Подольск урта дөйөм белем биреү мәктәбенең баш ҡ орт теле һәм ә ҙ әбиәте у ҡ ытыусыһы Ғәлиуллина Раушания Әхмәр ҡ ы ҙ ының баш ҡ орт теле дәресе. - презентация

1 Подольск урта дөйөм белем биреү мәктәбенең баш ҡ орт теле һәм ә ҙ әбиәте у ҡ ытыусыһы Ғәлиуллина Раушания Әхмәр ҡ ы ҙ ының баш ҡ орт теле дәресе

2 Тема: Исемдәр ҙ ең килеш менән ү ҙ гәреше Маҡсат: исемдәрҙе килеш менән үҙгәртергә өйрәтеү һәм Исем темаһы буйынса алған белемдәрен нығытыу, системалаштырыу.

3 Исем темаһын ҡабатлау Исем нимәне белдерә? Ниндәй һорау ҙ арға яуап бирә ? Исем предметты белдерә. Кем ? Нимә ? һорау ҙ арына яуап бирә.

4 Һүрәттәргә ҡарата һорау бирегеҙ Кем?Нимә?

5 Башҡорт телендә бары тик кешегә генә кем? һорауы ҡуйыла. Ә йәнлектәргә һәм башҡа предметтарға нимә ?һорауы ҡуйыла.

6 Исем темаһын ҡабатлау Һан менән ү ҙ гәрә (берлек һәм күплек) Эйәлек заты ялғау ҙ ары ҡ абул итә Хәбәрлек заты ялғау ҙ ары ла ҡ абул итә. Килеш менән ү ҙ гәрә Бала, балалар Кеше, кешеләр. Балам, балаң, балаһы Кешем, кешең, кешеһе Баламын, балаһың Кешемен, кешеһең. Башҡорт телендә 6 килеш бар.

7 Исемдәр ҙ ең килеш менән ү ҙ гәреше Төп килеш Эйәлек килеш Төбәү килеш Төшөм килеш Урын- ваҡыт килеш Сығанаҡ килеш Кем? Нимә? Кемдең? Нимәнең? Кемгә ? Нимәгә? Кемде? Нимәне? Кемдә? Нимәлә? Ҡайҙа? Кемдән? Нимәнән? Ҡайҙан?

8 Төп килеш Нимәне белдерә? Эш –хәрәкәтте башҡарыусыны белдерә. Ниндәй һорауҙарға яуап бирә? Кем? Нимә? Ниндәй ялғауҙар ҡабул итә? Ялғауҙары юҡ. Һөйләмдә ниндәй киҫәк булып килә? Эйә йәки хәбәр Ба ҡ са Ҡ урай

9 Эйәлек килеш Нимәне белдерә? Предметтың йәки кешенең эйәһе булыуын белдерә Ниндәй һорауҙарға яуап бирә? Кемдең? Нимәнең? Ниндәй ялғауҙар ҡабул итә? -дың/-дең, -тың/-тең, ҙың/- ҙең һәм башҡалар (16 төрлө) Һөйләмдә ниндәй киҫәк булып килә? Аныҡлаусы Ба ҡ саның Ҡ урай ҙ ың

10 Төбәү килеш Нимәне белдерә? Эш –хәрәкәттең кемгә йәки нимәгә төбәлеүен белдерә. Ниндәй һорауҙарға яуап бирә? Кемгә? Нимәгә? Ҡайҙа? Ниндәй ялғауҙар ҡабул итә? -ға/-гә, ҡа/-кә Һөйләмдә ниндәй киҫәк булып килә? Тултырыусы йәки хәл булып килә Ба ҡ саға Ҡ урайға

11 Төшөм килеш Нимәне белдерә? Эш – хәрәкәттең бер предметҡа төшөүен белдерә. Ниндәй һорауҙарға яуап бирә? Кемде? Нимәне? Ниндәй ялғауҙар ҡабул итә? -ды/-де, -ты/-те, -ҙы/-ҙе һәм башҡалар (16 төрлө) Һөйләмдә ниндәй киҫәк булып килә? Тултырыусы Ба ҡ саны Ҡ урай ҙ ы

12 Урын- ваҡыт килеш Нимәне белдерә? Эш –хәрәкәттең урынын, ва ҡ ытын белдерә. Ниндәй һорау ҙ арға яуап бирә? Кемдә? Нимәлә? Ҡ ай ҙ а? Ниндәй ялғау ҙ ар ҡ абул итә? -да/-дә, та/-тә, -ла/-лә, - ҙ а/- ҙ ә Һөйләмдә ниндәй ки ҫ әк булып килә? Тултырыусы йәки хәл булып килә Ба ҡ сала Ҡ урай ҙ а

13 Сығанаҡ килеш Нимәне белдерә? Эш –хәрәкәттең башланып киткән урынын белдерә. Ниндәй һорау ҙ арға яуап бирә? Кемдән? Нимәнән? Ҡ ай ҙ ан? Ниндәй ялғау ҙ ар ҡ абул итә? -дан/-дән, -тан/-тән, -нан/- нән, - ҙ ан/- ҙ ән Һөйләмдә ниндәй ки ҫ әк булып килә? Тултырыусы йәки хәл булып килә Ба ҡ санан Ҡ урай ҙ ан

14 Ошо һүҙҙе килеш менән үҙгәртегеҙ

15 Тикшереп ҡ арағы ҙ Төп килеш нимә? Эйәлек килеш нимәнең? Төбәү килеш нимәгә? Төшөм килеш нимәне? Урын- ваҡыт килеш нимәлә? Сығанаҡ килеш нимәнән? Бәшмәк Бәшмәктең Бәшмәккә Бәшмәкте Бәшмәктә Бәшмәктән

16 Килештәрҙе билдәлә Себеште көҙ һанайҙар. Йөрәктән сыҡҡан һүҙ йөрәккә етә. Йөрөгән таш шымарыр. Үлер ваҡыты етһә, себендең мороно үткерләнер.

17 Тикшереп ҡ арағы ҙ Себеште көҙ һанайҙар. Йөрәктән сыҡҡан һүҙ йөрәккә етә. Йөрөгән таш шымарыр. Үлер ваҡыты етһә, себендең мороно үткерләнер Нимәне һанайҙар? Төшөм килеш. Нимәнән сыҡҡан һүҙ? Сығанаҡ килеш Нимә шымарыр? Төп килеш. Нимәнең мороно үткерләнер? Эйәлек килеш

18 Өйгә эш 1.Килештәрҙе, уларҙың һорауҙарын ятларға. 2.Аманат, Аҡбуҙат журналдарынан 5 һөйләм яҙып килергә. Исемдәргә һорау ҡуйырға, килешен билдәләргә.