Сабақтың тақырыбы: §22 Теңіздер мен көлдер Сабақтың мақсаты: Білімділік мақсаты – Оқушыларға теңіздер мен көлдер жайлы түсінік бере отырып, оның географиялық орынына және олардың пайда болу ерекшеліктеріне, шаруашылық маңызына тусінік беру. Дамытушылық мақсаты – Әр оқушыны өз қабілетін ашуға ұмтылдыру.Картамен жұмыс жасау дағдыларын дамыту Тәрбиелік мақсаты –Оқушыларды өзара ынтымақтастыққа,жауапкершілікке және экологиялық тәрбие беруге оқыту. Сабактың типі : Жаңа сабақты меңгерту Сабақтың түрі: Аралас сабақ Сабақ беру әдісі: Сұрақ – жауап, топтык, интерактивті тақта. Сабақтың көрнекілігі: Қазақстанның физикалық картасы, Дүние жүзінің физикалық картасы, интерактивті тақта,кескін карта, кесте,суреттер. Сабақтың барысы: I. Үйымдастыру кезеңі.

II.Үй тапсырмасын сұрау. Тақырыбы: & 21.Мұхиттар Ең ерекше кестесін толтыру Ө зіндік ерекшелігіМ ұ хитты ң аты 1.Е ң ү лкен 2.Е ң суы қ 3.Е ң жылы 4.Е ң ұ зын 5.Е ң кіші 6.Е ң т ұ зды 7.Е ң о ң т ү стікте 8.Е ң солт ү стікте 9.Е ң тере ң 10.Е ң енді 11.Жануарлар д ү ниесіне е ң бай 12.Е ң м ұ здысы 13.Е ң аралы к ө п 14.Балы қ аулау к ә сіпшілігі е ң жо ғ ары Тыны қ м ұ хиты

Кім жылдам? ойыны М ұ хиттар аты К ө лемі (млн. км 2 ) Е ң тере ң жері Орташа тере ң діг і (м) Температурас ы. Тыны қ м ұ хиты Атлант м ұ хиты Ү нді м ұ хиты Солт ү стік М ұ зды м ұ хиты

III. Ұ й тапсырмасын қ орыту. / с ұ ра қ -жауап/ 1.М ұ хит дегеніміз не? 2.Тыны қ м ұ хитын е ң ал ғ аш ж ү зіп ө ткен саяхатшы? 3.Балы қ ресурсы мол материк? 4.Атлант м ұ хитыны ң т ұ здылы ғ ы? 5. Атлант м ұ хитында қ анша мемлекет балы қ аулау к ә сібімен айналысады?

IV.Жа ң а саба қ Та қ ырыбы: & 22. Те ң іздер мен к ө лдер 1)Т е ң і з д е р- материктер мен аралдар арқылы бөлініп жатқан мұхиттың бір бөлігі.

Теңіздер Ішкі теңіздер шеткі теңіздер арал аралық теңіздер Құрлықтың ішіне қарай тереңірек еніп мұхитпен немесе жақын теңіздер мен бұғаз арқылы жалғасады. Оларға: Жерорта, Қара,Азов, Балтық,Қызыл және т.б.теңіздер жатады. Құрлық пен мұхиттың аралығында аралдар немесе түбектер арқылы жарым- жартылай бөлініп жатады.Оларға: Араб,Баренц,Охот, Жапон теңіздері жатады. Ірі аралдардың аралығында бұғаздар арқылы жалғасып жатқан теңіздер. Оларға: Фиджи, Бандаж және т.б. теңіздер жатады.

Теңіздің бөліктері Шығанақ Бұғаз Мұхит,теңіз суларының құрлыққа сүйірлене немесе тереңірек ішке қарай енген бөлігі. Оларға :Мексика,Парсы және т.б Құрлықтарды бір-бірінен бөліп тұрған және теңіз, көл,мұхит суларын бір-бірімен жалғастырып тұрған жіңішке сулы өлке. Оларға:Магеллан,Мозамбик, Ла-Манш және т.б.

2. К ө лдер- жер бетіндегі су ғ а тол ғ ан таби ғ и ойыстар. К ө лді ң те ң ізден айырмашылы ғ ы оны ң м ұ хитпен тікелей байланысыны ң жо қ ты ғ ы. К ө лдер тауда да жазы қ тада кездесе береді.Таби ғ атта ауданы бірнеше метр ғ ана болатын кішкентай к ө лдерде кездеседі. К ө лдер тере ң дігі жа ғ ынан да ә р т ү рлі болады.

Еуразиядағы Байкал көлі - дүние жүзіндегі ең терең көл. Оның ең терең жері 1620 метр. Байкал көлінің көріністері. Картасы

Қазақстан көлдерінің ішіндегі ең ірілері: Каспий, Арал, және Балқаш. 1.Каспий – дүние жүзіндегі ең ірі теңіз-көл. Ол солтүстіктен оңтүстікке қарай 1000 км қашықтыққа созылып жатыр. Біздің елімізге бұл көлдің солтүстік-шығыс бөлігі кіреді. Оның ең терең жері 1025 метрден асады.

Картасы Каспий теңізінің көріністері

Каспий көлі арқылы Қазақстан- Ресей, Әзірбайжан, Түркіменстан, Иран мемлекеттерімен байланысып тұрады

2.Арал аумағы жөнінен екінші орын алады. Сырдария мен Әмудария өзендерінің суы жер суаруға көп жұмсалуына байланысты Арал теңізі тартылып бара жатыр. Оның жағасы км. дейін шегініп босаған жерлерін тұз бен құм басуда. Қазіргі кезде көл Үлкен және Кіші Аралға бөлінген.

Арал теңізінің экологиясы

3.Бал қ аш-к ө лемі жа ғ ынан Қ аза қ станны ң ү шінші қө лі, ол республиканы ң о ң т ү стік- шы ғ ыс б ө лігінде,те ң із де ң гейінен 342м биікте орналас қ ан. Ауданы 18200шаршы км.К ө л ұ зынша формалы,оны ң ұ зынды ғ ы-614км,орташа ені-30км-ге жуы қ.Е ң тере ң жері к ө лді ң шы ғ ыс б ө лігінде-26м-ге жетеді.

Картасы Балқаш көлінің көріністері

V.Жаңа сабақты бекіту. Төмендегі көлдердің ерекшелігін кестеге сәйкестендіріп анықтау к ө лді ң аты Ерекшелігі Каспий те ң ізі Жо ғ ар ғ ы к ө л (Солт ү стік Америка) Байкал Титикака( О ң т ү стік Америка) Ө лі те ң із (Израиль) Бал қ аш Чад(Африка) Ауданы жа ғ ынан е ң ү лкен Е ң т ұ здысы Т ұ щы су қ орына мол к ө л Е ң т ұ щысы Е ң т ө менде орналас қ ан Е ң тере ң і Жартылай т ұ зды,жартылый

VI. Қ орытындылау. /С ұ ра қ –жауап/ 1. Те ң із дегеніміз не? 2. К ө л дегеніміз не? 3. Орналасуына қ арай те ң іздерді қ алай ажыратамыз? 4.Ішкі те ң іздер дегеніміз не ? 5.Шы ғ ана қ дегеніміз не? 5.Б ұғ аз дегеніміз не ?

VII.Үйге тапсырма. §22Теңіздер мен көлдер 1.Каспий теңізі, Арал теңізі, Балқаш көліне реферат жазу. 2.Кескін картаға дүниежүзінің ірі теңіз, шығанақ, бұғаздары мен көлдерін түсіру. VIII.Бағалау

Кескін картамен жұмыс Теңіздер: 1)Жерорта теңізі 2)Қара теңіз 3)Охот теңізі Көлдер: 1)Каспий теңізі 2)Виктория көлі 3)Байқал көлі Шығанақтар:1)Мексика 2)Парсы. Бұғаздар: 1)Гибралтар, 2)Магеллан 3)Ла-Манш.