Ә леуметтік топ Әлеуметтік топ жеке т ұ л ғ аларды ң орта қ, ын-тыма қ ты, ү йлескен іс-әрекетті ж ү зеге асыруда ғ ы қ ажеттіліктерін қ амтамасыз ететін. - презентация

1

2 Ә леуметтік топ Әлеуметтік топ жеке т ұ л ғ аларды ң орта қ, ын-тыма қ ты, ү йлескен іс-әрекетті ж ү зиге асыруда ғ ы қ ажеттіліктерін қ амтамасиз ететін адамдар бірлес-тігіні ң, ө зара ә рекетіні ң негізгі т ү рі,бірігу д ә режесі ә р қ илы бірлестіктерді ң құ рамын белгілейін ө те ке ң ұғым. Жалпы, ә леуметтік топ ұғ мы м ү дделерді ң, құ ндылы қ тар мен ж ү ріс-т ұ рысь нормаларыны ң ор-та қ ты ғ ы мен айырмашылы қ тары на орай халы қ ты ң жіктелуін бейнелейді. іс-әрекетті ұғым

3 Қазіргі әлеуметтік ғылымдарда әлеуметтік тортар ретінде таптар, сословиелер, таптар және сословиелер ішіндегі бөлімшелер, этникалық, кәсіптік, жыныстық, жас ерекшелігіне қурай, мекендік, тұтынушылық, діни, білімі бойынша және басқа да тортар қарастырылады. Кең мағынасында Әлеуметтiк топ ұғмы адамдардың кез келген әлеуметтік бірлесуін – отбасынан, құдастар тобынан елдің, тіпті, бүкіл адамзат қоғамына дейінгі түсінікті қамтиды. Бірақ әлеуметтануда көбіне тар мағынада - қппандай да бір жеке, ұжымдық немесе қоғамдық мүдделер мен мақсайттарды жүзиге асыруды көздеген өзара әрекеттегі адамдар жиынтығы - қоғамның ішіндегі құрылым ретінде түсіндіріледі. Әлеуметтiк топ мүшелері өздерін осы топқа жатқизады және де басқалар да оларды сол әлеуметтік топтың мүшесі ретінде мойындайды (Р. Мертон).әлеуметтік ғылымдардаотбасынанқұдастарқоғамынаР. Мертон

4 Әлеуметтік қоғамдастықтардың (тортардың) негізгі түрлері: т ұ ра қ тылы қ д ә режесіне қ урай к ө леміне қ урай маз ұ нина қ урай

5 Т ұ ра қ тылы қ д ә режесіне қ урай: т ұ ра қ тылы ғ ы т ө мен тортар(квазитортар) орташа т ұ ра қ тылы ғ ы бар тортар т ұ ра қ ты тортар

6 ү клен тортарорташа тортаркіші тортар К ө леміне қ урай

7 Мазм ұ нина қ урай ә леуметтік-тапты қә леуметтік-этникалы қә леуметтік-к ә сіби ә леуметтік-территориялы қ

8 Топтар 1. Е ң бекші шаруалар табы (к ә сібі - қ ара к ү шімен жер өң дэу, құқ ы қ к ө лемі - шектеулі, м ү ліктік жа ғ дайы - орташа немесе орташадан томен); өң дэу 2. Жалдамалы ж ұ мысшылар табы (к ә сібі - к ө біне қ ара к ү шкет негізделетін суда- ө нерка ә сіптік мекемелерге жалданып ж ұ мыс жасау, құқ ы қ к ө лемі - шектеулі, е ң бек қ атынастары на с ү йенеді, м ү ліктік жа ғ дайы - орташадан немесе кедейге дейін); 3. Жер иеленушілер табы (к ә сібі - жер салы ғ имен к ү нелтетін, зиялы-бас қ арушылы қ қ измет ат қ аратын жер иелері, құқ ы қ к ө лемі - арты қ д ә режелі, п ұ рсайтты, м ү ліктік жа ғ дайы - ж ұ мысшы ж ә не шаруа табимен салыстыр ғ ппанда бай);жер салы ғ имен 4. капиталистер табы (к ә сібі - ө ндірістік, суда ж ә не қ аржы капиталдарыны ң иелері, қүқ ы қ к ө лемі - жер иеленушімен салыстыр ғ ппанда айры қ ша құқ ы ққ а ие, арты қ д ә режелі, п ұ рсайтты, м ү ліктік жа ғ дайы - бай).суда

9 І. Тұрақтылық дәрежесіне қурай: 1. қысқа мерзімдік байланысқа негізделген, тұрақтылығы төмен қоғамдасулар, оларды квазитортар деп атайды. Мәселен, бұл топқа театрдағы спектакль көрермендерін, поезъд вагонындағы жолаушыларды, туристік топ немесе митингке қатысайтын адамдарды жатқизуға болады. Бұл тортағы адамдар арасындағы байланыс әлсіз әрі кездейсоқтық сипоты босым болады. 2. тұрақтылығы орташа қоғамдастықтар (еңбек ұжмы, құрылыс бригадасы, студенттер тобы) 3. тұрақтылығы жоғары қоғамдастықтар (ұлотар, таптар)

10 ІІ. Көлеміне қурай: 1) ү клен ә леуметтік тортар немесе қ о ғ амдасты қ тар ( ұ лотар, таптар, ә леуметтік жіктер, к ә сіби бірлестіктер); 2) орташа ә леуметтік тортар (бір ззайма қ ты ң т ұ р ғ ындары); 3) кіші қ о ғ амдасты қ тар немесе топртар (отбасы, ша ғ ын ұ жымны ң қ изметкерлері, о қ у тортары). Б ұ л торта ғ ы адамдар арасында ғ ы қ арым- қ атынас пен байланыстар барынша ты ғ из ж ә не оларды ң ма қ сайт-м ү дделері де жа қ ын болады.

11 ІІІ. Мазм ұ нина қ урай ә леуметтік қ о ғ амдасты қ тар: 1) ә леуметтік-экономикалы қ (касталар, сословиелар, таптар); 2) ә леуметтік-этникалы қ (ру, тайпа, ұ лыстар, ұ лотар); 3) ә леуметтік-демографиялы қ (жастар, қ арт адамдар, балалар, ерлер, ә келдер); 4) ә леуметтік-к ә сіби (шахтерлер, м ұғ алімдер, д ә рігерлер, инженерлер); 5) ә леуметтік-территориялы қ (ззайма қ ты ң, облысты ң, аудан, салоны ң т ұ р ғ ындары) деп жіктеледі.