Mehmet YORULMAZ Konya-2010 Konya Hastane Tanımı ve Fonksiyonları

2 TEMEL TANIMLAR İşletme: kişilerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla üretim faktörlerini uyumlu bir şekilde bir araya getirerek, ekonomik mal ve hizmet üretmek veya pazarlamak için faaliyette bulunan kuruluşlardır. İşletme Fonksiyonları: Tedarik, üretim, pazarlama, finansman, araştırma-geliştirme, muhasebe ve güvenlik. Yönetim: örgüt amaçlarının verimli ve etkili olarak gerçekleştirilmesi için, planlama, örgütleme, yürütme, koordinasyon ve denetim fonksiyonlarına ilişkin, kavram, ilke, teori, model ve tekniklerin sistematik ve bilinçli bir şekilde uygulanması ile ilgili faaliyetlerin tümüdür. Yönetimin fonksiyonları: Planlama, örgütleme, yürütme, koordinasyon ve denetimdir.

3 Hastane İşletme Matrisi İşletme/Yönetim Fonksiyonları TedarikÜretimPazarlamaFinansmanAR-GEGüvenlik PlanlamaXXXXXX ÖrgütlemeXXXXXX YürütmeXXXXXX KoordinasyonXXXXXX DenetimXXXXXX

4 Hizmet Üreten İşletmeler Olarak Hastaneler: Hizmetlerin Özellikleri Arz ve tüketim aynı anda gerçekleşir Elle tutulamazlar Stoklanamazlar Patent aracılığı ile korunması zordur Teşhir ve tanıtma imkanları kısıtlıdır Fiyatlandırma zor ve karmaşıktır Standartlaştırma ve kalitesinin tanımlanmasında zorluklar mevcuttur Dayanıksızlık ve talebin dengesizliği söz konusudur Hizmetler türdeş değildirler. Hizmetin kalite ve içeriği kullanana ve zaman göre değişiklik gösterir Sahiplik yoktur, faydalanma esastır.

5 Hastane Üretim Sisteminin Kendine Ait Önemli Özellikleri Stoklanamaz Yapılan hatayı giderme şansı bazen çok düşüktür Hasta bakım hizmetleri oldukça pahalıdır Müşterilerin psikolojisi oldukça düşüktür Bekleme şansı yoktur. İstekler mümkün olduğunca çabuk karşılanmalıdır Hizmet bileşenleri sayıca daha fazla ve birimler ve sağlık profesyonelleri arasında koordinasyonu gerekli kılar Sağlık hizmeti kullanıcıları artık aldıkları hizmeti sorgular hale gelmişlerdir Sunulan hizmeti finanse eden kurumlar üretim sürecine farklı düzenlemelerle müdahale edebilmektedirler

6 HASTANE TANIMLARI Hastane; hasta ve yaralıların, hastalıktan şüphe edenlerin ve sağlık durumlarını kontrol ettirmek isteyenlerin ayakta veya yatarak teşhis, tedavi ve rehabilite edildikleri ve aynı zamanda doğum yapılan kurumlardır (YTKİY) Hastane; Tıbbi bir kuruluş, ekonomik bir işletme, hekim ve diğer sağlık personeline eğitim veren bir eğitim kurumu,bir araştırma ünitesi, bir çok meslek mensubunun çalıştığı bir örgüt, sosyal ve toplumsal bir kurum olup sayılan bu amaçlarını gerçekleştirebilme doğrultusunda faaliyet gösteren ve hizmet veren organizasyonlardır (Brown). Biz ise hastaneleri; verimli, etkili ve ekonomik olarak her türlü sağlık hizmetinin kesintisiz üretildiği, eğitim, araştırma ve toplum sağlığı hizmetlerinin yürütüldüğü, sağlık endüstrisi pazarında çevreden etkilenen ve çevreyi etkileyen, karmaşık, pahalı ve kendine göre değişik özellikler gösteren ve profesyonel yönetim gerektiren sosyal kurumlar olarak tanımlayabiliriz.

7 Hastanelerin Yapısal Özellikleri Çıktının tanımlanması ve ölçümü güçtür Sağlık kurumlarında yapılan işler oldukça karmaşık ve değişkendir Sağlık kurumlarında gerçekleştirilen etkinliklerin büyük kısmı acil ve ertelenemez niteliktedir Yapılan işler, hata ve belirsizliklere karşı oldukça duyarlıdır ve tolerans gösteremez Sağlık Kurumlarında uzmanlaşma seviyesi çok yüksektir Sağlık kurumlarında işlevsel bağımlılık çok yüksektir; bu nedenle farklı meslek gruplarının faaliyetleri arasında yüksek düzeyde eşgüdüm gereklidir Hastaneler başta olmak üzere tüm sağlık kurumlarında ikili otorite hattı bulunmaktadır; bu durum, eşgüdümleme, denetim ve çatışma sorunlarına yol açmaktadır Sağlık kurumlarında insan kaynakları profesyonel kişilerden oluşur ve bu kişiler kurumsal hedeflerden daha çok mesleki hedeflere önem vermektedir Hizmet miktarını ve sağlık harcamalarının önemli bir bölümünü belirleyen hekimlerin faaliyetleri üzerinde etkililiği yüksek olan yönetsel ve kurumsal denetim mekanizması kurulmamıştır

8 Hastane Sektöründe Yaşanan Bazı Sorunlar Hastanelerin verimsiz çalışması ve hizmet kalitesi sorunu, Hastane personelinin işten soğuması, Hastanelerin verimsiz kullanılması, İsraf ve Performans değerlendirmesi yapılmamaktadır, Hasta bakım ve tedavi sürecinde standartların olmaması, Finansal sorunlar çok fazla olması, İşletmecilik tekniklerine önem verilmemesi, Profesyonel olarak yönetilmemesi,

9 Hastane işletmeciliği niçin gerekli olmuştur? Sağlık sektörünün milli gelirden aldığı payın artması Sağlık harcamalarının yükselmesi Sağlık kurumlarının karmaşık yapıya bürünmeleri Rekabetin artması Yönetsel sorunların artması

10 Hastanelerin çağdaş sağlık kurumları haline gelmesinde etkili olan etmenler Tıp bilimindeki gelişmeler(anestezi,cerrahi,mikrop,antiseptik,sterilizasyon) Tıp teknolojisinin gelişimi Hemşirelik ve diğer sağlık mesleklerinin meslekleşmesi ve gelişmesi Tıp eğitimindeki gelişmeler(Flexner Raporu,Antibiyotik) Sağlık sigortasının gelişimi(ödeme sistemi ve kaynak) Hükümetlerin etkisi(sağlıklı yaşam hakkı)

11 HASTANELERİN AMAÇLARI Hasta bakımı Poliklinik hizmetleri Yataklı tedavi hizmetleri Doğrudan hasta bakımı(hemşirelik hizmetleri) Dolaylı hasta bakımı (Laboratuvarlar) Tıbbi olmayan dolaylı hasta bakımı(diyet) Ev idaresi hizmetleri(genel temizlik ve bakım) Yönetim Hizmetleri Toplum sağlığı hizmetleri(ambulans, çocuk, gebe takibi, sigarayı bırakma) Eğitim, araştırma ve geliştirme(uzmanlık, staj,seminer, teknolojik araştırma) Sağlık politikasına katkı Varlığını sürdürmek

12 HASTANELERİN FONKSİYONLARI Tıbbi Fonksiyonlar Hasta bakımı fonksiyonları İdari fonksiyonlar Mali fonksiyonlar Teknik fonksiyonlar Otelcilik fonksiyonu Eğitim fonksiyonu Araştırma ve geliştirme fonksiyonu Sosyal fonksiyonlar Sağlığı koruma ve geliştirme fonksiyonu

13 HASTANELERİN KAYNAKLARI İnsangücü Para Zaman Makine Malzeme Yer ve Bina

14 Hastanelerin sınıflandırılması EĞİTİM STATÜSÜ HİZMET TÜRÜ BÜYÜKLÜK YATIŞ SÜRESİ AKREDİTASYON DİKEY BAĞLANTI MÜLKİYET Kamu, özel, azınlık, vakıf, dernek. Eğitim hastanesi. Genel hastane Kalp Damar, Çocuk, Ruh Sağlığı Büyük, Orta Küçük Kısa dönemli, Uzun Dönemli Akredite olan, akredite olmayan 1, 2, ve 3 basamak

15 HASTANE YÖNETİMİ VE FONKSİYONLARI Hastane yönetimi; hastanenin kendisinden beklenilen amaçları gerçekleştirmek amacıyla ihtiyaç duyulan maddi ve beşeri kaynakları elde etmek, bu maddi ve beşeri kaynakları planlamak, organize, koordine ve kontrol etmek suretiyle önceden tesbit edilen hedeflere yöneltmektir. Bütün bunları da etkililik ve verimlilik esaslarına göre yapmaktır. Hastane yönetimi; hastanedeki tüm hizmetlerden ve faaliyetlerden yönetim kuruluna yada ülkemizde olduğu gibi bağlı bulunduğu Bakanlığa karşı sorumlu bir organdır. Hastane yönetimi; hastane müdür ve yardımcıları, hastane başhekimi ve yardımcıları ve hastane başhemşire ve yardımcıları ile birlikte hastane yönetimi ile ilgili faaliyetleri yürüten diğer yönetim personelinden oluşur. Hastane yönetimi; hastanede gerek yönetim kademeleri gerek komiteler gerek yerine getirilmesi gereken hizmetler ve gerekse dış baskılardan dolayı karmaşık bir yapıya sahiptir. Hastane yönetim kurulu veya bağlı olduğu birimlere hastane faaliyetleri konusunda rapor vermek Tıp hizmetleri organizasyonu, yönetim kurulu ve hastane bölümleri arasında eşgüdümü ve iletişimi sağlamak Hastanenin uzun dönemli stratejilerini geliştirmek Yönetim hizmetleri yanı sıra finans, personel ve destek hizmetlerini de yerine getirmek Hastaneyi temsil etmek