Министерство образования и молодежной политики Чувашской Республики Постановлением Президиума Верховного Совета Чувашской Республики от 9 апреля 1992 года. - презентация

1 Министерство образования и молодежной политики Чувашской Республики Постановлением Президиума Верховного Совета Чувашской Республики от 9 апреля 1992 года 25 апреля отмечается День чувашского языка В связи с этим Министерство образования и молодежной Политики Чувашской Республики рекомендует: -С 19 по 26 апреля т.г. Провести в образовательных учреждениях неделю чувашского языка Учительница чувашского языка и литературы МОУ «Яншихово-Чёллинская СОШ» Красноармейского района Ефимова Галина Андреевна составила недельный план 2010 год

2 Чăваш чĕлхи эрни планĕ И.Я.Яковлев вулавĕ.И.Я.Яковлев вĕренекенĕсем. Эпир- И.Я.Яковлевăн мăнукĕсем. Юмах каçĕ. Пуканепе шăши туйĕ Кăмăл урокĕ. И.Я.Яковлевăн ăса вĕрентекен калавĕсем «Ўркенмен ăста пулнă»- «Ăста алăсем» кружока çÿрекенсен алă ĕç выставки Манăн юратнă сăвăç,çыравçă (ирĕклĕ тема) презентацие хÿтĕлесси: «Чĕмпĕрти чăваш шкулĕ- культура вучахĕ». Григорьева Екатерина (11 класс) «Çеçпĕл Мишши- манăн юратнă сăвăç». Беззубов Леонид (7 класс) Видеофильм «Нарспи- вилĕмсĕр» К.В.Иванов çуралнăранпа 120 çул çитнĕ май… «Ака уйăхĕн 25 – мĕшĕ – Чăваш чĕлхи кунĕ» Уяв концерчĕ «Чĕвĕлти чĕкеç» конкурса хутшăннисене чысласси. Пĕтĕмлетÿсем, хавхалантарусем

3 Красноармейски районĕнчи Еншик-Чуллă шкулĕнчи 11 класра вĕренекен Григорьева Екатерина туса хатĕрленĕ презентаци.

4 «Енчен те вырăс халăхĕ Михаил Ломоносова хăйĕн университечĕ тет пулсан, пирĕн ун пек университет – Иван Яковлевич Яковлев». «Енчен те вырăс халăхĕ Михаил Ломоносова хăйĕн университечĕ тет пулсан, пирĕн ун пек университет – Иван Яковлевич Яковлев». П.П.Хусанкай П.П.Хусанкай

5 Иван Яковлевич Яковлев -Чĕмпĕрти чăваш шкулне никĕслекенĕ. чăваш алфавитне тунă; чăваш алфавитне тунă; 1868 çулта Чĕмпĕрти чăваш шкулне уçнă; 1868 çулта Чĕмпĕрти чăваш шкулне уçнă; 1000 ытла учитель вĕрентсе хатĕрленĕ; 1000 ытла учитель вĕрентсе хатĕрленĕ; кĕнекесене чăваш чĕлхи çине куçарнă; кĕнекесене чăваш чĕлхи çине куçарнă; чăваш ачисем валли «Сказки и предания чуваш» пичетлесе кăларнă; чăваш ачисем валли «Сказки и предания чуваш» пичетлесе кăларнă; ачасем валли 400 яхăн шкул уçнă; ачасем валли 400 яхăн шкул уçнă;

6 И.Я.ЯКОВЛЕВ Н.И.ИЛЬМИНСКИ Й А.И.БАРАТЫНСК ИЙ В.К.МАГНИЦКИЙА.РЕКЕЕВН.ШУПУССЫННИС.Н.ТИМРЯСОВ МАРФА ТРУБИНА И.С.МАКСИМОВ КОШКИНСКИЙ С.МАКСИМОВФ.ПАВЛОВК.В.ИВАНОВН.И.АШМАРИН Н.И.ЗОЛОТНИЦК ИЙ

7 1868 çулта И.Я.Яковлев Чĕмпĕрте чăваш, тутар, мăкшă ачисем валли шкул уçать. Каярахпа çак шкул Чĕмпĕр чăваш шкулĕ ятпа историне кĕрсе юлать çулта И.Я.Яковлев Чĕмпĕрте чăваш, тутар, мăкшă ачисем валли шкул уçать. Каярахпа çак шкул Чĕмпĕр чăваш шкулĕ ятпа историне кĕрсе юлать. Кунтан вĕренсе тухнă, учитель ятне илнĕ вун – вун чăваш çамрăкĕ ялсем тăрăх саланса тăван халăх хушшинче пĕлÿ сарнă. Кунтан вĕренсе тухнă, учитель ятне илнĕ вун – вун чăваш çамрăкĕ ялсем тăрăх саланса тăван халăх хушшинче пĕлÿ сарнă. Чĕмпĕр шкулĕнчен вĕренсе тухнă К.Иванов, Ф.Павлов, С.Максимов, И.С. Максимов-Кошкинский тата ыттисем те чăваш культуришĕн тĕлĕнмелле сумлă ĕçсем туса хăварнă. Чĕмпĕр шкулĕнчен вĕренсе тухнă К.Иванов, Ф.Павлов, С.Максимов, И.С. Максимов-Кошкинский тата ыттисем те чăваш культуришĕн тĕлĕнмелле сумлă ĕçсем туса хăварнă.

8 1871 çулта И.Яковлев хăйпе пĕр шухăшлă çынсем пулăшнипе чăваш алфавитне йĕркеленĕ, пĕрремĕш чăваш букварьне тата вĕренÿ кĕнекисем пичетлесе кăларнă çулта И.Яковлев хăйпе пĕр шухăшлă çынсем пулăшнипе чăваш алфавитне йĕркеленĕ, пĕрремĕш чăваш букварьне тата вĕренÿ кĕнекисем пичетлесе кăларнă. Вăл чăваш çырулăхне, литературине ирĕклĕн аталанма çул уçнă. Вăл чăваш çырулăхне, литературине ирĕклĕн аталанма çул уçнă.

9 Чăвашсем ăна чăн-чăн халăх сăвă ç и тесе хакла ççě. К.Иванов ç ырнă хайлавсем чăваш литературине пуянлатнă, ăна малалла аталантарнă. Чăвашсем ăна чăн-чăн халăх сăвă ç и тесе хакла ççě. К.Иванов ç ырнă хайлавсем чăваш литературине пуянлатнă, ăна малалла аталантарнă. «Нарспи» поэма – унăн чи чаплă поэми. Халăх пурнă ç не, унăн шухăш – ĕметне, чун-кăмăл туртăмĕсене ĕнентерÿллĕ сăнарласа панă. «Нарспи» поэма – унăн чи чаплă поэми. Халăх пурнă ç не, унăн шухăш – ĕметне, чун-кăмăл туртăмĕсене ĕнентерÿллĕ сăнарласа панă. Поэма чĕлхи ç епĕ ç те илемлĕ, витĕмлĕ те пуян. Поэма чĕлхи ç епĕ ç те илемлĕ, витĕмлĕ те пуян.

10 1918 çулхи январĕн 27- мĕшĕнче Хусанта чăвашла тумланнă каччăсемпе хĕрсем чăвашла юрласа, чăвашла калаçса А.Островскин «Хăв пурăнас тенĕ пек ан пурăн» пьесине лартнă çулхи январĕн 27- мĕшĕнче Хусанта чăвашла тумланнă каччăсемпе хĕрсем чăвашла юрласа, чăвашла калаçса А.Островскин «Хăв пурăнас тенĕ пек ан пурăн» пьесине лартнă. Çак куна Чăваш патшалăх академи драма театрĕ çуралнă кун тесе шутлаççĕ. Çак куна Чăваш патшалăх академи драма театрĕ çуралнă кун тесе шутлаççĕ. Чăваш театрне йĕркелесе яраканĕ -Чĕмпĕр чăваш шкулне пĕтернĕ И.С.Максимов – Кошкинский. Чăваш театрне йĕркелесе яраканĕ -Чĕмпĕр чăваш шкулне пĕтернĕ И.С.Максимов – Кошкинский.

11 Чăваш юррине тĕпчес ĕç Х!Х ĕмĕрте пуçланнă. И.Я.Яковлев çак ĕçе учительсемпе вĕренекенсене явăçтарнă, хăй те литературăпа искусствăна аталантарас тесе вĕсен тĕслĕхĕсемпе анлă усă курать. Чăваш юррине тĕпчес ĕç Х!Х ĕмĕрте пуçланнă. И.Я.Яковлев çак ĕçе учительсемпе вĕренекенсене явăçтарнă, хăй те литературăпа искусствăна аталантарас тесе вĕсен тĕслĕхĕсемпе анлă усă курать. Чăвашсен профессиллĕ музыки ХХ ĕмĕр пуçламăшĕнче вăй илет.Малтанхи композиторсем –Ф.Павлов, С.Максимов, Г.Лисков халăх музыки çине таянса, çĕнĕ хайлавсем хывнă. Чăвашсен профессиллĕ музыки ХХ ĕмĕр пуçламăшĕнче вăй илет.Малтанхи композиторсем –Ф.Павлов, С.Максимов, Г.Лисков халăх музыки çине таянса, çĕнĕ хайлавсем хывнă.

12 Ф.Павлов-чăвашсен малтанхи композиторěсен пěри. Ф.Павлов-чăвашсен малтанхи композиторěсен пěри. Вăл тăрăшнипе мěш ç улта Шупашкарта музыка шкулĕ у ç ăлать. Вăл тăрăшнипе мěш ç улта Шупашкарта музыка шкулĕ у ç ăлать мěш султа Чаваш патшалăх хорне йĕркелесе яра çç ĕ мěш султа Чаваш патшалăх хорне йĕркелесе яра çç ĕ ç улта тěп хулара музыкăпа театр техникумĕ у ç ăлать ç улта тěп хулара музыкăпа театр техникумĕ у ç ăлать.

13 Степан Максимов Степан Максимов Шупашкарти музыкă шкулне тата техникумне ертсе пынă. Степан Максимов Шупашкарти музыкă шкулне тата техникумне ертсе пынă. Ялсем тăрăх çÿ ресе талантлă ачасене музыкăна вĕрентме пу ç тарнă. Ялсем тăрăх çÿ ресе талантлă ачасене музыкăна вĕрентме пу ç тарнă пин ытла чăваш халăх юррине ç ырса илнĕ, халăх хушшинче сарнă пин ытла чăваш халăх юррине ç ырса илнĕ, халăх хушшинче сарнă.

14 Чĕмпĕрти Яковлев шкулĕ- чăваш халăхĕшĕн чăн- чăн культура университечĕ пулнă. Чĕмпĕрти Яковлев шкулĕ- чăваш халăхĕшĕн чăн- чăн культура университечĕ пулнă.

15 Чăвашла янрать сăмах Франци, Англи таранах. Çеçпĕл, Хусанкай, Айхи –пурте сăмах ăстаçи.

16

17 Ёеп\ё, ыр= ман ч\лхем.В=л чунра ёутать х\лхем.Ч=вашла пуплет\р хал=х,пур ун хал\ мухтанмал=х: Ё\р пин т\р\-юрринче Ч=вашлах иккен т\нче

18 «Нарспи» поэма – халăх умĕнче

19

20

21

22

23

24

25 Сăмах ăстисем - сцена хăнисем

26 «Пуканепе шăши туйĕ» юмах

27 Тав Чăвашăн Улăпне, Кăнна Кушки ачине. Ун чĕлхи паян янрать, ĕмĕр-ĕмĕр пурăнать!