IRSIY KASALLIKLAR VA ULARNING OLDINI OLISH 104-guruh Davolash ishi Ochildiyeva Gulsanam & Jakbaraliyeva Nazira. - презентация

1 IRSIY KASALLIKLAR VA ULARNING OLDINI OLISH 104-guruh Davolash ishi Ochildiyeva Gulsanam & Jakbaraliyeva Nazira

2 Odamlardagi irsiy kasalliklarni tibbiyot genetikasi o`rganadi. Odamlardagi irsiy kasalliklarni tibbiyot genetikasi o`rganadi. Bunday kasalliklar xromosoma va gen kasalliklariga bo'linadi. Bunday kasalliklar xromosoma va gen kasalliklariga bo'linadi.

3 Irsiy kasalliklarning kelib chiqish sabablari.Genetik apparatdagi xatoliklari (mutatsiya) orqali yuzaga chiqadi Gen kasalliklari – genlarning zararlanishi Xromosoma kasalliklari – xromosomalar soni va sifati o`zgarishi ( odatda bolalik chogida olib ketadi va nasl qoldirmaydi

4 Irsiy kasalliklar kelib chiqishi mumkin bo`lgan holatlar: Qarindoshlar o`rtasidagi nikoh Qarindoshlar o`rtasidagi nikoh Ota-onalarning yoshlari kattali Ota-onalarning yoshlari kattali Og`ir metallar, yuqori toksinga ega bolgan moddalar. Og`ir metallar, yuqori toksinga ega bolgan moddalar. Ayrim dori-darmonlar Ayrim dori-darmonlar Narkotiklar, alkogolizm Narkotiklar, alkogolizm Homiladorlik vaqtida virusli kasalliklarbilan og`rish Homiladorlik vaqtida virusli kasalliklarbilan og`rish

5 ODAMLARDA BIZGA MA`LIM 10 MINGDAN ORTIQ KASALLIKLAR ICHIDA 3-5 MINGTASI IRSIYAT BILAN BOG`LIQ Hozirgi kunda 5% bola irsiy kasalliklar bilan dunyoga keladi va har bitta odamda kelajakda 5-10 ta geni mutatsiyaga uchraydi Hozirgi kunda 5% bola irsiy kasalliklar bilan dunyoga keladi va har bitta odamda kelajakda 5-10 ta geni mutatsiyaga uchraydi

6 Gargoilizm sindromi Simtomplari : Qopol yuzlar: keng va yassi burun, Qalin lab va til, Bosh suyagining shakli no'to'gri Simtomplari : Qopol yuzlar: keng va yassi burun, Qalin lab va til, Bosh suyagining shakli no'to'gri Oqibatlari: Yuz, kalla, Bo'g'inlar, Ichki organlar Va Asab tizimininig buzilishiga olib keladi. Oqibatlari: Yuz, kalla, Bo'g'inlar, Ichki organlar Va Asab tizimininig buzilishiga olib keladi.

7 Gargolizm kasalligi bilan kasallangan bolaning tashqi tuzilisi

8 «Дaun» sindromi «Дaun» sindromi Kasallik sababi: ona yoshda bo`lishi, narkotiklar. Autosoma 21-juft xromosomaning bittaga oshishi. 47 ta Simptomlari: bemorning boshi va ko`zlari nisbatan kichik, yuzi keng, og`zi chala ochiq, aqli zaifroq, bepusht bo`ladi. Oqibati: Turli organlarning tug`ma poroki, aqliy qoloq va zaif. Davosi: Davosi yoq, topilmagan !

9

10 Shereshevskiy-Terner sindromi Sababi :Qarindoshlar o`rtasidagi nikoh,ota- onalarningyoshlari kattali,og`ir metallar, yuqori toksinga ega bolgan moddalar,ayrim dori-darmonlar,narkotiklar, alkogolizm,homiladorlik vaqtida virusli kasalliklar bilan og`rish Sababi :Qarindoshlar o`rtasidagi nikoh,ota- onalarningyoshlari kattali,og`ir metallar, yuqori toksinga ega bolgan moddalar,ayrim dori-darmonlar,narkotiklar, alkogolizm,homiladorlik vaqtida virusli kasalliklar bilan og`rish Belgilari: faqat qizlarda uchraydi, bo`yi past, bo`ynidan va peshonasigan sochlar o`sadi. Xromosomalar soni 45 ta Belgilari: faqat qizlarda uchraydi, bo`yi past, bo`ynidan va peshonasigan sochlar o`sadi. Xromosomalar soni 45 ta Oqibati: Bepustlilik, 50 % - aqli zaiflik.

11

12 PATAU sindromi (Трисомия 13 PATAU sindromi (Трисомия tadan 1 tada uchraydi.(bu degani ta bolaga 1ta kasal bola togri keladi)O`g`il bolalar ham qiz bolalar ham kasallik bilan tug`ilishi mumkin. Sababi: Qarindoshlar o`rtasidagi nikoh, Odatda, soglom Ota onalardan tug'iladi. (46+1 ko'rinishidagi xromosoma) juft xromosoma Ortib ketishi Belgilari «заячья губа» или «волчья пасть», Belgilari «заячья губа» или «волчья пасть», Ko`zlar anamaliyasi, boshqa poroklar Ko`p holatlarda o`lim bilan tugaydi.Tugilgandan keyin 2-3 xafta yashaydi. Uzogi 2-3 yosh

13

14 MARFAN Sindromi ARXANODAKTELIYA Barmoqlarnig o`rgimachaksimon tuzilishga ega bazan soglom va iqtidorli insonlarda ham past formali turlari ham uchrab turadi : Chaykovskiy, Paganini

15 EDVARDS SINDROMI Sabab: yoshi o`tgan ayollardan tug`iladi. Belgilari: bo`yi past, bosh va yuz suyaklarinng anamaliyasi, yaxshi eshitmaydi chunki quloqlar yazshi rivojlanmaydi. Ko`zlari qisqa. Oqibati: Ichki organlar, yuz va tana defekti. Ogil bolalar kop yashamaydi

16

17 Goshe Sindromi (Sfingolipidoz) Sababi: Organizmda Glyukotserebrosidaza fermenti yetishmaganda sodir boladigan Erkak va ayollarda uchraydigan kasallik Sababi: Organizmda Glyukotserebrosidaza fermenti yetishmaganda sodir boladigan Erkak va ayollarda uchraydigan kasallik Belgilari: Taloq, jigar, buyrak, Opka,miya, suyak iligida ferment to'planib qoladi Belgilari: Taloq, jigar, buyrak, Opka,miya, suyak iligida ferment to'planib qoladi

18 Irsiy kasaliklarni oldini olish uchun: 1. Qarindoshlar o`rtasida nikoh tuzmaslik 2. Avlodda irsiy kasalliklar kelib chiqish ehtimollarini tekshirish 3. Homiladorlik vaqtida tekshirish ishlarini olib borish

19 E`tiboringiz uchun rahmat ! E`tiboringiz uchun rahmat !