AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ AZƏRBAYCAN TEXNİKİ UNİVERSİTETİ LABWİEV PROQRAM MÜHİTİNDƏ TİBBİ SİQNALLARIN VƏ TƏSVİRLƏRİN RƏQƏMLİ EMALI Kafedra. - презентация

1 AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ AZƏRBAYCAN TEXNİKİ UNİVERSİTETİ LABWİEV PROQRAM MÜHİTİNDƏ TİBBİ SİQNALLARIN VƏ TƏSVİRLƏRİN RƏQƏMLİ EMALI Kafedra müdiri dos. Abdullayev N.T. Elmi rəhbər dos. Səmədova X.Z. Magistr: Ələkbərova A. X. Bakı

2 TƏSVİRLƏRİN FORMALAŞMASINDAN TƏSVİRLƏRİN TANINMASINA QƏDƏR RƏQƏMLİ TƏSVİRLƏRİN EMALI MƏSƏLƏLƏRİNİN İYERARXİYA STRUKTURU

3 TİBBİ TƏSVİRLƏRİN VİZUALİZASİYASI VƏ EMALI PROQRAMLARI Proqramın adıDəstəklənən formatlarPlatformalar Sante DICOM Viewer FreeDICOMWindows Radiant DICOM ViewerDICOMWindows OsiriXDICOM,Analyze, LSM, BioRadPICOS X GimiasDICOM, Analyze, NIfTI и другиеWindows и для Linux SynedraDICOMWindows Amide Analyze, DICOM, ECAT 6, ECAT 7, Gif, Interfi le, NEMA, Raw Windows, Linux, OS X UniPACS DICOM viewer DICOMWindows OSIRIS DICOM, m ə xsusi, Papyrus, Raw, TIFF Windows, Linux, OS X Dicom-WorksDICOMWindows XebraDICOM, КТWindows,Linux, OS X MATLAB и SimulinkDICOM,BMP, JPEG, PNGWindows LabVIEWDICOM,BMP, JPEG, PNGWindows FP Image BMP, DICOM, JPEG, NEMA, собственный, PPM, Raw Windows K-PACSDICOMWindows Blox Analyze, BMP, DICOM, Matlab, PNG, PPM, Raw, TIFF Windows, Linux, OS X MRIcro AFNI, Analyze, DICOM, ECAT 6, ECAT 7, МРТ v ə b. Windows

4 T İ BB İ TƏSV İ RLƏR İ N EMALINDA ƏN ÇOX İ ST İ FADƏ ED İ LƏN SEQMENTAS İ YA METODLARININ TƏSN İ FATI.

5 ASTANA SEQMENTASİYA METODU

6 OTSU METODUNUN TƏTBİQİNİN NƏTİCƏSİ

7 OTSU VƏ OBLASTLARIN BÖLÜNMƏSİ VƏ BİRLƏŞDİRİLMƏSİ METODLARININ EFFEKTİVLİK GÖSTƏRİCİLƏRİNİN MÜQAYİSƏSİ Metodun adıGöstəricilər (%-lə) HəssaslıqSpesifiklikDəqiqlik Otsu (astana)87,5078,5783,33 Oblastların bölünməsi və birləşdirilməsi ,00

8 . KONTURLARIN AŞKAR EDİLMƏSİ METODLARININ TƏSNİFATI.

9 OBLASTLARıN AYRıLMASı METODUNUN REALLAŞDıRMASıNıN VARIANTLARı Reallaşdırma variantıMetodun mahiyyətiÇatışmazlıqlar Oblastları yetişdirmə metodu Piksellər və ya altoblastlar qabaqcadan verilmiş kriteriyalara uyğun olaraq qruplaşdırılaraq iri oblastlar yaradılır. Bunun üçün kristallaşma mərkəzləri rolunu oynayan nöqtələr çoxluğu götürülür [28]. Sonra hər bir mərkəzi pikselə onunla qonşu piksellərdən xassələrinə ( parlaqlıq və ya rəng) görə kristallaşma mərkəzinə yaxın olanları birləşdirmək yolu ilə oblastlar yetişdirilir. 1. Hər bir seqmentləşdirilən oblast üçün başlanğıc nöqtənin seçiminin zəruriliyi. 2. Küylərə qarşı həssas olması. Oblastların bölünməsi və birləşməsi metodu 1. İlkin olaraq təsvir kəsişməyən ixtiyarı oblastlar çoxluğuna bölünür. 2. Sonra bu oblastların yuxarıda göstərilmiş 4 şərtə uyğun olaraq birləşdirilməsi və/və ya bölünməsi həyata keçirilir. İlkin verilənlərin piramidal qəfəs strukturunda təşkilinin zəruri olması. Bu da verilənlərin böyük həcmləri üçün arzuolunmazdır.

10 BAŞ BEY İ N Ş İ ŞLƏR İ N İ N TƏSV İ RLƏR İ N İ N SEQMENTAS İ YASI ÜÇÜN QRAD İ YENT MARKÖRÜYLƏ SUAYIRICI METODUNUN TƏTB İ Q İ

11 ATLASLARA ƏSASLANAN METODUN ÜÇ PASİYENTİN ( A, B VƏ C) BAŞ BEYİN ŞİŞLƏRİNİN TƏSVİRLƏRİNİN SEQMENTASİYASINA TƏTBİQİ NƏT İ CƏLƏR İ

12 KLASTER İ ZAS İ YA METODLARININ MÜQAY İ SƏS İ Alqoritmin adıÜstün cəhətləriÇatışmazlığı K-orta Reallaşdırılmasının sadəliyi 1.Küylərə qarşı həssaslıq. 2. qabaqcadan klasterlərin sayının bilməsinin zəruriliyi. 3. Nəticələrin klasterlərin mərkəzlərinin ilkin seçimindən asılı olması Qeyri-səlis C-orta1. Alqoritmin qeyri- səlisliyi. 2. K-orta alqoritminə nisbətən daha yaxşı uyğunluq. 1. Hesablamaların mürəkkəbliyi. 2. K-orta alqoritminin çatışmazlıqları.

13 QEYRİ-SƏLİS C-ORTA METODUNUN TƏTBİQİNİN NƏTİCƏLƏRİ

14 LABVİEW PROQRAM MÜHİTİNIN TERMINLƏRİ İLƏ ONLARIN DIGƏR PROQRAMLAŞDIRMA DİLLƏRİNDƏKİ EKVİVALENTLƏRİ LabVİEWƏnənəvi proqramlaşdırma dilləri Virtual cihaz (VC)Proqram FunksiyaFunksiya və ya metod Virtual altcihaz (VAC)Altptoqram, obyekt Üz paneliİstifadəçi intefeysi Blok diaqramProqram kodu GC, C ++, Java, Basik və s.

15 BIOMEDICAL TOOLKIT -İN TƏRKİBİNƏ DAXİL OLAN PROQRAMLAR

16 ÜRƏK RİTMİNİN INFORMATİV PARAMETR- LƏRİNİN LABVIEW MÜHİTİNDƏ TƏYİNİ PROQRAMINI N - VIRTUAL CİHAZIN BLOK- DİAQRAMI.

17 RR_INTERVAL_2.TXT EKG FAYLININ HEART RATE VARIABILITY ANALYZER PROQRAM-ƏLAVƏSİ İLƏ TEZLİK ANALİZİ.

18 RR_INTERVAL_2.TXT EKG SİQNALININ HEART RATE VARIABILITY ANALYZER PROQRAM-ƏLAVƏSİ İLƏ STATİSTİK ANALİZİ

19 RR_INTERVAL_2.TXT EKG SİQNALININ HEART RATE VARIABILITY ANALYZER PROQRAM-ƏLAVƏSİ İLƏ KORRELYASİYA ANALİZİ

20 RR_INTERVAL_2.TXT EKG SİQNALININ HEART RATE VARIABILITY ANALYZER PROQRAM-ƏLAVƏSİ İLƏ AVTOKORRELYASİYA ANALİZİ

21 Nəticə. Ürək ritminin dəyişkənliyinin analizi prosedurunu Labview proqram mühitində EKG siqnalların modellərindən və həmçinin PhysioNet kardiosiqnallar bazasının fayllarından istifadə edilməklə yerinə yetirilmişdir. Kardiosiqnalların modelləşdirilməsi Labview proqramının Biosignal DAQ & Simulation Express Vis palitrasının Simulate ECG Express VI funksiyası vasitəsi ilə həyata keçirilmişdir. LabVIEW vizual proqramlaşdırma mühitinin geniş funksiyalar bazası EKG siqnallarının qeydiyyatı, toplanması, emalı və analizi kimi məsələlərini kompleks şəkildə daha effektiv və qısa zamanda ərzində yerinə yetirməyə imkan verməklə bərabər, həmçinin diaqnostik prosedurların məhsuldarlığını təmin edir.

22 IMAQ EDGEDETECTION FUNKS İ YASININ KÖMƏY İ LƏ KƏLLƏ NAY İ HƏS İ N İ N KOMPÜTER TOMOQRAF İ YASI TƏSV İ R İ N İ N SEQMENTAS İ YASI: SOLDA - İ LK İ N TƏSV İ R; SAĞDA - ONUN SEQMENTAS İ YA OLUNMUŞ TƏSV İ R İ

23 IMAQ CANNYEDGEDET ECTION FUNKSIYASİNIN KÖMƏYİLƏ KƏLLƏ NAYİHƏSİNİN KOMPÜTER TOMOQRAFİ- YASI TƏSVİRİ- NİN SEQMENTA- SİYASI SOLDA - İLKİN TƏSVİR; SAĞDA - ONUN SEQMENTASİYA OLUNMUŞ TƏSVİRİ.

24 IMAQ EDGEDETECTION FUNKSİYASININ İŞİNİ ƏKS ETDİRƏN VİRTUAL CİHAZIN (PROQRAMIN) BLOK-DİAQRAMI

25 NƏTİCƏ Dissertasiya işində biotibbi siqnalların və təsvirlərin LabVIEW proqram mühitində emalı və analizi məsələləri şərh edilmiş və alınmış nəticələrin diaqnostik tətbiqi aspektlərinə baxılmışdır. MRT-təsvirlərində baş beyin şişlərinin aşkar edilməsi və seqmentasiyasına aid mövcud metodların müqayisəli təhlili aparılmış və aşağıdakı nəticələr alınmışdır: 1. MRT texnologiyalarının alqoritmik və proqram təminatı, emal edilən təsvirlərin rəqabətə davamlılığını və kliniki praktikada onların istifadəsinin effektivliyini təmin edən ən əhəmiyyətli komponentləridir. 2. MPT-təsvirlərin, o cümlədən, baş beyin təsvirlərinin emalında təsvirlərin seqmentasiyası və seqmentlərin sərhədlərinin ayırd edilməsi ən mühüm mərhələlərdən biridir. Bu mərhələ, mövcud alqoritmlərin təkmilləşdirilməsində, yeni alqoritmlərin hazırlamasında və həmçinin, müxtəlif atqoritmlərin kombinasiyasının effektiv təşkilində mühüm rol oynayır. 3. Baş beyin şişlərinin təsvirlərinin seqmentasiyası zamanı alınan nəticələrin keyfiyyəti, əsas etibarı ilə, konkret təsvirlərin xüsusiyyətlərindən asılıdır. Buna görə evristik seqmentasiya alqoritmlərinin hazırlaması perspektivli istiqamət hesab edilir. Bu istiqamətin əsas hədəfi avtomatik rejimdə optimal seqmentasiya alqoritmlərini və ya onların kombinasiyasını seçməyə imkan verən metodlar təşkil edir. 4. Mövcud seqmentasiya metodlarının müqayisəli təhlilinə əsaslanaraq demək olar ki, çoxqatlı perseptron neyron şəbəkələri vasitəsilə MRT- təsvirlərdə baş beyin şişlərinin aşkar edilməsi və seqmentasiyası məsələlərini avtomatik rejimdə kifayət qədər yüksək dəqiqliklə həll etmək mümkündür. 5. Müxtəlif məlumat bazalarından götürülmüş ürək ritminin dədəyişkənliyinə aid elektrokardiqrafik siqnalları emal etmək üçün LabVIEW mühitində proqram tərtib edilmiş, proqram vasitəsilə və həmçinin Biomedical Toolkit proqram-əlavəsinin köməyilə tezlik analizi, statistik və korrelyasiya metodları əsasında ürək ritminin informativ parametrləri təyin edilmişdir. 6. LabVIEW və Nİ Vision platformasının IMAQ CannyEdgeDetection funksiyasının tətbiqi ilə (Kanni operatoru vasitəsilə) kəllə nayihəsinin KT təsvirlərinin segmentasiyası həyata keçirilmişdir.LabVIEW texnologiylarının tibbi təsvirlərin ilkin emalı və seqmentasiya proseslərinə tətbiqi təsvirlərin alınmasından tutmuş ta onların analizinə kimi bütün etaplarını ardıcıllıqla effektiv surətdə və qısa zaman ərzində həyata keçirməyə imkan verməklə bərabər, seqmentasiyanı eyni bir funksiyanın köməyilə bir neçə növ operatordan istifadə edərək yerinə yetirməyə imkan verir ki, bu da təsvirlərin tanınması prosesini kifayət qədər sadələşdirməyə yol açır. 7. LabVIEW proqram mühiti biosiqnalların və tibbi təsvirlərin emalı və analizi kimi prosesləri kompleks və effektiv şəkildə həyata keçirilməsi, uyğun aparat vasitələrinin idarə edilməsi, məlumatların müxtəlif formatlarda təsvir edilməsi və müxtəlif şəbəkələrlə ötürülməsi, eksperimentlərin distant idarəedilməsi kimi məsələlərin həlli üçün geniş imkanlara malikdir və tibbi diaqnostikada biosiqnalların qeydiyyatı, emalı və analizi məsələlərində müvəffəqiyyətlə tətbiq oluna bilər.

26 DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ MİNNƏTDARAM