CH ƯƠ NG 7: H TH NG TI N T QU C T

H THNG TIN T QUC T Đc đim chung ca HTTTQT Quá trình hình thành, hot đng, sp đ và thay th ln nhau ca các HTTTQT –H thng bn v vàng –H thng bn v vàng hi đoái –H thng bn v vàng - đô la –H thng tin t Jamaica –H thng tin t Châu Âu và Liên minh tin t Châu Âu

NHNG VN Đ CHUNG H thng tin t quc t (trt t tin t quc t hay cơ ch tin t quc t) là tp hp nhng công c, phương tin, th l và nhng quy đnh thng nht gia các quc gia trong vic t chc và điu hành các quan h tin t phát sinh gia các nưc. S tn ti và phát trin ca h thng tin t quc t là tt yu và có tác đng ln đn kinh t. ng vi mi giai đon lch s nht đnh có mt h thng tin t quc t riêng hot đng. H thng tin t quc t là nhm điu chnh các mi quan h v tin t gia các quc gia trên phm vi toàn th gii, đm bo s n đnh cho các mi quan h đó, t đó to cơ s cho các mi quan h kinh t quc t chung phát trin, đng thi qua đó cũng giúp cho các quc gia va đt đưc nhng mc tiêu đi ni, đi ngoi va hn ch ti đa nhng mâu thun có th ny sinh

PHÂN LOI HTTTQT 2 yu t cơ bn quy đnh s hình thành HTTTQT –Cách thc xây dng TGHĐ –Các dng d tr tin t quc t HTTTQT hiu qu –Điu chnh (BoP) –Tính thanh khon (d tr quc t có sn đ điu chnh BoP) –Đ tin cy ca HTTTQT (kh năng duy trì các ngun d tr ngoi t

CÁC HTTTQT Bn v vàng ( ) H thng Giơ-Noa ( ) H thng Bretton Woods ( ) H thng Giamaica ( ) H thng tin t Châu Âu ( )

BN V VÀNG 1.Ngun gc ca ch đ bn v vàng 2.Nguyên tc hot đng ca ch đ bn v vàng 3.S vn đng ca vàng, s n đnh ca t giá hi đoái và tình trng cán cân thanh toán 4.Hot đng ca ch đ bn v vàng trên thc t 5.S sp đ ca ch đ bn v vàng 6.Đánh giá hot đng ca h thng tin t quc t th nht (bn v vàng)

BN V VÀNG – NGUN GC Các nưc s dng đng tin vàng làm phương tin trao đi, đơn v tính toán và tích tr giá tr –s khan him –tính bn –có th chuyên ch –d phân chia –đng cht –cht lưng đưc duy trì lâu bn Bn v vàng vi tư cách là thit ch hp pháp –1819: Anh –Thp niên 1870: Châu Âu –1879: M –1880: hu ht tt c các nưc

BN V VÀNG – NGUYÊN TC HĐ Chính ph ca mi nưc c đnh giá vàng tính bng đng tin trong nưc ca h mc ngang giá vàng TGHĐ đưc thit lp trong khuôn kh ch đ bn v vàng là TGHĐ c đnh Hn ch –Cơ ch điu chnh BoP thông qua mc giá, lãi sut, thu nhp và tht nghip –BoP thâm ht tht nghip, kinh t đình đn –BoP thng dư lm phát –Mc cung tin ph thuc vào s lưng vàng ca QG (xut hin m vàng mi, khan him vàng)

BN V VÀNG – S VN ĐNG TGHĐ đưc thit lp theo mc ngang giá vàng gia các quc gia mc ngang giá chính thc Nu các đng tin không đưc trao đi theo mc ngang giá chính thc có s điu chnh TGHĐ Vn chuyn vàng đòi hi chi phí (% ca giá tr vàng chuyên ch) gii hn dao đng ca TGHĐ đim vàng cơ ch đim vàng TGHĐ cân bng BoP cân bng –Khi TGHĐ vưt quá các đim vàng mt cân đi tm thi trong BoP

BN V VÀNG – S VN ĐNG TGHĐ chính thc Đim vàng

BN V VÀNG – THC T TGHĐ đưc duy trì sát vi mc ngang giá nhưng ch có mt s lưng nh vàng đưc trao đi gia các nưc, ngay c khi BoP mt cân đi ln. –Có nhng yu t khác tác đng đn TGHĐ và duy trì nó trong gii hn các đim vàng trưc khi s trao đi vàng kp din ra (lãi sut, thanh toán chuyn khon, đ tin cy) KTTG không gp phi nhng cú sc mà trong giai đon tăng trưng nhanh và vi qui mô ln Ch đ bn v vàng không ng tr trên toàn b th gii mà ch mt s quc gia công nghip ch yu, nhng nưc thc s da vào vàng và duy trì ch đ t giá c đnh, và có s tăng trưng nhp nhàng, đng b vi nhau

BN V VÀNG – S SP Đ Chin tranh th gii th nht Ch đ bn v vàng không còn t ra thích ng vi quy mô phát trin ca LLSX và các QHSX thi by gi Tr lưng vàng t ra hn ch trong vic thc hin chc năng d tr quc t và là vt đm bo cho s lưng ngày càng gia tăng các đng tin, giá c tương quan gia vàng và các hàng hoá khác bin đng mnh, vn đng ca vàng làm trit tiêu hiu qu ca chính sách tin t các nưc

BN V VÀNG – ĐÁNH GIÁ Hơn 30 năm tn ti ( ) h thng bn v vàng quc t đã liên kt cht ch các quc gia trên th gii vi nhau Mt h thng hot đng hoàn ho, trong đó 3 quy tc liên thông tin t v bn v vàng (giá tr ngang bng, kh năng chuyn đi và bo chng 100%) đưc áp dng tương đi ph bin và trit đ các nưc Đm bo s n đnh v mc giá c th gii Không có mt s phá giá hay nâng giá nào gia các đng tin ca các nưc ln: Anh, Pháp, Đc, M ch đ t giá c đnh Các quy tc không đưc tuân theo nghiêm ngt Không làm gì nhiu đ đm bo mc công ăn vic làm đy đ

H THNG GIƠ – NOA ( ) Bi cnh ra đi ca h thng tin t th hai Nguyên tc hot đng ca ch đ bn v vàng hi đoái Hot đng ca ch đ bn v vàng hi đoái

H THNG GIƠ – NOA – Bi cnh Sau WWI, TGHĐ đưc th ni hoàn toàn và dao đng tht thưng vi quy mô và tn s rt ln nhu cu thit lp mt trt t mi trong các quan h TM và tài chính quc t Quan đim: phc hi li ch đ bn v vàng + b sung các yu t mi (mt đng tin mnh đóng vai trò là đng tin d tr và thanh toán quc t) Ch đ bn v vàng hi đoái

H THNG GIƠ – NOA – Ngt hđ Bng Anh đưc chuyn đi t do và không hn ch ra vàng và bng Anh đưc tin cy làm phương tin trong thanh toán quc t. Mt s ngoi t vàng (bng Anh, USD, FRF…) có th đi ra vàng theo mc giá giai đon trưc chin tranh th gii th nht Các đng tin khác ch đưc phép chuyn đi ra mt trong s các ngoi t vàng Bin dng: –Đng tin các QG khác nhau có th b đnh giá quá cao hoc quá thp không n đnh –Các nưc nm gi các ngoi t khác thay cho vàng

H THNG GIƠ – NOA – Hot đng 1925: Anh tái lp kh năng chuyn đi ra vàng ca đng bng và xoá b mi hn ch đi vi vic xut khu vàng (M: 1919) Năm 1931 Anh đã buc phi tuyên b ngng đi đng bng ra vàng và tin hành phá giá đng bng đ tránh s tht thoát ngun d tr ca mình –1928: Pháp chuyn toàn b mc dư BoP và s bng Anh tích lũy đưc ra vàng th tiêu ch đ bn v vàng hi đoái –Đc vào năm 1931, M và Pháp – 1936 Chính sách trút gánh nng lên hàng xóm: phá giá đng tin, áp dng các bin pháp thu quan, hn mc xut nhp khu và qun lý ngoi hi lĩnh vc tài chính - tin t quc t rơi vào tình trng hn lon không kim soát đưc, và thương mi quc t gim sút ghê gm

H THNG GIƠ – NOA – Sp đ Th nht, s thiu vng ca mt cơ ch điu chnh thích đáng khi tác đng ca s mt cân đi trong BoP lên mc cung tin t ca các quc gia đó b vô hiu hóa bi các mc ngang giá ht sc không phù hp. Th hai, mt lưng ln vn bt n chy t nưc Anh sang các trung tâm tin t quc t mi ni New York và Paris. Th ba, s bùng n ca cuc đi khng hong kinh t nhng năm

H th ng Bretton Woods- BWS Bi cnh ra đi ca h thng tin t Bretton Woods Nhng đc trưng cơ bn ca h thng Bretton Woods Ch đ t giá c đnh điu chnh hn ch (H thng ch đ t giá c đnh nhưng có th điu chnh) Qu tin t quc t (International Monetary Fund - IMF) Kh năng chuyn đi ca các đng tin mu dch đa phương Hot đng ca h thng Bretton Woods trên thc t Đánh giá hot đng ca h thng Bretton Woods

BWS – B i c nh ra đ i Sau WW2, nn kinh t các nưc Châu Âu b sp đ hoàn toàn cn phi nhanh chóng khôi phc li phi nhanh chóng xây dng h thng chính tr, tài chính quc t mi M đã tr thành mt quc gia mnh nht v ngoi thương, tín dng quc t và là nưc có d tr vàng ln nht th gii (70%) USD đưc s dng làm d tr ca các NHTW nưc ngoài. 1944: thành lp IMF + WB + h thng TGHĐ BW h thng BW

BWS – Đ c tr ư ng c ơ b n TGHĐ có đnh nhưng có th điu chnh khi đng tin b đánh giá quá cao hoc quá thp –mi đng tin quc gia đưc n đnh mt t giá trung tâm vi USD và đưc phép dao đng trong biên đ 1%. –T giá đng USD, đưc c đnh vi giá vàng là $35/ounce Mi quc gia đu duy trì t giá trung tâm ca đng bn t vi USD, nhưng trong nhng trưng hp BoP b mt cân đi cơ bn thì có th tin hành phá giá hay nâng giá đng tin –Nu t giá thay đi <10% thì IMF không có ý kin can thip, nhưng nu thay đi mc cao hơn thì phi có s chp thun ca IMF

BWS – Ch đ TG c đ nh đ/ch nh h n ch ch đ t giá c đnh điu chnh hn ch –n đnh v t giá xét v ngn hn –cho phép kh năng điu chnh t giá khi BoP ca đt nưc lâm vào tình trng mt cân đi cơ bn Ch đ t giá trong khuôn kh BWS đưc đưa ra trên cơ s áp dng nhng nguyên tc ca ch đ bn v vàng - hi đoái (bn v vàng – đôla) Ch đ t giá c đnh nhưng các mc ngang giá chính thc có th đưc điu chnh li

BWS - IMF 2 chc năng –Điu tit ch đ t giá ca các quc gia, giám sát vic các quc gia tuân th nhng quy đnh đã đưc thng nht v thương mi và tài chính quc t. –Cung cp tín dng cho các quc gia thành viên gp phi tình trng thiu ht tm thi trong BoP Nhim v: bo đm làm ti thiu nhu cu phá giá và nâng giá đng tin ca các quc gia thành viên Ngun vn: do các nưc góp, hoc đi vay IMF đã xây dng mt h thng các hn mc cho vay và hn mc đóng góp đi vi các thành viên

BWS – Th c t 2 giai đon –Đói đôla ( ) –Bi thc đô la ( ) (thâm ht BoP) Ngày 15 tháng 8 năm 1971, Tng thng M Nixơn đã chính thc tuyên b ngng đi đô la ra vàng theo t giá chính thc: $35/ounce ca s vàng đã b đóng Ci t ca BW tht bi, USD tr thành đng tin quc gia

BWS – Đánh giá BWS đã thành công trong vic thúc đy s bành trưng ca các hot đng kinh t đa phương BWS đã thiu mt cơ ch điu chnh phù hp mà các quc gia có th s dng v mt chính sách Nguyên nhân cơ bn dn đn s sp đ ca h thng BW liên quan đn tính thanh khon, s điu chnh và đ tin cy

H th ng Giamaica S ra đi ca h thng Giamaica (tháng 4 năm 1978) Nhng nguyên tc hot đng ch yu ca h thng Giamaica Hot đng ca h thng Giamaica trên thc t

H th ng Giamaica – S ra đ i Sau s sp đ ca h thng BWS tháng 3 năm 1973 th gii chuyn sang áp dng ch đ t giá th ni có qun lý giai đon đưc coi là giai đon chuyn tip đc bit vì ch đ t giá th ni qun lý chưa đưc s công nhn quc t chính thc Năm 1976, ch đ th ni t giá có qun lý đưc chính thc tha nhn Tháng 4 năm 1978, ti Giamaica, đánh du s ra đi ca h thng tin t quc t th tư - h thng Giamaica mà thc cht là ch đ bn v SDR

H th ng Giamaica – Ngt hđ Vàng hoàn toàn b loi khi thanh toán quc t, giá vàng chính thc b bãi b, không mt đng tin nào còn ni dung vàng na, các giao dch vi vàng trong khuôn kh IMF b cm (d tr vàng ca IMF b bán đi, hn mc bng vàng b bãi b và chuyn sang tính bng ngoi t) T năm 1974 các ngun d tr và các giao dch chính thc ca IMF đưc tính bng SDR, thay vì tính bng đô la M Các nưc hoàn toàn t do la chn ch đ t giá hi đoái sao cho phù hp vi nhng mc tiêu ca mình cho phép tn ti các khi tin t thu hp

H th ng Giamaica – Th c t Vn còn đang tranh lun??? Không mt h thng nào có th vn hành có hiu qu nu không tn ti s hp tác cht ch gia các quc gia

H th ng ti n t Châu Âu Đưc thành lp vào năm 1979 vi vic xây dng đng tin chung ECU. S n đnh ca đng tin này thc hin theo hai cách –thay đi chit khu ca NHTW –NHTW can thip trc tip vào th trưng tin t (mua vào, bán ra)

Bn cht, mc đích ca liên kt tin t EU EMS đưc thành lp vào năm 1979, là mt HTTT khu vc vi chc năng: –Điu tit các quan h tin t trong EU –Kích thích quá trình liên kt gia các nưc thành viên. –Hình thành đng tin riêng nhm chng li s bành trưng ca đng đô la M Nguyên tc hot đng: ECU đưc dùng đ thit lp các mc ngang giá chính thc gia các đng tin trong khu vc và là đơn v tính toán gia các nưc thành viên –Vàng đưc sd đ đm bo mt phn cho vic phát hành ECU –Ch đ TGHĐ đưc xây dng trên cơ s th ni tp th các đng tin dưi dng con rn tin t Châu Âu vi gii hn dao đng t giá qua li là 2.25% so vi ngang giá chính thc –-Điu tit tin t gia các nưc đưc thc hin trên cơ s tin hành can thip tin t mt cách riêng r hoc mang tính tp th bng các đng tin ca cng đng và USD

Cơ s k/quan ca liên kt tin t Châu Âu Nhân t s bên trong: –s ph thuc ln nhau, liên h ln nhau và s kt hp ln nhau ca các nn kinh t các nưc thành viên EU cn thit phi to lp cơ ch điu chnh tin t gia các nưc Nhân t bên ngoài: –s kt hp ca các cuc khng hong mang tính cht chu k, khng hong cơ cu và khng hong cơ ch điu tit nn kinh t các nưc tư bn phát trin –s hình thành ba trung tâm cnh tranh đ quc và mâu thun trm trng gia ba trung tâm này, trưc ht là gia M và Tây Âu.

Cơ ch liên kt tin t Châu Âu Thit lp ch đ t giá tin t liên quan ln nhau nhưng đưc điu chnh gia các nưc thành viên, đ ra các qui đnh v can thip tin t đ duy trì các t giá. To lp đng tin khu vc mà trong tương lai s tr thành phương tin thanh toán và d tr quc t. Xây dng qu tin t khu vc thu hút mt phn hoc toàn b d tr tin, vàng ca các nưc thành viên, thc hin phát hành tin t khu vc và điu chnh quan h tin t.

Hot đng ca EMS 1960: do nh hưng ca USD, t giá gia các đng tin ca các nưc Tây Âu bin đng mnh con rn tin t Tây Âu (t giá dao đng 2.25% so vi USD) Đu thp k 1970: con rn tin t không phát huy tác dng mt s nưc th ni t giá 12/1978: cơ ch tin t mi gi là EMS hay con trăn tin t đưc hoch đnh vào ngày 13/3/1979 bt đu hot đng

Con trăn tin t Con rn tin t nh (B, HL, Lucxambua, ± 1.125%) Con rn tin t (7 nưc Tây Âu và Bc Âu đng tin ca nhng nưc Tây Âu chưa gia nhp con rn tin t

Hot đng ca EMS (tip) Trưc s gim giá liên tc ca USD, con rn tin t Châu Âu đã không đm bo an toàn cho các nưc Châu Âu trong lĩnh vc tin t EMS ly yu t trung tâm ca nó là đơn v tin t Châu Âu mi (ECU) da trên mt cm đng tin ca các nưc thành viên –ECU đưc tính toán như là giá tr trung bình ca các đng tin ca các nưc EEC, tc là, ging vi đơn v tính toán ca EU –Đơn v tính toán ca Châu Âu đưc xác đnh là 1 ECU = 1.35USD (ngày 14/3 /1979) –T trng ca mi đng tin trong cm s đưc xác đnh li 5 năm mt ln (hoc có th sm hơn tu theo yêu cu), và tu theo t trng ca các nưc trong toàn b tng sn phm ni đa ca EC và tng kim ngch mu dch thc hin

Hot đng ca EMS (tip) S thành lp EMS là mt bưc tin quan trng trên con đưng đi ti thng nht kinh t tin t to điu kin d dàng cho quá trình lưu thông hàng hoá, dch v và vn gia các nưc thành viên. Nn kinh t th gii vi s xut hin ca h thng tin t Châu Âu đã tr thành mt khi tin t th 3 bên cnh đng đô la M và đng yên Nht đ n đnh h thng tin t và kinh t quc t. Vi h thng tin t Châu Âu, các quc gia hoc các ngân hàng trung ương quc gia các nưc thành viên xây dng khu vc t giá hi đoái n đnh

Tin trình thng nht tin t Châu Âu Giai đon mt: (có hiu lc t ngày 1/7/1990) t do hoá lưu thông vn và thanh toán. Giai đon hai: bt đu t 1/1/1994, lp ra mt cơ quan tin t Châu Âu - Vin tin t Châu Âu - chun b cho vic lp NHTW Châu Âu (s hot đng vào tháng 7 năm 1996 Giai đon ba: đn cui năm 1996, EEC s tng kt tình hình nu quá mt na s nưc thành viên EC tho mãn nhng điu kin đt ra trong giai đon 2 thì giai đon này s đưc bt đu thc hin cùng vi vic chính thc thành lp Ngân hàng trung ương Châu Âu và phát hành đng ECU t ngày 1/1/1997 vi tư cách là đng tin chung ca s nưc nói trên. Nhng nưc khác phi đn khi có đ tiêu chun mi gia nhp đng tin này. –Trong trưng hp đn cui năm 1996 s nưc tho mãn các tiêu chun trên không chim đa s quá bán thì giai đon quá đ s kéo dài thêm 2 năm na. Sau đó không cn có điu kin quá bán tc là vào đu năm 1999, đng ECU s đưc phát hành, dù ch có 2 nưc đ tiêu chun.

Điu kin đt ra trong giai đon 2 T l lm phát phi h gn mc trung bình ca 3 nưc có t l lm phát thp nht hin nay và không đưc cao quá mc 1,5%. Thâm ht ngõn sách quc gia hàng năm không đưc phép vưt quá 3% và toàn b các khon n ca nhà nưc không đưc phép vưt quá 60% tng sn phm xã hi. Hai năm trưc khi gia nhp đng tin chung, t giá ca đng tin mi nưc không đưc phép dao đng quá nhiu so vi đng tin các nưc khác. Mc lãi sut các nưc phi đưc cân bng vi nhau và không đưc cao hơn 2% so vi lãi sut trung bình ca 3 nưc thành viên có mc lãi sut thp.

EURO Ra đi ngày 01/01/1999 và chính thc lưu hành trên th trưng tin t th gii như mt đng tin chung duy nht 12 nưc thuc Liên minh Châu Âu t ngày 01/01/2002 Chm dt đa v đc tôn ca đng đô la M và to nên nhng nh hưng to ln đn nn kinh t th gii trên tt c các lĩnh vc kinh t, thương mi, đu tư và có nhng tác đng sâu sc đn các quc gia và các khu vc trên th gii. bưc chuyn có tm vóc th k không ch trong lĩnh vc tài chính tin t mà còn c trong đi sng kinh t quc t.

Câu hi Bình lun Kin ngh