұлға немсеәлеуметтік ұйым. Құқықбұзушылықтың субъектісі – бұл осы әрекетті немсе әрекеттсіздікті жасаған құқыққабілетті жеке тұлға немсеәлеуметтік ұйым. Құқықбұзушылықтың объектісі – бұл осы құқықбұзушылықтың неге бағытталғаның көрсетеді. Объектінің түрлік және тетік түрлерін бөліп қарастырады. Тетік объект ретінде қоғамдық қатынастар орын алиса, түрлік объектіге өмір, денсаулық, абырой, мүлік және т.б. жатады Құқықбұзушылықтың объектісі – бұл осы құқықбұзушылықтың неге бағытталғаның көрсетеді. Объектінің түрлік және тетік түрлерін бөліп қарастырады. Тетік объект ретінде қоғамдық қатынастар орын алиса, түрлік объектіге өмір, денсаулық, абырой, мүлік және т.б. жатады

.Құқықбұзушылықтың субъективтік жағы – бұл тұлғаның өз әрекетіне және оның салдарына денег субъективтік қатынасын сипотайтын белгілердің жиынтығы. Бұл жердь бюсты категория болып кінә табылады. Кінә денегіміз тұлғаның өзі жасаған құққа қайшы әрекетіне психологиялық қатынасы. Кінәнің екі түрі болады: қасақаналық және абайсыздық. Қасақаналық тікелей және жанама болып бөлінеді. Тікелей қасақаналықта тұлға з әрекеттерінің қоғамға қауіпті сипатын сезінеді, зиянды салдардың ту мүмкіндігін түсінеді және осы салдардың туын қаламаса да, олардың туындауына каналы түрде жол береді. Кінәнің екі түрі болады: қасақаналық және абайсыздық. Қасақаналық тікелей және жанама болып бөлінеді. Тікелей қасақаналықта тұлға з әрекеттерінің қоғамға қауіпті сипатын сезінеді, зиянды салдардың ту мүмкіндігін түсінеді және осы салдардың туын қаламаса да, олардың туындауына каналы түрде жол береді. Абайсыздықтың да екі жолы бар: менмендік және немқұрайлық. Менмендікте тұлға өз әрекеттерінің қоғамға қауіпті салдарын түсінеді, алайда жеткілікті негізсіз олардың алдың алуға тырысады. Абайсыздықтың да екі жолы бар: менмендік және немқұрайлық. Менмендікте тұлға өз әрекеттерінің қоғамға қауіпті салдарын түсінеді, алайда жеткілікті негізсіз олардың алдың алуға тырысады.

Құқықбұзушылықтың объективтік жағы – бұл осы құқықбұзушылықты сипотайтын сыртқы белгілердің жиынтығы, оларға мыналар жатады: а)әрекет немсе әрекетсіздік; а)әрекет немсе әрекетсіздік; ә) құқыққа қайшылық; ә) құқыққа қайшылық; б)зиянды нәтеже; б)зиянды нәтеже; в)әрекет пен зиянды салдар арасындағы себепті байланыс в)әрекет пен зиянды салдар арасындағы себепті байланыс

3.Заңды жауапкершіліктің түсінігі, белгілері және қағидалары. Заңды жауапкершілік – бұл құқықбұзушылық жасаған тұлғаларға заңнамамен көзделген мемлекеттік мәжбүрлеу шараларын белгілі бір іс жүргізушілік тәртіпте қолдану. Шаралар мынадай сипота болуы мүмкін: а)жеке сипотағы шаралар; ә)мүліктік сипотағы шаралар; б)ұйымдастырушылық сипотағы шаралар. ә)мүліктік сипотағы шаралар; б)ұйымдастырушылық сипотағы шаралар.

Заңды жауапкершіліктің белгілері: Оны мемлекет құқықтық нормаларды орнықтырады; Оны мемлекет құқықтық нормаларды орнықтырады; Мемлекеттік мәжбірлеуге негізделген; Мемлекеттік мәжбірлеуге негізделген; Арнай өкілетті мемлекеттік органдар қолданылады; Арнай өкілетті мемлекеттік органдар қолданылады; Жаза қосымша міндетті жіктеумен байланысты; Жаза қосымша міндетті жіктеумен байланысты; Жеке мүліктік және ұымдастырушылық сипотағы белгі бір теріс салдардан көрініс тамады; Жеке мүліктік және ұымдастырушылық сипотағы белгі бір теріс салдардан көрініс тамады; Іс жүргізушілік нысанда жүргізіледі; Іс жүргізушілік нысанда жүргізіледі; Тек жасалған құқықбұзушылық үшін ғана туындайды. Тек жасалған құқықбұзушылық үшін ғана туындайды.

Заңды жауапкершіліктің қағидалары: Заңды жауапкершіліктің қағидалары: 1)заңдылық – жауапкершіліктің тек құқықбұзушылық үшін ғана қолданылатының білдіреді; 2)әдеттілік – жараның кінәға сәйкестігін, теріс қылықтар үшін қылмыстық санкцияларды белгілеуге жол берілмейтіндігін, кінәліге бір құқықбұзушылық үшін тек бір ғана жараны тағайындауды білдіреді; 3)негізділік – істің жағдайларын объективтік түрде зерттеуді және нақты жаралау шара сын заңға сәйкес анықтауды білдіреді; 4)ізгілік – адамның кадір қасиетін қорлайтын жаралау шараларын белгілеуге және қолдануға тиым салуды білдіреді 5)мақсаттылық – құқықбұзушыға қатысты таңдалған жараның заңды жауапкершіліктің мақсаттарына сәкестігін білдіреді.

4.Заңды жауанкершіліктің түрлері. Заңды жауапкершіліктің төмендегідей түрлері болады: Қылмыстық – тек қылмыстар үшін қолданылады; ешкім де сот шешімінсіз қылмыс жасағаны үшін кінәлі деп танылмауы және қылмыстық жауаптылыққа тартылмауы; Қылмыстық жаралау шаралары- кінәлінің тұлғасына бағытталған мемлекеттік мәжбірлеудің ең қатаң нысандары – бас бостандығынан айыру, өлім жарасы т.б. Қылмыстық – тек қылмыстар үшін қолданылады; ешкім де сот шешімінсіз қылмыс жасағаны үшін кінәлі деп танылмауы және қылмыстық жауаптылыққа тартылмауы; Қылмыстық жаралау шаралары- кінәлінің тұлғасына бағытталған мемлекеттік мәжбірлеудің ең қатаң нысандары – бас бостандығынан айыру, өлім жарасы т.б.

Тәртіптік – еңбек, оқу, қызыметті, әскери тәртіпті бұзу үшін қолданылады; тәртіптік жауапкешілік шаралары – сөгіс, қатаң сөггіс, жұмыстан шығару т.б. Тәртіптік – еңбек, оқу, қызыметті, әскери тәртіпті бұзу үшін қолданылады; тәртіптік жауапкешілік шаралары – сөгіс, қатаң сөггіс, жұмыстан шығару т.б. Материалдық – қызыметкерлер мен жұмысшылардың өз қызыметтік жұмыстарын орындау барысында кәсіпорынға, мекемеге, ұйымға келтірген зияны үшін туындайды. Материалдық – қызыметкерлер мен жұмысшылардың өз қызыметтік жұмыстарын орындау барысында кәсіпорынға, мекемеге, ұйымға келтірген зияны үшін туындайды.

Әкімшілік - әкімшілік теріс қылықтарды жасағаны үшін туындайды және айыппұл, арнайы құқықғынан айыру т.б. сияқты шаралардан көрініс тамады; Әкімшілік - әкімшілік теріс қылықтарды жасағаны үшін туындайды және айыппұл, арнайы құқықғынан айыру т.б. сияқты шаралардан көрініс тамады; Азаматтық – мүліктік сипотағы шарттық міндеттемелерді бұзу және шарттан тыс мүліктік зиян келтіру үшін туындайды Азаматтық – мүліктік сипотағы шарттық міндеттемелерді бұзу және шарттан тыс мүліктік зиян келтіру үшін туындайды