ҚАРАҒАНДЫ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ ОФТАЛЬМОЛОГИЯ ЖӘНЕ ОТОРИНОЛАРИНГОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ ҚАРАҒАНДЫ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ ОФТАЛЬМОЛОГИЯ ЖӘНЕ ОТОРИНОЛАРИНГОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ СӨЖ Тақырыбы: Жедел бастаның іріңдік асқынулары: паратонзиллит, паратонзиллярный іріңдік, жұтқыншақ арты іріңдігі (ретрофарингиальды), жұтқыншақ маңындағы іріңдік (парафарингиальды). Орындаған: Тоғай М.М. Тобы: Тексерген: Музафарова К.О. Қарағанды, 2019 жил

ЖОСПАР: Кіріспе бөлім Негізгі бөлім: 1. Флегмонозды асқынулар. Жіктелуі 2. Паратонзиллит. Этиологиясы. Патогенезі. 3. Оның формалары, шоғырлануы 4. Клиникалық көріністері. Диагностикасы 5. Емделуі Қолданылған әдебиеттер

КІРІСПЕ Қазіргі таңда лимфаденоидты жұтқын сақинасының патологиясы ең негізгі медициналық және әлеуметтік мәселелердің бірі болып табылады. Таңдай бадамша аурулары ЛОР-аурулары ішінде алдыңғы қатардағы орындарда, әсіресе балалар мен еңбекке қабілетті жас адамдарда жиі кездеседі. Ургентті (шұғыл) ЛОР патологиясы құрылысында флегмонозды асқынулар ерекше орынды аллоды, осы патологиясы бар науқастардың келуі бойынша санының артур байқалуда. Аурудың таралуы жоғары деңгейде болуы сақталып келеді. Сондықтан осы асқынуларды дер кезінде анықтау (диагностикалау), емдеудің тиімді тәсілін табу өте қажет.

ФЛЕГМОНОЗДЫ АСҚЫНУЛАР Паратонзиллит Парафарингеальды абсцесс Ретрофарингеальды абсцесс

ПАРАТОНЗИЛЛИТ Созылмалы тонзиллиттің асқынуы бадамша безі маңындағы өзектің (клетчатканың) қабынуымен сипоталлоды. Осы аурумен ауруханада жас аралығындағы ер мен әйел адамдар бірдей ауырады.

ЭТИОЛОГИЯСЫ Staphylococcus aureus Streptococcus pyogenes Streptococcus pneumoniae

ПАТОГЕНЕЗ Бадамша безін терең өтетін крипта Созылмалы тонзилиттің жиі асқынуы тыртықтанумен байланысты Крипттер дренаждалуының қиындауы, бадамша капсулы арқылы инфекцияның таралуы. Паратонзиллярлы өзекке (клетчаткаға) инфекцияның таралуы Паратонзиллиттің жиі болуы одонтогенді сипота болуы мүмкін. Аурудың паратонзиллярный өзегінің (клетчаткасының) жедел инфекция және травма алу мүмкіндігінен зардап шегуі мүмкін, сондықтан гематогенді сипатты ейске алған жөн.

ПАРАТОНЗИЛЛИТТІҢ ФОРМАЛАРЫ Абсцесстік Инфильтративты Ісіну

Супратонзиллярлы (бадамша капсулы мен алдыңғы таңдай аяқшаларының жоғарғы бөлігі арасында) Артқы (таңдай бадамшасы мен артқы аяқшалары арасында) Төменгі (бадамшаның төменгі полюсі мен жұтқыншақтың бүйір қабырғалары арасында) Бүйірлік (бадамшаның ортаңғы бөлігі мен жұтқыншақтың бүйір қабырғалары арасында) ПАРАТОНЗИЛЛИТТІҢ ШОҒЫРЛАНУЫ

КЛИНИКАСЫ Баспа ауруы кезінде немсе оның аяқталуынан бірнеше күн өткен соң пайда болуы мүмкін. Температураның көтерілуі (лихорадка), интоксикация құбылысы, қанның жалпы талдауы нәтижелеріндегі өзгерістермен (эритроциттердің тұну жилдамдығының артур, лейкоцитоз және т.б.) байқалатын жүйелі қабыну жауабының дамуы. Жұту кезіндегі құлақ және тістегі иррадиациясымен, тіпті сілекейін жұту кезінде де байқалатын тұрақты ауырсыну сезімі. Негізінен біржақты процесс демиды. Шайнау бұлшықеттерінің тризмі (жақ сүйектің қарысуынан). Науқас басының асқынған жаққа қарай көлбейленіп жүруі. Түсініксіз, анық емс (мұрнынан) сөйлеу.

ДИАГНОСТИКА 1.Шағымдар мен анамнез жинау Баспа болу уақыттары, жиілігі, асқынуға дейінгі бірнеше күн алдында баста ауруы болуы; Қосалқы аурулар; Созылмалы тонзиллиттің болуы, соңғы асқынуы қашан балды; Паратонзиллиттің алдыңғы жағдайлары, қандай ем қабылданған; Көрінуге (осы шағымдануға) дейін аурудың ұзақтығы. 2.Физикалық зерттеу : бағалаймыз: Науқастың жалпы жағдайы, бастың жағдайы, мойынның сыртқы пішіні. Жергілікті лимфатүйіндер, олардың өлшемі, қозғалғыштығы, пальпация кезінде олардың ауырсынуы. Науқастың аузын аша алу қабілеттілігі анықталлоды (тризмнің, яғни қарысудың болуы). Диагностикасы

3. Фарингоскопия Зевтің, жұмсақ таңдайдың симметриялығы, таңдай тілшігінің салыстырмалы орташа сызығынан ауытқуы Бадамша безі жағдайы, орын жилжыту бағыты Таңдай аяқшаларының жағдайы, гиперемия мен инфильтрация ошағының шоғырлануын анықтау Кейде шырышты қабат арқылы іріңді қарауғға болады. 4. Ларингоскопия Шырышты қабат, көмейүстін (надгортанник), черпала, черпала-көмейүстілік қабат, вестибулярды және дыбыс жарғақтарын қарау.

Абсцесс болған жағдайда оның болуы диагностикалық пункция жүргізу арқылы дәлелденеді. Кейін алынған материалды бактериологиялық зерттеуге, флора сын, антибиотиктерге сезімталдығын анықтауға жіберуге болады.

ДИАГНОСТИКАЛАУ ҚОСЫМША ӘДІСТЕРІНЕ КЕЛЕСІЛЕРДІ ЖАТҚЫЗУҒА БОЛАДЫ: Интраоральды ультрасонография УДЗ әдістерінің бірі. Алдын ала жергілікті анестезиялық спрейлерді себеді, сонымен қосы тризмді балдырмас үшін бұлшықетке де анестезиялық екпе салынады, науқастың пузына арнайы аспап орналастырылады. Паратонзиллит көрінетін сұйықтықтардың болмайтын гомогенді аймауқтың болуын анықтау арқылы диагностикаланады. Абсцесс кистозды немсе анық емс шекарасы бар гетерогенді түзілулермен ерекшеленеді. Компьютерлік томография Мойын тіндерін компьютерлік томография келесі процесстің формаларын анықтау мақсатында қолданылады: паратонзиллит (перитонзиллярлы целлюлит) немсе паратонзиллярный абсцесс, сонымен қоса абсцесстің өлшемдері мен орналасуын анықау үшін қажет. Алынған нәтижеге қарап емдеу тактикасы таңдаллоды.

Контрастсыз КТ Паратонзиллярлы абсцесс сол жақта – ісіну аймағы область Контрасты КТ Паратонзиллярлы абсцесс сол жағында

ЕМДЕЛУІ Паратонзиллиттің бастапқы сатыларында ісік немсе тін инфильтрациясының болғанда, конвервативті ем нәтижелі болғанда, абсцесс белгілері болғанда міндетті хирургиялық ем қолданылады (абсцессті ашу, көрсеткіштер болғанда - абсцесстонзиллэктомия). 1. Консервативті ем: -Антибактериальді терапия -Детоксикационды және қабынуға қарсы терапия -Ыстық түсіретін затрат, анальгетик тер -Дезинфекциялық затратмен шаю 2. Хирургиялық амге жатады: - паратонзиллярный өзекті (клетчатканы) ашу - абсцесстонзиллэктомия

а анестетикті енгізу урны; (сонымен қоса интубациялық наркоз болуы мүмкін) б кису урны; в Бадамша бездерді бөлу; г бадамша безінің жоғағы полюсін сылып тастау; д Бадамша безінің тармақшаларын кесіп тастау. В ГД Б А Абсцесстонзиллэктомия

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ Пальчун В.Т., Магомедов М.М., Лучихин Л.А. Оториноларингология: учебник. – 3-е изд. – М.: ГЭОТАР – Медиа, с. Клинический протокол МЗ РК 18 «Паратонзиллярный абсцесс (паратонзиллит, флегмонозная ангина)»: утв. протоколом заседания Экспертной комиссии по вопросам развития здравоохранения 18 МЗ РК от 19 сентября 2013 года; Крючко Т.А., Ткаченко О.Я., Шпехт Т.В. Проблема тонзиллита в педиатрической практике // Современная педиатрия.- 2(42) С Сидоренко С.В., Грудинина С.А., Филимонова О.Ю. и др. Резистентность к макролидам и линкозамидам среди Streptococcus pneumoniae и Streptococcus pyogenes в РФ// Клин. фармакол. тер Т С Leung AK, Newman R, Kumar A, et al. Rapid antigen detection testing in diagnosing group A beta-hemolytic streptococcal pharyngitis. Expert Rev Mol Diagn 2006 ; 6(5):761-6.