Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министірлігі Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университеті Жаратылыстану ғылымдары факультеті Экология кафедрасы. - презентация

1 Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министірлігі Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университеті Жаратылыстану ғылымдары факультеті Экология кафедрасы Орындаған:Бекенбаева Асель Жумабекова Макпал Нуртазин Даулет Режеп Асылзат Сагимжанова Маржан Батпақ түрлері,гидрографиялық жүйе

2 Жоспары: I. Кіріспе II. Негізгі бөлім 1. Батпақ түрлері 2.Гидрографиялық жүйе III.Қорытынды

3 Батпақ ылғал шамадан тыс жиналып, шымтезек түзілу процесі жүріп жатқан жерлер. Батпақ жер беті сулары ойыстарда, шұңқырларда, сендай-ақ, жер бетіне жақын орналасқан су өткізбейтін қабаттарда іркіліп жиналғанда немэссе жер асты сулары жер бетіне жақын жатқанда, беткі топырақ қабаты толық ылғалдыққа дейін қаныққанда және осы жерлерде ылғал сүйгіш өсімдіктер өскенде пайда болады.

4

5 Батпақтардың қажетілігі Судың қоймасы Өзен деңгейін бірқалыпты ұстайды Саңырауқұлақтар мен жидектердің қайнар көзі Өсімдіктер мен жануарлардың тіршілік ортасы Торфтың фабрикасы

6 Батпақтардың пайда болуы 1 – суретте суға толы көл 2-3 – суретте көлдің ауданы кішірейіп,таязда на түседі 3 – суретте көлдің батпаққа айналған түрі 1 – суретте суға толы көл 2-3 – суретте көлдің ауданы кішірейіп,таязда на түседі 3 – суретте көлдің батпаққа айналған түрі

7 Батпақ түрлері Су-минералдық қоректенуіне байланысты төбелі жайпақ ойпаң Торфтың балылығына байланысты олиготрофы (кедей) евтрофты (бай) мезотрофы (орташа)

8 Қоректену сипатына қарай: 1. Эвтрофты (ойпаңдық) – грунттық сулармен коректенеді,минералдарға бай болып келеді. Көл жағасында,бұлақтың басында отналасады. 2. Олиготрофты (беткейлік) - атмосфералық жауын шашынмен коректенеді,минералдарға кедей. Суының қышқылдылығы жоғары. 3. Мезотрофты (өтпелі) – минерал дары жеткілікті,ойпаңдық пен беткейлік батпақтардың ауысуында болатын батпақтар.

9

10 Өсімдіктерінің басуына байланысты типтері: Ормандық - батпақтардың ағынды типі,өсімдік жабынында ағаш тұқымдастары доминанты (қайың,шырша) сфаг және жасыл мүктер. Бұталы – сулары қозғалыссыз, өсімдіктерден: бұталар мен қарағай. Шөпті – қамыстармен және қияқпен, қоғамен өсіп кететін батпақтар. Мүкті – губка секілді жауыннан түскен суды өз бойына сіңіріп аллоды, өсімдіктерден: қаражидек,мүкжидек,брусника кездэсседі.

11 Ормандық Бұталы Шөпті Мүкті

12 Микробедері бойынша: Төбелі – негізгі айырмашылығы торфтық төбелерінің болуы,бірнеше см-ден (кіші төбелі) бірнеше метрге (үлкен төбелі) жетеді. Тундра зонасында орналасады. Жайпақ – төменде орналасады,беті жайпақ,жазық болып келеді. Минералдарға бай сулармен қоректенеді. Ойпаң – беткі бөлігі дөңес болып келеді,атмосфералық жауын суымен қоректенеді,өсімдік жамылғысында сфагтық мүктер кездэсседі.

13

14 Мықты шаңсорғыш Жыл сайын 1 гектар батпақтар атмосферадағы кг CO 2 газын сіңіріп, кг О 2 газын бөледі. Бұл 1 гектар жайлымынан өңделетін оттегіден 7-15 эссе көп. Шаңды өз бойына сіңіреді.1 гектар батпақ- 3 тонна шаңды жұта аллоды.Бұл шаңдар құрамында минералдық затрат болады, сонымен батпақтар қоректенеді. Жыл сайын 1 гектар батпақтар атмосферадағы кг CO 2 газын сіңіріп, кг О 2 газын бөледі. Бұл 1 гектар жайлымынан өңделетін оттегіден 7-15 эссе көп. Шаңды өз бойына сіңіреді.1 гектар батпақ- 3 тонна шаңды жұта аллоды.Бұл шаңдар құрамында минералдық затрат болады, сонымен батпақтар қоректенеді.

15 Торф Торф (нем. Torf) жанғыш табиғи байлық; өсімдіктердің қалдықтарымен батпақтардың шіруінен туындайды.

16 Торфты қолдану Медицинада (батпақпен емдеу); Отын; Ауылшаруашылық тыңайтқыш; Жануарларға азық; Өндіріске шикізат; Медицинада (батпақпен емдеу); Отын; Ауылшаруашылық тыңайтқыш; Жануарларға азық; Өндіріске шикізат;

17 отын құрылыс материал тыңайтқыш

18 Гидрография Гидрография – (гидро... және...графия) – гидрологияның су объектілерінің (өзен,көл,бөген,батпақ), т.б. орналасуын сипаттайтын, олардың географиялық таралу заңдылықтары мен морфология ерекшеліктерін, режимін және шаруашылықта пайдалану жолдарын зерттейтін салаты

19

20 Дереккөздер Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, ІSBN Қазақ Энциклопедиясы" Мұнай және газ геологиясы танымдық және кәсіптік- технологиялық терминдерінің түсіндірме сөздігі. Анықтамалық басылым. Алматы: 2003 жил. ISBN Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, «Мектеп» баспасы, 2002 жил. Қазақ тілі термињдерініњ салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. Алматы: "Мектеп" баспасы, бет. ISBN