Теве-Хая ортумак школазы Т олевилел: «Согунанын эм шынары» 1 «Б» класстын оореникчизи Саая Мергенмаанын шинчилел ажылы Удуртукчу башкызы: Монгуш П. Ч.

Презентация:



Advertisements
Похожие презентации
Тема: Аржаан «Шивилиг» Студентки 2 курса группы «ш» Олчей-оол Алена Владимировна Куулар Ай-Суу Арбын-ооловна Методист: Монгуш К.К Дата: 28:11:2016.
Advertisements

«Ававыс чокта» Салчак Тока Калбак-Хорекович. Салчак Калбак-Хорекович Тока
Ф.И.О Кужугет Любовь Дакар-ооловна Образование: в ысшее учитель начальных классов Категория: высшее Стаж работы: 38 л Награды: «Почетный Работник Общего.
Урок родного языка по теме «Сөзүглел» в 3 классе на тувинском языке. Составила учитель начальных классов Биче-оол Сайхана Дапытовна Нарын ч.
« Ө г – б ү лем - ө ндүр ө ргээм» Тываны ӊ чогаалчылар эвилелини ӊ кежигүнү, шүлүкчү, эмчи Октябрь Кыргысович Тун – оолду ӊ 70 харлаанынга.
Моя прекрасная Тува! Прелестная моя Тува! Где Каа-Хем, обняв Бий-Хем Сольются вместе в Улуг-Хем. Великая моя Тува! Любимая моя Тува! Заснеженные перевалы,
Алтай, Алтай, Алтай! – Бу состо кун, бу состо ай. Туулар, туулар, туулар Алдымда качанда тургулаар. Паслей Самык.
Суурувустун кышкы чурумалы Кылган: 2 «б» класс. Шуюм, ол-дур. Барлык – биле белдирлешкен, Шыргайланган алаактарлыг, Чыжыргана саай тудуп, Балык холдап.
П О Р Т Ф О Л И О профессиональной деятельности учителя родного языка и литературы МБОУ СОШ с Суг-Бажы Ондар Елены Туктуг-ооловны.
Аналитический обзор результатов единого государственного экзамена по географии в образовательных учреждениях Республики Тыва в 2013 году.
Чангыс чугула кежигуннерлиг домактарга туннел- кичээл.
Система грамматических упражнений по теме Present Progressive (Continuous) Tense посредством тувинского языка на среднем этапе обучения (5- 6 кл.)
Биік таулар: Алтай тауы Алтай тауы Сауыр- Тарбағатай Сауыр- Тарбағатай Тянь-Шань тауы Тянь-Шань тауы Жоңғар Алатау Жоңғар Алатау.
Портфолио школьного библиотекаря МБОУ СОШ с.Ак- Дуруг, Чаа- Хольского кожууна, Республики Тыва.
Малый Енисей (Каа-Хем) Кудрявцева Вика 7-а класс ГОУ РТ школа-интернат для детей сирот и детей, оставшихся без попечения родителей.
Фотографии Юрий Хой (Клинских) Юрий Хой (Клинских) Группа Сектор газа Группа Сектор газа.
4344:6…1180:
Сат Аянмаа Валерьевна Воспитатель старшей группы Стаж работы - 10 лет Формирование личности ребёнка, его духовно- нравственной среды через познание экологических.
МБОУ «Ябоганская средняя общеобразовательная школа» Проект: М.В.Чевалковтын баснялары керегинде Авторы: Каштаева А.С., алтай тил ле литературанын уредучизи.
Транксрипт:

Теве-Хая ортумкак школазы Т олевилел: «Согунанын эм шынары» 1 «Б» класстын оореникчизи Саая Мергенмаанын шинчилел ажылы Удуртукчу башкызы: Монгуш П. Ч.

Сорулгазы: Согуна дугайында шинчилээр. Согуна семге ажыглаарындан ангыда, эм кылдыр база ажыглаар деп билип алыр.

Планы: Согунанын тывылган чылы. Чер сегуназынын озуп тура чемлери. Согунанын ажык-дузазы.

Толевилелдин кактуалдыы: Бистин ынкак чурттувус-байкал чардаш оран Тыва. Оон тайгаларында янзы-буру эм оъттар хой. Ынчангаш кижи бурузу чурттун,оон байлаан кадагалап, камгалаары – албан -хулээлгевис-тир.

Тывызык Тозан том кайт тоннугбай, Тонан уступ аппварга, Ыгладыптар хоктугбей.

Шулук Боду чайгаар озуп унген Бойдузувус хайыразы. Кустун ойу чедип кээрге Казып алыр сегунавыс. Аъш-семге холоп варга, Айдызап кээр чагой чыттыг. Эм оът болур шынарларлыг Элбек унген сегунаны камнаалынар!

Согунанын тывылган чылы: Эн балтай она аян-чорукчу Г. Стеллер 1736 дылда артем ажылынга бижээн. Г. Стеллер

Чер сегуназынын озуп тура чемлери: * Мурнуу Сибирьде Алтайдан Бурятияга чедер унген. *Тывада Каа-Хем, Кунгуртуг, Монгун-Тайга девискээринде бедик дагларнын элезиннелчек чемлеринде унген.

Согунанын ажык-дузазы: Согуна нога аймаанга хамааржыр. Ону тарып остуруп тура. Оон ангыда чем сегуназы база тура. Июнь тончузунде чечектелир, чечээнин она как-сарыг. Кузун бир чечеткин мун чедер урезиннер бежар. Чер сегуназы артем ёзугаар Алтай сегуна (Лук Алтайский) деп адан.

Тывалар сегунаны эът- быдаага, маныч, буузага холуур. Чер сегуназы ужин-шойунду арыглаар, чодурген, сока дунган кижинге эмбол ур. Чер сегуназынын химик тик тургузуу шинчилеттинмээн. Тайга сегуназы огород сегуназындан ажыг, семге холуурга чедингир. Согунанын чулуун думчукче дамдыладыр. Тынышка база ики. Кулкак аарыырга сегунаны чингеледир кескеш, кулкактын удунче суггарга икижир бэр. Чодуруп тура уеде сегунанын ол бодун чиирге ики. Боостаа аарыырынга удар дузалыг.

Туннел сос: Тывавыстын магаданчыг байкал чемлерин кадагалап, оларны урегдевейн, эм-унуштеривисти камгалап чоруулунар деп силерни КЫЙГЫРДЫМ!

Кичээнгейлиг дыннаанынар дээш, четтирдим! Байырлыг!