Орындаған:Қабаев Ермат Батыр Баян !!! Орындаған:Қабаев Ермат. - презентация

1 Орындаған:Қабаев Ермат Батыр Баян !!! Орындаған:Қабаев Ермат

2 Баян Батыр, Баян Қ асаболат ұ лы (шамамен 1710/15 – 1757)– батыр. Б ү кіл ө мірін қ аза қ ж ү ртыны ң т ә уелсіздігіжолында ғ ы к ү реске арна ғ ан ерж ү рек ардагерлерді ң бірі батыр Баян Қ асаболат ұ лы. Батырлы ғ ымен, тап қ ырлы ғ ымен Абылай ханны ң ерекше құ рметіне б ө ленген. Қ аза қ -жо ңғ ар шай қ астарына қ атысып, "Батыр Баян" атан ғ ан. Батыр Баян ж ө нінде деректердіМа ғ жан Ж ү мабаевты ң "Батыр Баян" поэмасынан, жыраулар шы ғ армаларынан,Шо қ ан У ә лихановты ң е ң бектерінен кездестіру ғ е болады. Тарихи деректерде Баян жо ңғ ар шап қ ыншылы ғ ына қ арсы к ү рескен қ аза қ батырларыны ң ішіндегі шо қ ты ғ ы биік болып к ө рсетіледі.т ә уелсіздігіБаян Қ асаболат ұ лыБатырлы ғ ыменАбылайМа ғ жан Ж ү мабаевты ңШо қ ан У ә лихановты ң

3 Қазақ батырларының елдікті сақтап қалудағы ерлігі Үмбетай мен Тәттіқара толғауларында жақсы баяндалған. Үмбетай жыраудың "Бөгенбай өлімін Абылай ханға естірту" атты толғауында былай делінген:Қаракерей Қабанбай, Қанжығалы Бөгенбай, Сары, Баян мен Сағынбай, Қырмап па еді жауыңды, Қуантпап па еді қауымды, Үмыттың ба соны, Абылай.Бұл толғаудан, батыр Баянның Абылай ханның тірегінің бірі екенін байқаймыз. Оның ел қорғаған басқа да батырлармен, қазақ халқының туын жықпаған, талай шайқастарда ерлік көрсеткен хас батырының бірі болғанына көзіміз жетеді. Тәттіқара толғауында: Бөкейді айт Сағыр менен Дулаттағы, Деріпсәлі, Маңдайды айт Қыпшақтағы. Өзге батырқайтса да бір қайтпайтын Сары менен Баянды айт Уақтағы. Бұл жолдар Баян батырдың ержүрек батылдығын, түлғалы азамат болғанын дөлелдейді. Жырдағы Сары Баянның ағасы.Үмбетай жыраудыңҚаракерей ҚабанбайҚанжығалы БөгенбайСарыСағынбайАбылай ханныңТәттіқараСағырДулаттағыДеріпсәліҚыпшақтағыбатырСары

4 Шоқан Уәлихановтың "Исторические предания о Батырах XVIII века" атты мақаласында Баян батыр жайлы мағлұматтар бар. Мүнда да Баянның ержүректілігін, ақылдылығын Абылай ханның жоғары бағалағанын айтады. Уақ батыры Баян Абылай ханмен бірге Қытай жасақтарына қарсы соғысқа қатысады. Қытайлармен айқаста Абылай қолы шегінуге мәжбүр болғанда Абылайдың әскерінің шегінуіне мүмкіндік жасап, Баян қолы қытайлармен айқасады. Бүл шайқаста Баян өзінің тапқырлығымен, ержүректілігімен, найзагерлігімен көзге түсіп, хан әскерін құтқарады. Шоқанның айтуынша, Баян Абылайдың ең жақын батырларының бірі болған. Ол ағасы Сары батырмен бірге уақ-керей руларының жасақтарын бастап қалмақтарға қарсы согысқан. Осындай бір жорықта Сары мен Баян қаза болады. " Халық аузында қос батырдың аттары біріктіріліп, Сары-Баян деп қосақталып айтыла да береді", деп жазды Шоқан.Абылай ханменҚытайСары батырменуақкерейқалмақтарға

5 Шолғыншылар екі күн бұрын қалмақ қолының жасырын кетіп қалғанын хабарлайды. Баян мың адамдық жасақпен қалмақтарды қуып, Қытай жеріне кіреді. Бірақ қалмақ қолын толық талқандай алмай, қайтуға мәжбүр болады. Қайтар жолда қалмақтардың улаған суынан ұшынып ауырған Баян және оның жауынгерлері қаза болады. Бүл деректі де Шоқан айтқан.

6 Назарларыңызға рахмет!!!