Иярченле кушма җө мл ә л ә р. Иярчен урын җө мл ә л ә р. - презентация

1 Иярченле кушма җө мл ә л ә р

2 Иярчен урын җө мл ә л ә р

3 Иярчен урын җөмлә баш җөмләдәге эш яки хәлнең урынын белдерә. Һәм Кайда? Кайдан? Кая? кебек сорауларына җавап бирә.

4 Иярчен урын җө мл ә АналитикСинтетик -М ө н ә с ә б ә тле с ү зл ә р- Җ ирд ә, якта, урында диг ә н б ә йлек с ү зл ә р Т ө зелеше ягыннан т ө рл ә ре

5 Иярчен вакыт җө мл ә л ә р

6 Иярчен вакыт җөмлә баш җөмләдәге эш яки хәлнең вакытын белдерә. Һәм Кайчан? Кайчаннан бирле? Кайчанга чаклы? кебек сорауларына җавап бирә.

7 Иярчен вакыт җө мл ә АналитикСинтетик -М ө н ә с ә б ә тле с ү зл ә р(шул чакта, ул да т ү гел, шул арада) -Килеш кушымчалары (-кач, -к ә ч, - ү г ә, - ү бел ә н, -ган арада) Т ө зелеше ягыннан т ө рл ә ре

8 Иярчен с ә б ә п җө мл ә л ә р

9 Иярчен сәбәп җөмлә баш җөмләдәге эш яки хәлнең сәбәбен белдерә. Һәм Ник? Нилектән? Ни сәбәпле? Нәрсә аркасында? кебек сорауларына җавап бирә.

10 Иярчен с ә б ә п җө мл ә АналитикСинтетик -М ө н ә с ә б ә тле с ү зл ә р (шу ң а к ү р ә, ч ө нки) -К ө ттер ү паузасы Т ө зелеше ягыннан т ө рл ә ре -к ү р ә, с ә б ә пле, аркасында, -га к ү р ә

11 Иярчен максат җө мл ә л ә р

12 Иярчен максат җөмлә баш җөмләдәге эш яки хәлнең максатынн белдерә. Һәм Ни өчен? Нинди максат белән? кебек сорауларына җавап бирә.

13 Иярчен максат җө мл ә АналитикСинтетик -М ө н ә с ә б ә тле с ү зл ә р (шуны ң ө чен, моны ң ө чен) Т ө зелеше ягыннан т ө рл ә ре - ө чен, дип с ү зл ә ре

14 Тест

15 1. Иярчен максат җө мл ә баш җө мл ә д ә ге эш-х ә лне ң максатын белдер ә. Ул... а) турыдан-туры баш җө мл ә не ң максат х ә ле функциясенд ә кил әа) турыдан-туры баш җө мл ә не ң максат х ә ле функциясенд ә кил ә ә ) баш җө мл ә д ә м ө н ә с ә б ә тле с ү з бел ә н бирелг ә н максат х ә лен ачыклый, аны ң конкрет эчт ә леген т ә шкил ит ә б) я турыдан-туры баш җө мл ә не ң максат х ә ле функциясенд ә кил ә, я баш җө мл ә д ә м ө н ә с ә б ә тле с ү з бел ә н бирелг ә н максат х ә лен ачыклый, аны ң конкрет эчт ә леген т ә шкил ит әб) я турыдан-туры баш җө мл ә не ң максат х ә ле функциясенд ә кил ә, я баш җө мл ә д ә м ө н ә с ә б ә тле с ү з бел ә н бирелг ә н максат х ә лен ачыклый, аны ң конкрет эчт ә леген т ә шкил ит ә

16 2.Аналитик с ә б ә п җ ө мл ә баш җө мл ә г ә нинди чаралар бел ә н б ә йл ә н ә (Закиев буенча): а) ялгызак м ө н ә с ә б ә тле с ү зл ә р, ч ө нки терк ә гече, н ә ти җә не белд ү р ү че дим ә к с ү зе, к ө ттер ү паузасы, ки терк ә гече ярд ә менд ә ә ) м ө н ә с ә б ә тле с ү зл ә р, ч ө нки терк ә гече, к ө ттер ү паузасы б) м ө н ә с ә б ә тле с ү зл ә р, ч ө нки терк ә гече, к ө ттер ү паузасы, с ә б ә пле с ү зе ярд ә менд ә

17 3.Болыт җ ил иск ә н яктан кил ә. Бу нинди җө мл ә ? а) иярчен урын җө мл ә, аналитика) иярчен урын җө мл ә, аналитик ә ) иярчен аергыч җө мл ә, синтетик б) иярчен урын җө мл ә, синтетикб) иярчен урын җө мл ә, синтетик

18 4.Иярчен вакыт җө мл ә нинди сорауларга җ авап бир ә ? а) Кайчан? Кайчанга чаклы? Кайсы? ә ) Них ә тле? Кайчаннан бирле? Кайчан? б) Кайчан? Кайчанга чаклы? Кайчаннан бирле?

19 5.Элегр ә к иярчен урын җө мл ә не ң синтетик т ө рл ә ре граматикадан алып ташланылган булган. Ни с ә б ә пле? а) иярчен х ә л җө мл ә бел ә н бер ү к сорауларга җ авап бирг ә нг ә а) иярчен х ә л җө мл ә бел ә н бер ү к сорауларга җ авап бирг ә нг ә ә )синтетик аергыч җө мл ә л ә рг ә якын торганга ә )синтетик аергыч җө мл ә л ә рг ә якын торганга б) синтетик иярчен урын җө мл ә л ә р терк ә гечсез иярчен җө мл ә л ә рг ә охшагангаб) синтетик иярчен урын җө мл ә л ә р терк ә гечсез иярчен җө мл ә л ә рг ә охшаганга

20 6.Га җ из калды доктор: авыру кызга бер дару да файда бирм ә де.Иярчен җө мл ә не ң м ә гън ә ягыннан т ө рен табыгыз: а) х ә б ә р ә ) с ә б ә п б) максат

21 7. Һә рбер аналитик с ә б ә п җө мл ә не синтетикка, синтетикны аналитикны ң тел ә с ә нинди т ө рен ә ә йл ә ндереп буламы? а) һә рбер аналитикны да синтетикка с ә б ә пк ә йл ә ндереп булмый ә ) була б) синтетик с ә б ә п җө мл ә не аналитикны ң тел ә с ә нинди т ө рен ә ә йл ә ндереп булмый

22 8.Саф һ ава керсен, шуны ң ө чен т ә р ә з ә л ә рне ачам. Бу җө мл ә не ң синтетик синонимын табыгыз. а) Т ә р ә з ә л ә рне ачам: саф һ ава керсен.а) Т ә р ә з ә л ә рне ачам: саф һ ава керсен. ә ) Саф һ ава керсен дип, т ә р ә з ә л ә рне ачам. б) Т ә р ә з ә л ә рне ачсам, саф һ ава керер.б) Т ә р ә з ә л ә рне ачсам, саф һ ава керер.

23 9.Т ү б ә нд ә ге җө мл ә л ә р арасыннан аналитик максат җө мл ә не табыгыз: а) Син килерг ә тиеш, моны ң ө чен б ө тен шартлар булыр.а) Син килерг ә тиеш, моны ң ө чен б ө тен шартлар булыр. ә ) Монда эш кайный, шу ң а к ү р ә к үң елле. ә ) Монда эш кайный, шу ң а к ү р ә к үң елле. б) Алмагачка яулык элдем, сандугачлар кунсын дип.

24 10.Вакыт белдер ү ягыннан иярчен вакыт җө мл ә баш җө мл ә бел ә н нич ә т ө рле м ә гън ә м ө н ә с ә б ә тенд ә тора: а) ө ча) ө ч ә ) ике ә ) ике б) д ү рт

25 11.Бирелг ә н кушма җө мл ә д ә н иярчен вакыт җө мл ә не табыгыз: Кайчан кир ә к тапса ң, шунда хезм ә т ит ә.(Г.Ибра һ имов.) а) монда юк ә ) беренче җө мл ә б) икенче җө мл әб) икенче җө мл ә

26 12.Иярчен урын җө мл ә не ң т ө зелеше ягыннан нинди т ө рл ә ре була? а) синтетик ә ) аналитик б) аналитик һә м синтетик

27 Ә Ф Ә РИН!!!!!! Сез иярчен урын, вакыт, с ә б ә п һә м максат җө мл ә л ә рне 5 лег ә бел ә сез!

28 Җ авап д ө рес т ү гел! Яхшырак уйлагыз!