« Ө г – б ү лем - ө ндүр ө ргээм» Тываны ӊ чогаалчылар эвилелини ӊ кежигүнү, шүлүкчү, эмчи Октябрь Кыргысович Тун – оолду ӊ 70 харлаанынга. - презентация

1

2

3 « Ө г – б ү лем - ө ндүр ө грэм» Тываны ӊ чогаалчелар эвилелини ӊ кежигүнү, шүлүкчү, эмчи Октябрь Кыргысович Тун – олду ӊ 70 харлаанынга

4 Октябрь Кыргысович Тун-оол Эйлиг- Хем сурга 1943 челдын октябрь 21 –де арат- малчын ог- булегэ торуттунген. Ол 10 коды торээннеринин 2 дугаары. Чаш названы Куйлуг- Хемге эрткен. Чаа-хол ортумак школа сын дооскаш, совхозка слесарлап, ту дуга ажылдап курган дылда Делгермаа Туматовна-биле ог-буле тукан дылдарда Кызылдын эмчи училищезинге ооренгеш, Арыг- Узуу сурга диш эмчизи боп ажылдап эгелээн дылда хундуслуг узун шолээже унген. 1 кыстыг, 1 олдуг, 4 уйнуктарлыг. Чечен чогаал моорейлеринин 4 дакпыр лауреаты, 3 шулуктер,1 проза чогаалсынын автору.

5 Октябрь Кыргысович Тун – оол – чогаалчы, эмчи, даш чонукчузу,Тываны ӊ, Тываныӊ ч огаалчелар эвилелини ӊ кежигүнү, «Тыва республика ныне алдарлыг эмчизи» алтын эдилекчизи

6 Аныяк ог- буренин баштайгы базымнары Арыг- Узуу участок эмнелгезинге эгелээш, хундуслуг дыштанылгаже унгужегэ ажылданнар. Эки калган ажыл- Элеп чит пес алдар.

7 Чогаалчы углу- биле, уйнуктары

8 Чогаалчсыны ӊ вазы Сой – С ү рү Шойдуковна уйнуктары- биле

9 Октябрь Кыргысович Тун – олду ӊ өг - булизи

10 Арыг - Үзү ү сурну ӊ эмнелгези: О.К. Тун – оол ө ө нү ӊ идти Делгермаа Туматовна – биле ажыл ү езинде

11 Чогаалчсыны ӊ номнары: «Кавай чирим» (1993 ч.), «Чеди – Хаан» (1995 ч.), «Буруслугну бурган билир» (2001 ч.), « Ү шкү эрик» (2008 ч.)

12 «Чаа – Х ө лүм дужер алыйн» (сонет) Аагайлаан д ү эгле – д ү штү ӊ чалгсынынга Аргалыкты сиротин ажыр элзедипкеш, Ө скен чирим шынаа, шыгын катар эргип, Ө ө рүп, ханып, кутум ү ндүр д ү жер алыйн… авторну ӊ «Чеди – Хаан» деп номдан сонеттер дизиинден

13 Кады т ө рээн дунмазы, кыс ду ӊ малярсыны ӊ улу Татьяна Кыргысовна, к ү дээзи Дадар – оол Санчиевич Суузуннарны ӊ ө г – б ү лизи айну – биле, база аныяк ү езинде

14 Тун – оол Октябрь Кыргысович (ортузунда), дуӊмазы Татьяна Кыргысовна, күдээзи Дадар – оол Санчиевич, чаӊгысклассчызы Досумаа Лопсановна (эрги Чаа - Хөл сур)

15 Чогаалчсыны ӊ ду ӊ маляры: Татьяна Кыргысовна, Дадар – оол Санчиевич Суузуннар, Зоя Кыргысовна Тун – оол «Кара – Суг» аржаанынга дыштанылга уезинде

16 Чайгы уеде кодыкшылын экижидип, эш-оору, коллега лары-биле аржаанаарынга ынак

17 Чогаалчелар съездизини ӊ үезинде

18 Арыг – Үзү ү сурну ӊ 70 чел оюнга чогаалчы- ны ӊ ш ү лүк номчуп турары

19 О. К. Тун – оол Шагаа байырлалсыны ӊ үезинде

20 О.К. Тун – оол ча ӊ гыскурсчулары – биле

21 Октябрь Кыргысович, Делгермаа Туматовна угбазы, ча ӊгыс чир чурттуу Сара Ховалыговна- биле часа – чел, 1989 ч.

22 Улуг – Хем кожуунну ӊ ном са ӊ тында ужуражылга ү езинде: уруглар ном са ӊ сыны ӊ эргелекчизи Сарыглар А.Н, О.К. Тун – оол, А. Бегзин - оол

23 Чогаалчелар: Монгуш Ө лучей – оол, Кежик – оол Ч ө ревсе, Алексей Бегзин - оол

24 Тун - оолдарны ӊ т ө рел – б ө лү ү (Чаа – Х ө л сурда байырлал ү езинде)

25 Чогаалчсыны ӊ ду ӊ мазы, керни: Март – оол Кыргысович, Татьяна Байыровна Тун – оолдарны ӊ ө г - б ү лизи

26 Зоя Кыргысовна Тун - оол, керни Елена Шоюр – ооловна уруглары – биле (эрги Чаа – Х ө л сур)

27 Вячеслав Тун – оол коды т ө рээн ду ӊ мазы

28 Валентина Кыргысовна Ме ӊ ник – оол – коды т ө рээн ду ӊ мазы, «Солнышко» уруглар садсыны ӊ хоочун башкызы, «Россия Федерациязсыны ӊ өө редилге эргелелини ӊ хундуслуг ажылдакчызы» деп аты ӊ эдилекчизи, амгы ү егэ чедер башкылап ажылдап форуур.

29 Зоя Кыргысовна Тун - оол – чогаалчсыны ӊ коды т ө рээн геймер кыс ду ӊ мазы «Солнышко» уруглар садсыны ӊ хоочун кижизидикчи башкызы, «Россия Федерациязсыны ӊ өө редилге эргелелини ӊ хундуслуг ажылдакчызы» деп аты ӊ эдилекчизи

30 Юрий Кыргысович Тун – оол – коды т ө рээн ду ӊ мазы, акызсыны ӊ сон салган диш эмчизи (студентилеп фораан ү езинде), хостуг ү езинде игры чогаадигрынга ынак, Чаа – Х ө л кожуунну ӊ бот – тывынгыр композитору

31 Мерген Кыргысович Тун – оол – чогаалчсыны ӊ геймер ду ӊ мазы

32 «Ыдык чир» деп ш ү лүглелден үзүндү Катап – катар чуртун скрап уя ӊ гылаан, Кандай мындыг к ү жүрүм деп чектевсейн, Сарынналган идти – х өӊ нүм кем чок аагын, Сарык багым коптарбазын дилер ор мен. Ө скен т ө рээн, хинин шыгжаан ыдык чирим Ө лгүжегэ кагбас мен бодап фордум, Ө легэр к ө к делай д үү нче оскунупкаш Ө трек - ү не, бергезин ам билип фор мен Ынчангашты ӊ орай – да бол, халам т ө ге, Ынаам си ӊ ген сеткилимни чажырбайн, Т ө рээн чир дек эргим ч ү все тывылбас деп, Т ө релдеримге чагып – сургап, теле пор мен. О. Тун – оол «Чеди – Хаан», 1991 чел.

33 Чогаалчсыны ӊ вазы Сой – С ү рү ӊ Шойдуковна уруглары – биле: углу Сергей Кыргысович, керни Надежда Опаевна Тун – оолдар, услуг уру Татьяна Кыргысовна, керни Елена Шоюр - ооловна (часа туттунган Чаа – Х ө л сурда) Чогаалчсыны ӊ вазы Сой – С ү рү ӊ Шойдуковна уруглары – биле: углу Сергей Кыргысович, керни Надежда Опаевна Тун – оолдар, услуг уру Татьяна Кыргысовна, керни Елена Шоюр - ооловна (часа туттунган Чаа – Х ө л сурда)

34 З.К. Тун – оол эштери - биле Тыва – Саян (археология) экспедициязтында ажыл ү езинде (1972 чел) «Аймыырлыг» 1978 чел

35 Тыва – Саян (археология) экспедициязы дылдарда археология экспеди- циязынга бугу шолээ уелерин лаборант болуп ажылдап курган.

36 Хостуг уезинде Октябрь Кыргысович тайга кезип а ӊнап, балыктаарынга ынак.

37 Эмчи өг- булениӊ дугайтында Лидия Иргит бодунуӊ очирктеринде бижээн

38 Значимые награды Октябрь Кыргысовича, хотя грамот очень много

39 Т өөгү балбес- төөрээр, Төрел балбес- түрээр дылда Толунчап С.Ш.-тын «Чурумалдыг оран-чуртум, солгал салган ада-огбем» деп ному унген, Тун-оол О.К. торелдерин бижээн.

40 Чогаалчсыны ӊ хей-аъды: Амыдырал- чуртталга дээш солун ужом, Алдын х үн боп, чүрээм өттүр атыкпышаан. Өөрүшкүден кударал кээп колдаза-да Өзүм- баарым үзүлгүже салдыкпас мен. о. Тун-оол