Тењнологиям доруњои гормонї Тиреоидин (Thyreoidinum) - доруест, ки аз гадуди сипар- шакли њайвони калони шоњдор ва хук истењсол мешавад. Он њокаи зарди њокистарранг буда, буи мањсус дорад. Ваї аз гар­мони тироксин ва триїодтиронин њосил мешавад. Аз руи микдори їод (0,17 -0,23%) стандат карда мешавад. Дар намуди њока ва курси пардадор истењсол мешавад. Њднгоми норасоии фаъолияти гадуди сипаршакл, њамчун дору барои истеъмоли дарунї истифода мешавад.

Адиурекрин ё питуитрини њушк (Adiurecrinum seu Pituitri- num siccum) - аз кисмати кафои гипофези њаївони калони шоњ­дор ва њук истењсол мешавад. Њокаи аморфї буда, ранги њокистарї дошта ва буи мањсус дорад. Таркибаш, аз гармони окситотсин ва вазопрессин (антидиуретикњо) иборат мебошад. Бо роњи биологи, аз руи баланд намудани фишори њуни арте- риявии каламуш, стандарт карда мешаванд. Дар намуди њока дар зарфи шишагї истењсол мешавад. Барои бемороне, ки пе- шобашонро дошта наметавонанд тавсия дода мешавад. Њокаро тавассути кашиш бо бинї истеъмол мешавад.

Тењнологияи доруњои барои касалињри дарунї истифодашаванда Узвдоруњо аз бофтањои узвњои лозимаи њаївонот, бо роњи зкстраксия, бо истифода аз эксрагентњои мувофик истињроч карда ва аз моддањои нолозим пурра тоза мебошад. Дар такш њока, курс ва мањлул (чакра) истењсол мешавад.

Накшаи тењнологии истењсоли ин гуруњи доруњо ач чутт марњилањо иборат аст: маїда кардани ашёи њом, экстраксия, полоишдињї, стандарткунонї; бастабандї ва борчогакунонї. Омода намудани ашё. Дар аввал, ашёи њом аз кисмњои но лозим тоза карда ва дар гушткимакунак маїда карда мешавад.

Экстрактси. Экстратсияи моддањои фаъоли биологи, ки ач ашёи кимашуда ва дар њолати яњин нигоњ дошташудааст, истињроч карда мешавад, ки аз руи кої да моддањои нолозимро (балластные вещества) доро аст. Баъзе онњо аз руи њосияти фи зикию кимиёи ба моддањои фаъоли биологї монандї доранд, ки дар равиши кор таъсири терапевтии моддањои фаъоли био логиро паст оварда, њосияти зањрнокии онњоро зиёд мегардо над. Њангоми гузаронидани экстрактсия аз ашёи узвњои њаївонот, бояд як фазої «муътадил» ташкил карда шавад, к и таъгирот дар муњити структураи молекулавии он моддањо паї до нашавад,

Барої он моддањое, ки pH-и паст (1,0- 2,0) доранд, ба си- фати экстрагент мањлулњои обии каме турушидор (водно кислиї) истифода бурда мешавад. Моддањое ки дар мањлулњои туршиашон камтар ва ипщордор устуворанд бо мањдули буфе- рии pH 4,0 - 8,0 истињроч карда мешаванд. Дигар моддањо, та- вассути экстрагентњои органикї (спирта этилї, атсетон, глит- сирин, бутилатсетат ва г.) истињроч мешаванд.

Дар замони њозира накшаи тењнологии моддањои фаъоли биологї аз ашёи њоми њаївонот, бо усули экстрактсияи матсе- ратсионии давомнокиаш то руз ва такрорёбияш 2-4 маро- тиба пешнињод шудааст.

Тоза кардан. Моддањои нолозиме (балластныї), ки аз ашёи њоми њаївонот бо усули экстраксия истењсол мешавад, одатан аз моддањои сафеда ва чарбњо иборат аст. Барої доруњои исти- фодабариашон даруние, ки аз узви њаївонот истењсол меша- ванд, одатан барои тозакардан, усули тањшин карданро исти- фода мебаранд. Ин усул барои оне, ки моддањои фаъоли биологї дар муњити обї њалшавандагии гуногун дошта ва му- таносибан ба њарорат, pH, кувваи мањдули ионї, доњил карда- ни мањлулњои омењташудаи обї (атсетон, этанол, диоксан) ва баъзе полимерњо вобастаги дорад, асоснок шудааст.

Шираи аз ашёи њоми њаївонот истињроч шударо дар њунукї якчанд шабонаруз нигоњ медоранд, кабати яњшудаи чарбњоро чудо карда ва сафедањоро дар зер тагшиншударо ме- полоянд. Барои ба фрактсияњо чудо кардан, одатан мањлулњои сулфати аммонї ва ё натриро истифода мебаранд. Стандартикунонї. Доруњои аз узви њаївонот истењсол шу­даро аз руи микдори модцаи таъсиркунанда ва ё бо усули биологї стандарт карда мешаванд.

Бастабандї ва борчоїгањ кардан. Бастабандї ва борчоїгањ кардан аз руи кадом шакл доштани дору сурът мегирад. Ода­тан, њокањо дар зарфњои шишагин, курсњо дар њоначањои конту- рї ва мањлулњо дар шакли катра дар флакончањо бастабандї мешаванд. Ин доруњоро дар чои њушк ва салкин, аз иури офтоб паноњ нигоњ медоранд. Бо ин гуруњи тењнолога, доруњои аз ферментњо истењсол шуда (пепсин, панкреатин ва доруи таъсири мањсус дошта (пан­токрин), доњил мешаванд.

Тењнологияи инфиродии узвдоруњо барои касалињ;ои дарунї Пепсин (Pepsinum) - модцаи фаъоли фермента шираи меъда мебошад. Ашёи барои истењсоли пепсин пардаи луоби меъдаи њук истифода бурда мешавад. Ба сифати экстрагент мањлули кислотаи њлорид бо рН1,9-2,3 истифода мешавад. Экстрактсияи ашёи њоми маїдашударо бо усули матсерат- сия, дар њарорати 40°С мегузаронанд. косили ба даст овардаро аз кабати болои чарб чудо карда, онро полоида, пас массаи ферментро ба мањлули њлориди натри намакин (высаливают) мекунанд. Пепсини чудошударо гирифта, бо њарорати 35-40°С њушк карда, дар осиёби куррабори сафолин маїда карда онро мебезанд. Стандартакунонии ин фермента протеолитаки бо усули биологї санчида мешавад: 0,1 г дору бояд 10,0 г сафедии туњми мургро дар 3-4 соат тачзия (расщеплять) кунад. Пепсини аз оз- моиш гузаронидаро бо њокаи шакар омењта кардан даркор аст.

Пепсин њокаи сафеди зардчатоб буда, тамъи ширин дорад. Он дар шакли њока ва курс, бо номи атсидин-пепсин истењсол мешавад. Дар як курс 1 кием пепсин ва 4 кием атсидин (гидро- њлориди бетаин) мавчуд аст. Њангоми ворид шудани курс ба меъда, аз атсидин кислотаи гидрогенњлориди озод, њосил меша­вад. Ин доруро њангоми ваїрон шудани њозима (гипо ва илтињоби меъда, суст будани чудошавии гадуди њозима, ваїрон шудани њазми њурок (диспепсия) ва г) истеъмол мекунанд. Панкреатин (Pancreatinum) - ин фермента гадуди зери меъда буда, аз њаївони калони шоњдор истењсол мекунанд. Дар таркиби ин фермент: трепсин, амилаз ва микдори ками липаза мавчуд аст. Намудаш њокаи зардчатоб буда, буи мањсус дорад.

Стандартизатсияи он бо усули биологї, дар муњити ишкорї кобилияти њазм кардани сафедаи казеинро дошта бо- шад. Дар шакли њока ва курси кабатдор, истењсол мешавад. Барої бемории панкреатита пурдавом (њроническиї), ки бо норасоии фаъолияти гадуди зери меъда вобастагї дорад, тавсия дода мешавад. Тењнологиям доруњои парентали (бо роњи тазрикї) Дар тењнологияи ин гуруњ доруњо, ба тоза соњтани моддањои нолозим (балластныњ примесеї) диккати мањсус дода мешавад. Ин тењнологияро дар мисоли инсулин дидан мумкин аст.

Инсулин (Insulinurn) - гадуди зери меъда буда, аз њуд В- њучаїраи чазирачаи Лангергансро чудо мекунад. Он табиати кимиёии сафедаро доро аст. Молекулаи инсулини одам аз ду њалкаи гњолипептидии А ва В ташкил ёфта, бо ду паївастагињои дисулфидии занчири А- 21 ва занчири В -30 бокимондаи амино- кислотањо доштагї паїваст аст. Вазни молекулавии инсулин 58 ООО мебошад. Истењсоля инсулин аз чунин марњилањо иборат мебошад:

аз гадуди зери меъдаи маїдашуда ва яњкунондашуда, бо экст­рагента мањдули спиртии кислотанок истињроч намудан; озод кардан аз липидњо ва такшин карданї сафедањо, њамчун маводи нолозим (балластныї) дар муњити pH 7,5; такшини изоэлектрикии фраксияи инсулин (њангоми pH 5,5) ва такшин карданї он тавассути спирт, атсетон ва эфир; тоза карданї инсулин: бо намакњо, усулњои фрактсионии њроматографї, гел- полоиш ва г.; дар намуди кристаллњо такшин кардан; паїваст намудани синк- инсулин.

Гадуди зери меъдаи тару тозаи яњ кардашударо бо гушткиїмакунаки дандонадор маїда карда, бори аввал бо усу- ли бисматсератсия тавассути этаноли 80-85% дар реактори бо омењтакунак таъмин буда, истињроч карда мешавад. Бори дуюм бо этаноли 57% ки бо кислотаи ортофосфоре, ки андаке бо ки- слотаи гидроњлорид ё сулфат то њадци pH 2,8-3 турш кардашу- дааст, экстрактсия карда мешавад. Экстраксияро 1,5- 4 соат бо зуд-зуд омењтакунї гузаронида мешавад. Спирти турш карда- шуда кобилияти фермента трепсине, ки дар гадудї зери меъда Чої дорад нобуд (инактиватсия) месозад ва бо ин роњ инсулин- ро дар њолати бетагїир нигоњ медоранд.

Экстрактсияи њосилшударо якчоя карда, барои аз сафеда- њои нолозим чудо кардан 48 соат дар њунукї нигоњ медоранд. Он сафедањои такшиншударо бо ёрии сентрифуга чудо меку- нанд. Сипае, бо усули њроматографияи мубодилаи ионњоро, ки барои тоза кардан бењтарин усули пешрафта аст, истифода ме- баранд. Сорбсияи инсулини соф бударо дар сулфокатионити макросуроњдори КУ /100 дар муњити pH 3,0-3,3 дар речаи псевдоангезанда (псевдоожижения) ба амал меоранд. Чарбро аз катионитњо бо роњи шустан тавассути этаноли 65-67% берун мебароранд, аммо сафедањои нолозимро бо мањлули 0,ЗМ ат- сетони буферї (рН5,3) шуста чудо мекунанд.

Десорбсияи инсулинро бо ёрии мањлули буферии аммонї (0,01-0,05 М) (pH 10), ки зуд бо кислотаи гидроњлориди то муњити pH 4,5 турш карда шудааст ва бо илова карданї атсетон ичро карда мешавад. Модцањои нолозиме, ки тагшин шудаанд, онњоро берун кардан лозим. Инсулинро бо мањлули атсетати руњ, (цинк) (рН6,2) такшин карда ва инсулини ба амал омадаро бо роди кристаллизатсия тоза мекунанд. Синк- инсулинро дар оби бо кислотаи лиму турушкарда (pH 2,8) њал мекунанд.

Мањлули таїёр шударо ба муњлати як соат дам дода ва сафедаи нолозиме, ки дар шакли тагшин ба вучуд омадааст, тавассути филтри кизелгур чудо карда мешавад. Мањдули њосилшударо бо атсетон омењт карда, фенол ва њлориди синк њамроњ кардад, то њарорати 0°С њунук мекунонанд. Барої бо оњистагї ба вучуд омадани кристаллизатсияи инсулин, шароити паї дар паї њадричан тагїир ёфтани мањлули рН-ро ба амал меоранд. Мањдулро то њадди pH 8,5 ишкорнок карда 2-3 дакика ором гу- зошта, сипас муњитро то pH 6,8 паст оварда, дар мудцати як со­ат омењта карда мешавад.

. Агар pH 6,5 бошад 2 соат омењта карда мешавад. Дар њолати pH 6,2 ё 6,0 будан 2 соат омењта карда, дар њароратї 50°С ба муњлатї соат нигоњ медо- ранд. Инсулини кристаллие, ки њосил шудааст тавассути сен- трифуга чудо карда ва дар кифи Бюњнер паїдарњам, дар аввал бо оби мукаттар, пас бо атсетон ва эфир шуста мешавад. Њушк кардани онро, дар њавои њона ё чевони бо њавокаш мучњаз шуда ё дар эксикатор мегузаронанд.

Тењнологиям инфиродии узвдоруњои парен гералї Суинсулин (suinsulinum)- Мањлули инсулини кристаллие, ки аз гадуди зери меъдаи њук тавассути атсетони буферии дорої pH 7,0 -7,5 истењсол шуда ва бо консерванта нипагин устувор гардонида шудааст. 1 мл ин мањлул аз 40 ё 80 ЕД иборат аст. Ин доруро барои табобата бемории канд истифода меба- ранд. Аммо, таъсири нисбатан ками пастфарории кандро до- рад. Натичаи таъсири Он, пас аз гузарбнидани дору, яъне пас аз дакика cap Шуда то 6 соат давомнокї Дорад. Їн инсулин вокуниши аллергии ка л дораД. Дар саноати дорусозї, дар зарфњои шишагинї 5 ё 10 мл бо дањонаки резинї ва сарпуши алюминї мањкам \°рда шудааст.

Дар кори таб эбатї як катор доруњои пурдавом таъсирку- нандаи инсулин (п;,.~тгонгирован гаї) истењсол мешавад: Суспензияи инсулин-протамин барси инъексия (suspensio in- sulin-protamini pro injectionibus). Аз инсулини кристаллї, бо ило- ва кардани протамини сулфат ва фосфати натрии дубор омењ- ташуда таїёр мекунанд: барои устуворгардонї (консерватсия) метакрезол, фенол ё нипагин, бо илова кардани глитсерин ис- тифода бурда мешавад. Натичаи таъсири паст кардани канд баъди 2-4 соати гузарониданї дору cap шуда соат давом мекунад.

Суспензияи синк-инсулини аморфї барои иньексия (suspen­sio Zinc-insulini amorphi pro injectionibus). ин суспензияи тамиз- шудаи инсулин бо њлориди синк дар мањлули буфери атсетон мебошад. Онро аз инсулини кристалл и, ки дар шакли суспензия буда, дар намуди зарачањои аморфї мавчуданд ва дар об њал нашаванда аст, таїёр карда мешавад. Дар 1 мл 40 ё 80 ЕД инсу­лин мавчуд аст ва ба 80 ё 160 мкг синк мавофикат мекунад. Бо феноли (0,25-0,3 %) pH 7,1-7,5 консерватсия мешавад. Натичаи пастшавии канд баъд аз 1,5 соат ба амал меояд ва соат да­вом меёбад.

Суспензияи сипк-инсулин барои инъексия -(suspensio zinc- insulini pro injectionibus). Ин суспензияи тамизшудаи синк- инсулини аморфї ва синк инсулини кристаллї (3:7) дар буфер атсетатї мебошад. Дар 1 мл 40 ЕД инсулин ва мкг синк дорад; pH 7,1-7,5 аст. Натичаи пастшавии канд баъд аз 2-4 соат ба амал меояд ва боэътимод баланд шуда, дарачаи максималї пас аз 8-10 соат ба вучуд меояд ва соат давом мекунад. Њусусияти таъсирнокиаш ба доруи «Insulinum lente» наздик аст.

Протамини синк-инсулин барои инъексия (protamini zinc- insulini pro injectionibus). Бо роњи ба мањлули инсулини кристалл- лї њамроњ кардани мањлули протамини сулфати њлориди синк ва фосфати натри мебошад. Суспензия обии тамизшуда, рангаш сафед буда ва њангоми афшурдан бояд заррањои калон мушо- њида нашавад. Њ,ангоми нигоњдорї ба кабатњо чудо шуда ба кисмати такшин ва моеъ, чудо мешавад. Бо феноли (0,25-0,3%) pH 69-7,3 консерватсия мешавад. Дар 1 мл 40ЕД инсулин дорад. Натичаи таъсир баъд аз 3-6 соат ба амал меояд ва соат да­вом меёбад.

Суспензияи синк-инсулини булурї барои инъектсия - (suspensio Zinc-insulini pro injectionibus). Суспензияи таъмизшу- даи инсулин бо њлориди синк дар мањлули буферии атсетонї истењсол мешавад. Исулин моддаи кристаллї буда, дар об њал намешавад. Дар 1 мл 40ЕД инсулин ва мкг синк дорад ва pH 7,1-7,5 аст. Натичаи таъсири пастшавии бемории канд баъд аз 6-8 соат ба амал омада соат давомнокї дорад. Њусу- сияти таъсирнокии ин суспензия ба доруи Insulinum ultralente наздик аст. Вактњои оњир, доруњои нави инсулин коркард шудааст, ки аз проинсулин ва сафедањои калон малекула пура тоза карда шудааст.

. Таъсири манфии онњо њеле кам буда, аллергия намедињанд. Ба ин гуруњ моноинсулин, суспензияи инсулин - семилонг, суспензияи инсулин - лонг ва ултралонг доњил меша- ванд. Моноинсулин - доруи кутоњтаъсир буда, аз инсулини кристалллї иборат аст ва ба монанди нишондињандањои суин- сулин истеъмол карда мешавад. Се бокимондаи дигари ин доруњо таъсири давомнок (про- лонгированыї) доранд: а)суспензияи инсулин - семилонг, монандии таъсири инсу­лин «Семиленте» ё суспензияи синк- инсулини аморфї барои инъектсия; давомнокии таъсираш соат мебошад.

б)суспензияи инсулин- лонг, бо таъсири табобатиаш ба ин­сулини «Ленте» ё суспензия синк инсулин барои инъектсия мувофикдт мекунад. Давомнокии таъсири он соат мебо­шад. в)суспензияи инсулин - ултралонг бо њарактери таъсираш ба инсулини «Ултраленте» ё суспензияи синк - инсулини кристаллї барои инъектсия мувофикат мекунад. Давомнокии таъсир соатро ташкил мекунад.