§8.12. Радиоактивті сәулелердің биологиялық әсері. Радиациядан қорғану. - презентация

1

2 §8.12. Радиоактивті сәулелердің биологиялық әсері. Радиациядан қорғану.

3 І. Ұ Й Ы М Д А С Т Ы Р У II. Қ ЫЗЫҒУШЫЛЫҚТЫ ОЯТУ Топқа бөлу ПРОТОННЕЙТРОН С а б а қ т ы ң ұ с т а н ы м ы

4 Ядролық реактор

5

6 ПРОБЛЕМАЛЫҚ ЖАҒДАЯТ : Алғашқы термоядролық реакция Қазақстанда қай жылы жүзеге асырылды ? Бұл кезде қоршаған ортада қандай өзгерістер балды?

7

8

9 Шығарылған сәуленің жұтылған дозасы : D = Е/m; SJ жүйесіндегі өлшем бірлігі 1 Гр (грей) Іс жүзінде сәулеленудің экспозициялық дозасы қолданылады. Ол рентгендік және гамма сәулелердің құрғақ ауаны ихондау эффектісі бойынша өлшенеді. SJ жүйесінен тыс өлшем бірлігі 1 рентген 1 р = 0,01 Гр. Тірі организмдердің сәулеленуден зақымдануы сәуле шығарудың түріне байланысты. Сәуле шығарудың тірі организмге әсері эквивалентті дозамен сипатталлоды. Шығарылған сәуленің жұтылуының эквивалентті дозасы деп жұтылған дозаның биологиялық эффективтік коэффициентіне көбейтіндісіне тең шаманы айтады. D экв = k D

10 Радиация мөлшері Рентген Адам ағзасына әсері Әсері жоқ Қан құрамына әсер етуі мүмкін Қан құрамы өзгереді Еңбекке қабілеті төмендеуі мүмкін Еңбекке қабілеті жоғаллоды Қауіпті 50 % 600Аса қауіпті

11

12

13 1. Есеп Рентген қондырғысымен жұмыс істейтін қызметкерлердің 1 сағатта сәулеленуді орташа жұту дозасы 7 мк Гр. Егер шекті сәулелену дозасы жылына 50 м Гр бокса, хонда қызметкер үшін 200 күн бой на күніне 6 сағаттан жұмыс істеу қауіпті ме?

14 1. Шығарылған сәуленің жұтылған дозасы 2. Радиацияны өлшейтін құрал 3. 1 рентгенде қанша Гр бар? 4. Эквивалентті дозаның өлшем бірлігі 5. Бір жылдағы дозаның шектік мәні (сәуле шығарумен жұмыс істейтін адамдар үшін) 0,01 гр D=Е/m 1 Зиверт дозиметр 0,002 Гр. 6. Адам бір жылда табиғи фонның есебінен қанша доза аллоды ? 0,05 Гр.

15 А деңгейі. 1. Натрий Na ядросының құрамы қандай? 2. Мына ядролық реакциядағы Х символын анықта. Mn + Х Fe + n ; В деңгейі. 1. Мына ядролық реакциядағы жетіспей тұрған белгілерді жазыңдар. Х + У Н + С 2. Қандай радиоактивті ыдырау нәтижесінде Ри плутоний U уранға айналлоды C деңгейі. 1. В изотопының ядроларын нейтрхондармен атқылағанда пайда болатын ядро дан бөлшек ыршып шығады. Реакцияны жазыңдар. 2. Мынадай термоядролық реакция кезінде қандай энергия бөлініп шығады. Zi + H Be + n ; М( Zi) = 7,01601 м.а.б. M ( H) = 2,01410 м.а.б. М ( Ве) = 8,00531 м.а.б. М ( n) = 1,00866 м.а.б.

16