Ашық сабақтар. Көтерілістің басталу себептеріне сипаттама беру. Кенесарының халқының бостандығы мен тәуелсіздігі үшін күрескен мемлекет қайраткері екендігін, - презентация

1 Ашық сабақтар

2 Көтерілістің басталу себептеріне сипаттама беру. Кенесарының халқының бостандығы мен тәуелсіздігі үшін күрескен мемлекет қайраткері екендігін, көтеріліс барысына тигізген ықпалын бағалау. Көтерілістің сәтсіздікке ұшырау себептерін және көтерілістің маңызын ашып көрсету. Оқушыларды тарихи құбылыстардың күрделі кешендерін талдай білуге және олардың арасындағы байланыстарды айқындай білуге, идеологиялық құбылыстардың таптық мәнін аша білуге баулу. Кенесарыдай батырдың ерлігін дәріптей отырып, оқушылардың ұлттық сана – сезімін қалыптастыру, жеріне, еліне деген сүйіспеншілігін арттыру, патриоттық тәрбие беру, өз елін, жерін қорғай білуге тәрбиелеу.

3 Ашық сабақтар 1726 жылы Ордабасындағы халық жиналысы

4 Ашық сабақтар Кенесары Қасымұлы ( ) Кенесары Қасымұлы – хан, қазақтардың патшалық Ресей мен Қоқан хандығына қарсы ұлт-азаттық қозғалысының басшысы.

5 Ашық сабақтар

6

7

8 Кенесары Қасымұлының Қоқан хандығымен күресі. Кенесары мен Қоқан хандығы қарым-қатысының шиеленісіп кетуінің өзіндік себебі де бар еді. Өйткені, Қоқан хандығының билеушілері 1836 жылы оның бірге туған бауыры Саржан сұлтанды, 1840 жылы әкесі Қасым төрені өлтірген болатын. Мұның өзі оның Қоқан хандығының билеушілеріне деген ыза-кегін өршіте түсті. Қоқан хандығына қарсы күресте Кенесары Жанқожа Нұрмұхамедұлы батырдың көмегіне сүйенді жылы Кенесары хан Қоқан хандығының Жаңақорған, Жүлек және Созақ сияқты бекіністерін тартып алды жылы Қоқанның және бір мықты бекінісі Меркіні де қолға қаратты. Содан бастап Қоқан хандығының қазақтарға озбырлық жасауы уақытша болса да тыйылды. Бірақ Кенесары өзіне Қоқан мемлекеті сияқты және бір қатерлі дұшпан тауып алды.

9 Ашық сабақтар Тест тапсырмалары ж. Кенесарының ағасы Саржанды өлтіруге бұйрық берген хан: А) Қоқан ханы В) Хиуа ханы С) Бұқар әмірі D) Ташкент билеушісі Е) Ноғай ханы 2. Кекнесарының саяси көзқарастарының қалыптасына әсер еткен: А) Әкесі Қасым сұлтан В) Ағасы Саржан С) Исатай Тайманұлы D) Жоламан Тіленшіұлы Е) Сырым Датұлы 3. Кенесары Қасымұлы көтерілісі қамтыған аймақ: А) Орта жүз В) Ұлы жүз С) Кіші жүз бен Орта жүз D) Қазақстанның оңтүстігі Е) Бүкіл үш жүз жылғы Сырым басындағы ауыр жағдай: А) Балалары қайтыс болды В) Казактар тұтқынында болды С) Қақтығыс кезінде ауыр жарақат алды D) Мал-мүлкі өртеніп кетті Е) Көтеріліс талқандалды. 5. Сырым Датұлы 1775 ж. көтерілісшілер топтары жетекшілерінің бірі деп жазған: А) Нұралы хан В) Генерал Н. Рейнсдорф С) Генерал А. Суворов D) Инвалид газеті Е) жазушы В. Даль 6. Сырым 1791 ж. наурызда Табын және Кердері руларына қай жаққа көшуді ұсынды? А) Арал өңіріне В) Хиуа маңына С) Ыстықкөлге қарай D) Мұғалжар тауларына Е) Жайық бойына

10 Ашық сабақтар

11 I деңгей 1.Кенесары қашан хан болып сайланды? 1841 жыл. 2. XIX ғасырдың жылдары Хиуа хандығы қандай руларға қысым көрсетті? Шекті, табыл, төртқара, байұлына 3. Отаршылдық қанауға қарсы, қазақтардың күресін кім басқарды? Абылай ханның немерелерінің бірі сұлтан Саржан Қасымұлы басқарған. 4. Кенесары Қасымұлының көтерілісі қай уақытта, қай аймақты қамтыды? жылдары, бүкіл Қазақстанды қамтыды. 5. Көкшетау өңірінен көтеріліске қатысқан сұлтандарды ата. Шеген, Қанқожа Уәлиұлы, Таны Тортайұлы, Айғаным ханым.

12 Ашық сабақтар II деңгей. Даталар сөйлейді , 1805, 1841 жылдары – Кенесары қолы Ташкентке аттанды жылы – Кенесары отрядтары Ақмола бекінісін тұтқиылдан шабуылдады , 1842 жылдары – Сібір әскери шебінен жіберілген Сотников тобы Кенесары жасақтарына қарсы шабұлды бастады жылы тамыз айы – 17 тамыз күні полковник Бизановтың қарұлы тобы көтерілісшілерге қарсы ешқандай тойтарыс бере алмай, Ор бекінісіне қайтып оралды жылы шілденің 20-нан 21-не қараған түні – Кенесары Қасымұлы ірі жеңіске жетті.

13 Ашық сабақтар жылдардағы Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс Көтерілістің басталу себептері Көтерілістің мақсаты Көтерілістің басты қозғаушы күші Көтеріліс қамтылған аймақ Көтерілістің тарихи маңызы III деңгей:

14 Ашық сабақтар

15 Сөзжұмбақ Кенесары Абылай ханның ісін жалғастырушы ұлттық батыр тұлғаны ата. 2.Сырым батыр басқарған көтерілістің аумағы. 3.Кенесары көтерілісін қолдаған рулар. 4.Ақтабан шұбырынды, алқакөл сұлама, ақ мешін апаты қандай әнді туғызды? 5. Кенесары тобы Ұлы жүзге қай жақтан келді? 6. Көкшетау өңірінен көтеріліске қатысқан ханым. 7. Туған жерді азат етуге біріккен қазақ батырларының бірі. 8. Патша үкіметі отарлауды жалғастыру үшін, қай өзендердің бойына бекіністер салды?

16 Ашық сабақтар Сырым мен Кенесары көтерілісінің салыстырмалы сипаты. Венн диаграммасы Кенесары Қасымұлы бастаған көтерілісСырым Датұлы бастаған көтеріліс Көтеріліс 10 жылға созылды Бүкіл үш жүзді қамтыған көтеріліс Қоқандықтардың езгісінен қазақстарды азат ету Кіші жүзді қамтыған ұлт-азаттық көтеріліс Көтеріліс 14 жылға созылды Қазақ өлкесін- дегі ең ұзақ көтерілістер Отаршылдық езгіге қарсы бағытталды Феодалдық топтардың Кенесарыны қолдамауы Қазақ феодалдары- ның арасындағы алауыздық және ру-аралық қақтығыстар

17 Ашық сабақтар оқиғалар жылдар Көтерілістің басталуы + 2Қоқандықтардың Саржанды өлтіруі + 3Әкесі Қасымды өлтіруі + 4Кенесарының хан сайлануы + 5Батыс Сібір генерал-губерна- торына хат жолдауы + 6Долгов пен Герн бастаған елшілік- тің хан ордасына жетуі + 7Көтерілістің аяқталуы +

18 Ашық сабақтар 1847 ж. қырғыз манаптарының әскерімен Қорытынды

19 Ашық сабақтар