Фамилия Прохорова Имя, отчествоЛюдмила Николаевна Дата рождения (число, месяц, год) 5октябрь 1958 год Серия и паспорта, кем и когда выдан Козловским РОВД 12ноября 2003 года Индекс, полный домашний адрес Чувашская Республика Козловский район станция Тюрлема ул.Ленина 3-2 Электронная Образовательное учреждениеМОУ «Тюрлеминская средняя общеобразовательная школа» Город, районКозловский Название конкурсной работы«Чĕмпĕрти ч ваш шкулне хальхи шкулпа танлаштарни» конференци НоминацияЭлектронное издание с использованием гипертекста и мультимедиа ГруппаУчитель начальных классов Р е г и с т р а ц и о н н а я к а р т о ч к а участника Республиканский конкурс «Яковлевские чтения»

Чěмпěрти чăваш шкулне – хальхи вăхăтри шкулсемпе танлаштарни. ( Пуçлам ш классенче ирттермелли конференци) Тěллев: Чěмпěрти чăваш шкулě çннчен пěлÿ шайне ÿстересси. Задачăсем: 1.Тěпчев ěçне туса пыма вěрентесси; 2. Тавра курăма анлăлатасси; 3.Ачасен Чěмпěрти чăваш шкулě тата аслă вěрентекенěмěр çинчен ытларах пěлес туртăмне çуратасси; çинчен ытларах пěлес туртăмне çуратасси; 4.Тăрăшса вěренес кăмăл-туйăмне аталантарасси; 5.Чěмпěрти чăваш шкулěн хальхи вăхăхри шкулсемпе пěрпеклěхне сăнама вěрентесси; пěрпеклěхне сăнама вěрентесси; Урока кирлě хатěрěсем: мультимедиллě проектор, экран, купăс, хам çырнă «Вăл пулě пирěн чěрере» поэмăран илнě сыпăксем, ачасемпе ашшě-амăшěсем тěпчесе пěлнě ěçсем.

Шупашкар хулинчи «И.Я.Яковлев» палăк. В ě р е н т е к е н: Шупашкар хули варринче вырнаçнă пысăк та мăнаçлă Иван Яковлевия Яковлев палăкě умěнче çынсем яланах хумханса иртеççě. Мěншěн? Кам вăл И..Я..Яковлев? А ч а с е м х у р а в л а ç ç ě: И..Я. Яковлев- чăвашсене çутта кăлараканě, чăваш ачисем валли çырса хатěрленě пěрремěш букварь авторě, чăваш алфавитне йěкелекенě, куçаруçă. Ун çинчен пěтěмпе каласа пěтерме те май çук. В ě р е н т е к е н: Тěрěс. Питě ěçчен те ырă çын пулнă И.Я.Яковлев. Ăна пирěн нихăçан та манмалла мар. Вăл чăваш халăхěшěн питě нумай ырă ěç тунă. И.Я.Яковлева пěлмен çын тěнчипе те çук пулě, Ăна пирěн Çěршывра кăна мар, ытти çěршывсенче те пысăк шая лартаççě, хисеплеççě. Паян эпир сирěнпе ытларах И.Я.Яковлев уçнă Чěмпěрти чăваш шкулě çинчен калаçăпăр.

Чěмпěрти чăваш шкулě. Чěмпěрти чăваш шкулě пуçланса кайни». Эпир çакна тěпчесе пěлтěмěр: Аслă вěрентекенěмěр Чěмпěрти чăваш шкулне мěш çулта, хăйěн укçипе уçнă. Малтанах шкул арçын ачасем валли анчах пулнă. Арçын ачасен шкулě – Чěмпěрти чăваш шкулěн пуçарăвě шутланса тăрать. Унтан хěр ачасем валли те шкул уçăлать. Чěмпěрти чăваш шкулěнче нумай енлě ăс пуххи пулнă. Ачасене çырма, вулама вěрентнисěр пуçне арçын ачасене столяр, плотник, токарь, тимěрçě ěçěсене вěрентнě. Хěр ачасене вара ал ěç тума, апат пěçерме, кěпе-йěм çума вěрентнě.

Чěмпěрти арçын ачасен тата хěр ачасен шкулěсем

Духовой оркестр выляни, çар ĕçне вĕренни, физкультура урокĕ.

Урока кирлě хатěрсем И.Я.Яковлев тăрăшнипе пěтěмпех пулнă Нумайăшне ěç урокěнче ачасем хăйсем туса хатěрленě. Пирěн шкулта та аслă классенче вěренекенсем ěç хатěрěсем ăсталаççě. В ě р е н т е к е н: Чăнах та И.Я.Яковлев тăрăшнипе ун чухнехи ачасене вěренме май килнě. Хлě вара сире тăрăшса вěренме пирěн патшалăх пěтěмпех йěркелесе парать. Паллах, хамăрăн та çÿлти шайра тăмалла, тăрăшмалла. Чěмпěр шкулě хăй вăхăтěнче Раççейри чи лайăх шкулсен йышěнче шутланса тăнă. Пирěн шкул та ресурснăй центр. Иртнě çул Президентăн грандне çěнсе илтěмěр. Çакăншăн пирěн шкула 1 миллион тенкěлěх çěнě майпа ěçлемелли хатěрсем пачěç.

«История старой» школы ( ) 1861 год – основание школы 1871 г. – открылось Одноклассное училище Мин. народного просвещения г. – учреждено двухклассное инородческое училище Мин. народного просвещения г. – Школа преобразована в Советскую школу I и II ступени 1932 г. – реформирована в школу колхозной молодёжи 1934 г. – преобразована в среднюю школу 1937 г. – состоялся первый выпуск 23 – человека г. - пожар в школе.

Тěрлемесри пěтěмěшле вăтам пěлÿ паракан шкул. Эпир «Тěрлемес шкулě хăçан уçăлнă» темăпа ыйтусем хатěрлерěмěр: Тěрлемес шкулě миçемěш çулта пуçланса кайнă? Малтанхи шкул миçе класлă пулнă? Çěнě шкул миçемěш çулта хута кайнă? XIX- мěш ěмěр вěçě çинчен мěн каласа хăвармалла?

КРУЖОКСЕМПЕ СЕКЦИСЕМ Военно-спортивныйВоенно-спортивныйВоенно-спортивный Легкоатлетический Легкоатлетический Легкоатлетический Легкоатлетический Драматический ДраматическийДраматический Эстрадный Эстрадный Эстрадный Эстрадный Шашечно-шахматный Шашечно-шахматный Шашечно-шахматный Шашечно-шахматный Экологический Экологический Экологический Экологический Кладовая ЗолушкиКладовая ЗолушкиКладовая ЗолушкиКладовая Золушки Туристско-краеведческийТуристско-краеведческийТуристско-краеведческий Кружок по деревообработкеКружок по деревообработкеКружок по деревообработкеКружок по деревообработке

Тěрлемес шкулěнче уроксем хыççăн тěрлĕ кружоксене çÿреме пулать А ч а с е м о т в е т л е ç ç ě: Пирěн шкулта питě нумай кружок ěçлет. Вěсен хушшинче: хор юрри юрламалли, ал ěç тумалли, ěç хатěрěсем, сувенирсем тумалли, краеведенипе тěпчев кружокě, эстрада юрри юрлама вěренмелли, интеллекта вăйлатмалли, экологи кружокě, литература, шашкăпа шахмат кружокěсем, спорт секцийě ěçлет. Пирěн шкулта тата Куславккари музыка шкулěн филиалě ěçлет. Унта классикăллă юрăсене тěрěс юрлама, тěрлě музыка инструменчěпе выляма вěрентеççě

ШАШК ЛЛА ВЫЛЯНИ ЭКОЛОГИ ЕНĕПЕ АЛ ĕ ç Т ВАССИ КРАЕВЕДЕНИ

йыв çпа ĕçлени МУЗЫКА СПОРТ

ФОЛЬКЛОР ушк нĕ. Пирěн шкул ресурснăй центр. Иртнě çул Президентăн грандне çěнсе илтěмěр. Çакăншăн пирěн шкула 1 миллион тенкěлěх çěнě майпа ěçлемелли хатěрсем пачěç. Виççěмěш тěпчев ушкăнěн ертÿçи мěн пěлтерет-ши тата?

«Вăл пулě пирěн чěрере» поэмăн сыпăкĕ А ч а с е м э п ě ç ы р н ă «Вăл пулě пирěн чěрере» поэмăн сыпăкне пăхмасăр калаççě: 1-м ě ш в ě р е н е к е н: Чěмпěр чăваш шкулěнче тěрлě енлě ăс пуххи. Хреçчен пурнăç çулěнче Кирлех мěн ăстараххи. 2-м ě ш в ě р е н е к е н: Упрама тасалăха, Хăнăхтарнă хěрсене. Тěрлеме, çыхма чăлха Шкул вěрентнě вěсене. 3-м ě ш в ě р е н е к е н: Сăпайлă, ěçчен пулма Вăл вěрентнě чěререн. Тырă-пулă акма, вырма Хăнăхтарнă пěчěкрен.

Чěмпěрти чăваш шкулсенчи «Класс тулашěнчи ěç». Мастерскойсем Хор юрлани

XIX- мěш ěмěр вěçěнче И.Я.Яковлев Чěмпěрти чăваш шкулěнче тěрлěрен ěç кружокěсем уçас тěллевпе нумай ěçленě. XIX- мěш ěмěр вěçěнче И.Я.Яковлев Чěмпěрти чăваш шкулěнче тěрлěрен ěç кружокěсем уçас тěллевпе нумай ěçленě. Чěмпěрти чăваш щкулěнче вара литературăпа музыка вечерěсем час-часах хатěрлесе ирттернě, çут çанталăка юратма вěрентес тěлěшпе походсем йěркеленě, ачасене Раççейри тěрлěрен хуласене экскурсисене илсе çÿренě, спорт вăййисене те юратнă. Чěмпěрти чăваш шкулěнче вěреннě У.Д.Шумилова асаилěвěнче çапла каланă: «И.Я.Яковлев ачасене уçă сывлăшра ытларах уçăлса çÿреме хушнă». Музыка инструменчěпе те калама вěрентнě Чěмпěр шкулěнче. Хěр ачасене ал ěç тума хăнăхтарнă.

Тěрлемесри вăтам пěлÿ паракан вăтам шкулти класс - кабинетсем. Информатика физика хими биологи

Тěрлемесри вăтам пěлÿ паракан вăтам шкулсенчи «Класс тулашěнчи ěç». Пирěн шкулта питě нумай кружок ěçлет. Вěсен хушшинче: хор юрри юрламалли, ал ěç тумалли, ěç хатěрěсем, сувенирсем тумалли, краеведенипе тěпчев кружокě, эстрада юрри юрлама вěренмелли, интеллекта вăйлатмалли, экологи кружокě, литература, шашкăпа шахмат кружокěсем, спорт секцийě ěçлет. Пирěн шкулта тата Куславккари музыка шкулěн филиалě ěçлет. Унта классикăллă юрăсене тěрěс юрлама, тěрлě музыка инструменчěпе выляма вěрентеççě.

«Тěрлемес çыннине туп» тест Пиллěкмěш т ě п ч е в ç ě с е н у ш к ă н ě н ертÿçи калаçать: « Пирěн тăрăхри Чěмпěрти чăваш шкулěнче вěреннě çынсем» темăпа ěçлерěмěр. Эпир тестсем туса хатěрлерěмěр. Тест ячě: «Тěрлемес çыннине туп». (Слайд çине Трубина Марфи, Константин Иванов, Каринкке Кавěрли, Григорий Тимофеев сăнěсем тухаççě). Çак çынсен ячěсене пěлетěр-и?

Гавриил Алексеевич Кореньков Константин Васильевич Иванов Григорий Тимофеевич Тимофеев Марфа Трубина

Г. А. Кореньков тата Г.Т.Тимофеев çинчен Тĕрлемес шкулěнчен вěренсе тухнă çынсен хушшинче Кивě Тěрлемесре çуралса ÿснě Гавриил Алексеевич Кореньков. Вăл поэт, куçаруçă, чăваш шкулěсенче вěренмелли кěнекесен авторěсенчен пěри, Чěмпěр шкулěнчен вěренсе тухнă вăл. Чăваш Республикин тата Раççей Федерацин тава тивěçлě вěрентекенě. Вěсен ретěнче чăваш писателě, этнограф. Фольклорист, куçаруçă, «Тăхăръял» этнографиллě очеркăн авторě Григорий Тимофеевич Тимофеев. Вăл Крыловăн баснисене чи пěрремěш куçараканě.

Т ě р л е м е с ш к у л ě н ч е в ě р е н н ě п а л л ă ç ы н с е м» слайд тухать. Арзамасова Клавдия Александровна – Чăваш Республикин тава тивěçлě врачě; Абрамов Револь Андреевич – теника наукисен кандидачě; Ефремов Леонид Георгиевич – Раççейри аслă шкулсен тава тивěçлě работникě; Нянин Лев Алексеевич – медицина службин полковникě; Краснов Николай Герасимович – педагогика наукисен кандидачě; Смолин Люциан Никитич – ял хуçалăх наукисен кандидачě; Леонтьева Зоя Алексеевна – ял хуçалăх наукисен кандидачě; Григорьев Семěн Григорьевич – философии докторě; Чамеев Кирилл Васильевич – медицина службисен подполковникě, «Хěрлě Çăлтăр» орденпа наградăланнă; Харитонов Василий Дмитриевич – Совет Союзěн Геройě; Кореньков Борис Гаврилович – Чăваш Республикинси социаллă обеспеченин министрěн заместителě;

5-мěш тěпчев ушкăнěн ертÿçи калаçать: Пуçламăш классенче вěренмелли калавсен хушшинче: «Йăлăнтарни» калав. Вăл çын аллинчи япалана ăмсанни аван маррине ăнлантарать. «Йытăпа унăн мěлки» тата « Шăши» юмахсем нумая хапсăнсан пуçсăр тăрса юлма пулнине каласа параççě. «Суеçě» калавра И.Я.Яковлев ултавпа туслашма юрамасть тесе каласшăн. «Тилěпе тăрна» басньăра çăкăр-тăвар хире-хирěç пулни палăрать. «Эпě сехет çěмěрни» калавра тума пěлмен ěç патне ан çулăх тесе каласшěн Аслă вěрентекенěмěр. «Кулачă» калав ěçе юратма, апата тиркемесěр çиме вěрентет. Тăрăшса ěçлесен хура çăкăр та кулачă пекех пулать, вăйăн-шайăн ěçлесен вара – пыл та йÿçě. И.Я.Яковлевăн пуçламăш классенче вěренмелли программăри калавěсемпе

И.Я.Яковлев ырă ěçсем çинчен Пирěн Аслă вěрентекенěмěр И.Я.Яковлев çапла каланă: «Ырă ěç тума васкăр! Ырă кăмăллă пулăр. Ырăлăх вăл – çыншăн чи кирлě паха ен. Ырăлăх – вăл çынлăх.» «Çěр тенкě пуличчен çěр тус пултăр» тесе каланине те аса илсе хăварас килет.!

И.Я.Яковлев пирěн аслă В ě р е н т е к енěмěр

Ч ě м п ě р ш к у л ě» сăввва пăхмасăр калаççě. 1-мěш вěренекен: Чěмпěр шкулě, эс пуринчен те аслă, Эс пур аслă шкулсенчен те çÿллěрех шайра. Чěмпěр шкулě – эс чăнах мăнаçлă, Сан пек палăк, тěнче шайěнче те сайра. 2-мěш вěренекен: Чěмпěр шкулě, эс пуринчен хăватлă. Ĕçре туптаннă санăн вăйлă хăвату. Чěмпěр шкулě, эс чăнах хастарлă, Хăв халăхна ялан эс суннă ăнăçу. 3-мěш вěренекен: Чěмпěр шкулě, эс питех те чаплă, Кермен çуртсем те ăмсанаççě сан ятна. Чěмпěр шкулě, тěнче ахрăмěнче эсě янравлă, Умра тытса пыран тÿрě çулна. 4-мěш вěренекен: Чěмпěр шкулě, вăл чăнахах та палăк, Ют çěрсене те çутатать халь ун çути. Чěмпěр шкулě, эс чăнахах та палăк, Пуçа таятпăр сан умра çěре çити! Л.Н.Прохорова