Рамаҙан Өмөтбаевтың Әмир баҫыуы хикәйәһен өйрәнеү. (5 класс)
Cәләмләшеү. Бик күңелле ял иттек, Дәрес башлана хәҙер. Беҙ инде матур итеп Яуап бирергә әҙер.
1924 ЙЫЛДЫҢ 7 AПPEЛЕНДӘ ХӘҘЕРГЕ Ә БЙӘЛИЛ РАЙОНЫНЫҢ Ә ЛМӨXӘМӘТ АУЫЛЫНДА ТЫУҒАН.
ҺУҒЫШ ЙЫЛДАРЫ ЙЫЛ БАШЫНДА ҮҘ ТЕЛӘГЕ МЕНӘН ФРОНТҠА КИТӘ СӨ ЙЫЛДЫҢ ЙӘЙЕНДӘ KУPCК ДУҒАҺЫ ЯУЫНДА ҠАТНАША, OPЁЛ ҠАЛАҺЫ ЯНЫНДА АУЫР КОНТУЗИЯЛАНА. ҠЫҪҠА ВАҠЫТ ЭСЕНДӘ ДАУАЛАНЫП, КИРЕ САФҠА ИНӘ ҺӘМ 11-СЕ ГВAPДИЯ APМИЯҺЫ СОСТАВЫНДА БAЛТИКА ДӘҮЛӘТТӘРЕН ДОШМАНДАН ҠАЙТАРЫУҘА ҠАТНАША.
Х ЕҘМӘТ ЮЛЫ 1945 ЙЫЛДЫҢ НОЯБРЕНӘН БАШЛАП «C ИБAЙАЛТЫН » РУДНИГЫНДА ЭШЛӘЙ, PУДНИКТЫҢ КОМСОМОЛ ОЙОШМАҺЫНЫҢ СӘРКӘТИБЕ БУЛА ЙЫЛЫ KПCC- ТЫҢ Б AЙМAҠ PAЙКOМЫНДА ЭШЛӘЙ, УНДА РАЙОН КОМИТЕТЫНЫҢ БЕРЕНСЕ СӘРКӘТИБЕ УРЫНЫНА ТИКЛЕМ ҮРЛӘЙ. О ШО ЙЫЛДАРҘА P AМAҘAН Ө МӨТБAEВ СИҘӘМ ЕРҘӘРЕН КҮТӘРЕҮҘӘ ӘҮҘЕМ ҠАТНАША ЙЫЛДА P AМAҘAН Ғ ИМРАН УЛЫН KПCC- ТЫҢ Б AШҠОPТ OБКOМЫНА ПАРТИЯ ОРГАНДАРЫ БҮЛЕГЕ ЕТӘКСЕҺЕ ИТЕП КҮСЕРӘЛӘР. С ӘЙӘСИ ТЕМАЛАРҒА АРНАЛҒАН КИТАПТАРЫ ДОНЪЯ КҮРӘ ЙЫЛДАРҘА - М ӘСКӘҮҘЕҢ ЙӘМҒИӘТ ФӘНДӘРЕ АКАДЕМИЯҺЫ АСПИРАНТЫ. Б ЫНДА P AМAҘAН Ө МӨТБAEВ ИҠТИСАД ФӘНДӘРЕ КАНДИДАТЫ, ИКТИСАД БУЙЫНСА БЕР НИСӘ КИТАП АВТОРЫ БУЛА ЙЫЛДАРҘА Б AШҠОРТ ACCP- НЫҢ М ИНИСТРҘАР С ОВЕТЫ РӘЙЕСЕ УРЫНБАҪАРЫ БУЛЫП ЭШЛӘЙ ЙЫЛДАРҘА ХЕҘМӘТ ЮЛЫН БACCP- ҘЫҢ К ИНОФИКАЦИЯ БУЙЫНСА ДӘҮЛӘТ КОМИТЕТЫ РӘЙЕСЕ ВАЗИФАҺЫНДА ТАМАЛАЙ.
Китаптары.
МАҠТАУЛЫ ИСЕМДӘРЕ РАМАҘАН ӨМӨТБАЕВТЫҢ ДАНЛЫ ХЕҘМӘТЕ ТӨРЛӨ ЯҠЛАП БАҺАЛАНА: ЛЕНИН ОРДЕНЫ, ВАТАН ҺУҒЫШЫНЫҢ I ҺӘМ II ДӘРӘЖӘҺЕ, «ДАН БИЛДӘҺЕ», БАССР-ҘЫҢ ЮҒАРЫ СОВЕТЫ ХӨРМӘТ ГРАМОТАЛАРЫ. РӘСӘЙ ПРЕЗИДЕНТЫ УКАЗЫ МЕНӘН 1994 Й. «РӘСӘЙ ФЕДЕРАЦИЯҺЫНЫҢ АТҠАҘАНҒАН МӘҘӘНИӘТ ЭШМӘКӘРЕ ИСЕМЕ БИРЕЛДЕ. РАМАҘАН ҒИМРАН УЛЫ - РСФСР-ҘЫҢ ХАЛЫҠ МӘҒАРИФЫ ОТЛИЧНИГЫ, АЛТЫ ТАПҠЫР БАССР-ҘЫҢ ЮҒАРЫ СОВЕТЫ ДЕПУТАТЫ БУЛЫП ҺАЙЛАНҒАН, УНЫҢ ПРЕЗИДИУМЫ АҒЗАҺЫ, КПСС-ТЫҢ XXI СЪЕЗЫ ДЕЛЕГАТЫ. KИМ ӘXМӘҘЙӘНОВ ИС. ПРЕМИЯҺЫНЫҢ БЕРЕНСЕ ЛАУРЕАТЫ. БАЙМАҠ РАЙОНЫ ҺӘМ БАЙМАҠ ҠАЛАҺЫ ПОЧЕТЛЫ ГРАЖДАНЫ.
ӘҪӘРҘӘГЕ ЯҢЫ ҺҮҘҘӘР МЕНӘН ҺҮҘБӘЙЛӘНЕШТӘРҘЕҢ МӘҒӘНҺЕНӘ ТӨШӨНӨҮ. "ШАРШЫ" ҺҮҘЕ - ЙЫЛҒАНЫҢ ШӘП АККАН ЕРЕН ШУЛАЙ АТАЙҘАР -БАШҠОРТОСТАН ТӘБИҒӘТЕ, ТАУ- ЙЫЛҒАЛАРЫ МЕНӘН БӘЙЛЕ. "ҠЫУҪЫН" - БАШҠОРТ ХАЛҠЫНЫҢ ЙӘШӘЙЕШЕН, КӘСЕБЕН САҒЫЛ¬ДЫРҒАН ҺҮҘ - ЙЫЛҒА БУЙЛАП АҒАС АҒЫҘЫУ ЭШЕ. ШУЛАЙ УК ҺҮҘ БАЙЛЫҒЫН ҮҪТЕРЕҮ МАҠСАТЫНДА СИНОНИМИК РӘТТӘГЕ ҺҮҘҘӘРҘЕ МӨМКИН ТИКЛЕМ ЙЫШЫРАҠ БИРЕРГӘ ТЫРЫШАМ. МӘҪӘЛӘН, АҘЫК - АШАМЛЫК, РИ¬ЗЫК, ҺЫЙ, ҺЫЙ Һ.Б.) АЛЪЮҪЫҠ - ҺИС БЕР ЭШ - ШӨҒӨЛҺӨҘ, БУШТАН - БУШ, БУШҠА БИНАХАҠ - ҒӘЙЕПҺЕҘ
Хикәйә эпик әҙәбиәттең ғәҙәттә бер һәм бер-ике ваҡиғаға нигеҙләнгән, проза менән яҙылған кескәй жанры. Күләме кескәй булыуға ҡарамаҫтан, ул үҙ эсенә башланышы, хәл ителеше һәм аҙағы булған бөтөн бер хәл-ваҡиғаны һыйҙыра. Хикәйәлә ғәҙәттә төп герой тирәһендә ике-өс персонаж ғына ҡатнаша, уларҙың характерҙары һәм ҡылыҡтары ла әҫәрҙең төп идеяһьн асырға ярҙам итерҙәй генә күләмдә һүрәтләнә. Әҫәр үҙәгендә киҫкен конфликт ҡаршылыҡтар дауы ята.
Әмир Колхоз рәйесе йәшлек мөләйем ҡарашлы үҫмер,ул колхоздың терәге. Һалсы - ул үҙ йәнен аямай кешене үлемдән ҡотҡарған сос үҫмер. Әсә-ата абруйы тәрбиәһендә үҫкән Ауылдаштарына ихтирамлы,ярҙамсыл,ғәҙел,етди,тәүәккәл.
"Аяғы һынған ҡош" тигән һүҙбәйләнеш менән ризаһығыҙмы
Төрлө варианттар булыуы мөмкин,әлбиттә, Әмирҙең яҙмышы фажиғәле тамамлана. Шулай ҙа мин уны бахыр түгел, ә сая ҡош менән сағыштырыр инем. Ғорур ҡош ул Әмир. Власҡа, уның ҡаты, аяуһыҙ закондарына ҡаршы сығырлыҡ көс тапҡан үҫмер батыр, ҡыйыу егет ул!)
-Бөгөн миңә дәрестә …, …, … оҡшаны. -Дәрестә …, …, …, … белдем. -Миңә …, …, … ауыр булды. -Мин …, …, … өлгө алыр инем.
Өйгә эш. Өйҙә Әмир образына ҡылыҡһырлама яҙып килергә. Иғтибарығыҙ өсөн ҙур рәхмәт.