Долгова Лариса Николаевна Учитель татарского языка и литературы МБОУ «Калейкинская средняя общеобразовательная школа с углубленным изучением отдельных. - презентация

1 Долгова Лариса Николаевна Учитель татарского языка и литературы МБОУ «Калейкинская средняя общеобразовательная школа с углубленным изучением отдельных предметов» Альметьевского муниципального района РТ

2

3 ИяХәбәр Аергыч ТәмамлыкХәл Аныклагыч Җөмлә кисәкләре Баш кисәкләр Иярчен кисәкләр

4 Җөмләдә эш яки хәлнең хайда, ничек, кайчан, нинди шартларда үтәлүен яки үтәлмәвен белдерә торган иярчен кисәк. Сораулары: хайда? кайчан? ничек? никадәр? ник? ни өчен? нилектән? нинди максат белән? нишләсә? нәрсәгә карамастан?

5

6 Хәлләрне табып, үзләре ачыклап килгән сүзләр белән перла язык алырга. «…Бәдретдин - безнең мәдрәсәдә иң ярлы шәкерт иде. Аңа авылыннан бернинди дә ярдәм кил ми. Тик базарга килүчеләр биг сирәк кенә аңа әнисе җибәргән ирине яки берәр йомарлам майны кертеп чыгалар. Бәдретдин шины да биг кыенсынып: «Әнкәйгә әйтегез, мин ач түгел!» - дип алып кала. Һәм шул майны ул ни өчендер без белән чәнчеп алый иде. Шәкертләр аңардан: «Нигә алой итәсең?» - дип сорыйлар. Ә ул : «Май озаккарак җитсен өчен, шулай эшлим,» - дип җавап бирә торган иде.» ( Ә. Еники «Матурлык» )

7 мәдрәсәдә шәкерт иде, авылыннан кил ми, базарга килүчеләр, биг сирәк кенә кертеп чыгалар, биг кыенсынып алып кала, ни өчендер чәнчеп, чәнчеп алый иде, нигә алой итәсең, озаккарак җитсен өчен, шулай эшлим.

8

9