Кіріспе. Экономикалы қ теория п ә ні ж ә не ә дісі. - презентация

1 Кіріспе. Экономикалы қ теория п ә ні ж ә не ә дісі

2 Жоспар Экономикалы қ ойларды ң пппппанда болуы ж ә не дамуы. Экономикалы қ ойларды ң пппппанда болуы ж ә не дамуы. Экономикалы қ теорияны ң п ә ні ж ә не ә дісі. Экономикалы қ теорияны ң п ә ні ж ә не ә дісі. Экономикалы қ теорияны ң пппппанда болдуины ң қ ыс қ аша тарихы. Ө ндіру, б ө лу, айырбас ж ә не т ұ тыну процестеріндегі адамдар арасында ғ ы экономикалы қ қ атынастар. Экономикалы қ шешімдерді қ абылдауда ғ ы адамдары ң экономикалы қ мінез- құ л қ ы, экономикалы қ процестерді ң ғ ббббббилыми талдау ә дістері. Экономикалы қ теорияны ң пппппанда болдуины ң қ ыс қ аша тарихы. Ө ндіру, б ө лу, айырбас ж ә не т ұ тыну процестеріндегі адамдар арасында ғ ы экономикалы қ қ атынастар. Экономикалы қ шешімдерді қ абылдауда ғ ы адамдары ң экономикалы қ мінез- құ л қ ы, экономикалы қ процестерді ң ғ ббббббилыми талдау ә дістері.

3 Экономикалы қ теория бас қ а ғ ббббилымдар ғ а қ ара ғ ппппанда «экономикалы қ аданды» қ арастырады. «Экономикалы қ аданды» іске асыру салаты ж ә не м ә ні экономикалы қ қ ызмет ж ә не экономика болып табылады. Сонды қ тан экономикалы қ теорияны ң объектісі болып экономика т ұ тасссссс ж ү йе ретінде болып табылады. Экономикалы қ теория бас қ а ғ ббббилымдар ғ а қ ара ғ ппппанда «экономикалы қ аданды» қ арастырады. «Экономикалы қ аданды» іске асыру салаты ж ә не м ә ні экономикалы қ қ ызмет ж ә не экономика болып табылады. Сонды қ тан экономикалы қ теорияны ң объектісі болып экономика т ұ тасссссс ж ү йе ретінде болып табылады. Я ғ ни экономика адамдары оларды ң ө міріне қ ажетті заттармен қ амтемасыз ететін, қ о ғ анды қ ө мір салаты.Экономика с ө зімен экономикалы қ қ атынастар жиынты ғ ы қ арастырылады. Осы қ атынастар ө ндіру, б ө лу, айырбастау ж ә не т ұ тыну ж ү йесінде қ алыптассссссады. Б ұ л қ атынастар қ о ғ анны ң экономикалы қ базисін құ реп, одна идеологиялы қ ж ә не саяси қ ондырма орналасады. Я ғ ни экономика адамдары оларды ң ө міріне қ ажетті заттармен қ амтемасыз ететін, қ о ғ анды қ ө мір салаты.Экономика с ө зімен экономикалы қ қ атынастар жиынты ғ ы қ арастырылады. Осы қ атынастар ө ндіру, б ө лу, айырбастау ж ә не т ұ тыну ж ү йесінде қ алыптассссссады. Б ұ л қ атынастар қ о ғ анны ң экономикалы қ базисін құ реп, одна идеологиялы қ ж ә не саяси қ ондырма орналасады. Ойканомия (экономия) с ө зі ретінде – ( ү й, шаруашилы қ ). Ойканомия (экономия) с ө зі ретінде – ( ү й, шаруашилы қ ). Экономикалы қ теория ғ ббббилым ретінде ші ғ асырлар то ғ ысында пппппанда болды. Экономикалы қ теория ғ ббббилым ретінде ші ғ асырлар то ғ ысында пппппанда болды.

4 Ал ғ аш қ ы рет саяси экономия денег ұғ моды француз сарай қ ызметкері Антуан Макретьен қ олданды. Ол Саяси экономия трактаты (1615) кітабында Француз еліні ң шаруашилы ғ ын мемлекеттік т ұ р ғ ыдан бас қ пруды ң субъектісі ретінде қ арастырады. Біра қ м ұ ны ғ ббббилым деп айту ғ а арте болатын. Осы кезде тауэр-а қ ша қ атынастары ке ң дамы. Оны ң ө зі экономиканы ң даму за ң дыры қ тары мен зерттеуді ң бастауы болып табылады. Ал ғ аш қ ы рет саяси экономия денег ұғ моды француз сарай қ ызметкері Антуан Макретьен қ олданды. Ол Саяси экономия трактаты (1615) кітабында Француз еліні ң шаруашилы ғ ын мемлекеттік т ұ р ғ ыдан бас қ пруды ң субъектісі ретінде қ арастырады. Біра қ м ұ ны ғ ббббилым деп айту ғ а арте болатын. Осы кезде тауэр-а қ ша қ атынастары ке ң дамы. Оны ң ө зі экономиканы ң даму за ң дыры қ тары мен зерттеуді ң бастауы болып табылады.

5 Экономикалы қ теорияны ң п ә ні ұ за қ мерзімді тарихи дамуды ң н ә тижесі болып табылады. Экономикалы қ теорияны ң п ә ні ұ за қ мерзімді тарихи дамуды ң н ә тижесі болып табылады. Саяси экономиканы меркантелисттер мемлекетті ң суда балансы ретінде қ арастырылды. Я ғ ни пппппанданы ң негізгі к ө зі болып сырт қ ы судада ғ ы айырбас болып табылады. Саяси экономиканы меркантелисттер мемлекетті ң суда балансы ретінде қ арастырылды. Я ғ ни пппппанданы ң негізгі к ө зі болып сырт қ ы судада ғ ы айырбас болып табылады. Экономикалы қ теорияны ң екінші мектебіні ң ө кілдері - физиократа (грек тілінен удар ғ ппппанда «таби ғ ат билігі» денег ма ғ наны білдіреді), Ф. Кенэ, А. Тюрго, В. Мирабо, Л. Дюпон де Немурды ң айтуы бойынша экономикалы қ теорияны ң п ә ні б ұ л ауыл шаруашилы ғ ын ө ндірісті ң негізгі салаты ретінде қ арастыру керек денег. Экономикалы қ теорияны ң екінші мектебіні ң ө кілдері - физиократа (грек тілінен удар ғ ппппанда «таби ғ ат билігі» денег ма ғ наны білдіреді), Ф. Кенэ, А. Тюрго, В. Мирабо, Л. Дюпон де Немурды ң айтуы бойынша экономикалы қ теорияны ң п ә ні б ұ л ауыл шаруашилы ғ ын ө ндірісті ң негізгі салаты ретінде қ арастыру керек денег.

6 Экономикалы қ теорияны ң ү шінші мектебі классикалы қ саяси экономика болып табылады. Б ұ л мектепті ң ө кілдері А. Смит, Д. Риккардоны ң айтуы бойынша нары қ ты қ экономиканы ң қ алыптассссссуында ғ ы адамдары ң іс ә рекетін қ арастыру деді. Барлы қ тауэр ө ндірушілерді «к ө рінбейтін қ ол» ар қ илы реттеу денег А. Смит. Маркстік саяси экономика (К. Маркс, Ф. Энгельс) қ ссайта ө ндіру, айырбас, б ө лу, ж ә не материалды қ игіліктерді т ұ тыну процесіндегі адамдары ң арасында ғ ы қ алыптасссссс қ ан ө ндірістік қ атынастар болып табылады. Экономикалы қ теорияны ң б ұ л ба ғ сыты ң негізгі болып е ң бек құ н теориясы ж ә не қ осымша құ н теорисяы табылады. Экономикалы қ теорияны ң ү шінші мектебі классикалы қ саяси экономика болып табылады. Б ұ л мектепті ң ө кілдері А. Смит, Д. Риккардоны ң айтуы бойынша нары қ ты қ экономиканы ң қ алыптассссссуында ғ ы адамдары ң іс ә рекетін қ арастыру деді. Барлы қ тауэр ө ндірушілерді «к ө рінбейтін қ ол» ар қ илы реттеу денег А. Смит. Маркстік саяси экономика (К. Маркс, Ф. Энгельс) қ ссайта ө ндіру, айырбас, б ө лу, ж ә не материалды қ игіліктерді т ұ тыну процесіндегі адамдары ң арасында ғ ы қ алыптасссссс қ ан ө ндірістік қ атынастар болып табылады. Экономикалы қ теорияны ң б ұ л ба ғ сыты ң негізгі болып е ң бек құ н теориясы ж ә не қ осымша құ н теорисяы табылады.

7 Экономикалы қ теорияны ң неоклассикалы қ мектебі XIX ғ. марженализм (А. Курно, К. Менгер, Е. Бем-Беверк, А. Маршалл, Д. Кларк, И. Шумпетер) ретінде қ алыптасссссса бастарды. Марженализм экономикалы қ процесстерді зерттеуде шекті пппппанданы қ олданды. Экономикалы қ теорияны ң неоклассикалы қ мектебі XIX ғ. марженализм (А. Курно, К. Менгер, Е. Бем-Беверк, А. Маршалл, Д. Кларк, И. Шумпетер) ретінде қ алыптасссссса бастарды. Марженализм экономикалы қ процесстерді зерттеуде шекті пппппанданы қ олданды. Институционализм XX ғ жылдары (Т. Веблен, Дж. Комонс, У. Митчелл, Д. Гэлбрейт) қ алыптассссссты. Олар экономикалы қ теория п ә ніне адамдары ң іс ә рекетін шектейтін за ң дар мен нормалар институт тары жат қ езды. Институционализм XX ғ жылдары (Т. Веблен, Дж. Комонс, У. Митчелл, Д. Гэлбрейт) қ алыптассссссты. Олар экономикалы қ теория п ә ніне адамдары ң іс ә рекетін шектейтін за ң дар мен нормалар институт тары жат қ езды. Кейнстік жа ң а мектеп XX ғ. 30-жылдары Д. М. Кейнс негізінде қ алыптассссссты. Ол мемлекет нары қ ты қ экономиканы реттеп отыруы қ ажет деп макроэкономиканы ң негізін салды. Монетаризм (М. Фридман) мемлекетті ң нары қ ты қ экономиканы реттеуді шектеп, тек а қ ша масса сыны ң қ алыпты ө суін қ олда ғ ан. Кейнстік жа ң а мектеп XX ғ. 30-жылдары Д. М. Кейнс негізінде қ алыптассссссты. Ол мемлекет нары қ ты қ экономиканы реттеп отыруы қ ажет деп макроэкономиканы ң негізін салды. Монетаризм (М. Фридман) мемлекетті ң нары қ ты қ экономиканы реттеуді шектеп, тек а қ ша масса сыны ң қ алыпты ө суін қ олда ғ ан. Сонымен экономикалы қ теорияны ң п ә ні ө ндіріс процесіндегі экономикалы қ субъектілерді ң мінез құ л қ ы болып табылады.

8 Экономикалы қ теорияны талдауда экономикалы қ категориялар ж ә не т ү сініктер қ олданылады. Экономикалы қ теорияны талдауда экономикалы қ категориялар ж ә не т ү сініктер қ олданылады. Экономикалы қ категория б ұ л адамдары ң санасында ғ ы экономикалы қ процестер ж ә не т ү сініктерді к ө рсететін абстрактілі т ү сінік. Экономикалы қ процестер ж ә не т ү сініктер негізіндегі экономикалы қ теория ішкі, негізгі ж ә не себепті- н ә тижелі экономикалы қ за ң дары к ө рсетеді. Позитивті ж ә не нормативті экономикалы қ теорияны к ө рсетеді.

9 Экономикалы қ теория қ ызметі Танмоды қ қ о ғ анды қ экономикалы қ процесс термин құ билыстарды танып білу, зерттеу. Методологиялы қ Салалы қ ( ө нерка ә сіп, ауыл шаруышилы қ, к ө лік, тема қ ) қ ызметтік ( қ аржы- несие, а қ ша айналым, статистика) Білім салалары (экономикалы қ тарихи, экономикалы қ география) Қ олданбалы ғ ббббилымдар (маркетинг, жоспарлау, менеджмент) Мемлекетті ң саясатын ғ ббббббилыми д ә лелдеу Практикалы қ

10 Экономикалы қ теорияны ң бірнеше ә дістері бар: анализ, синтез, индукция, дедукция, салыстырмалы, аналогия, гипотеза. Экономикалы қ теорияны ң бірнеше ә дістері бар: анализ, синтез, индукция, дедукция, салыстырмалы, аналогия, гипотеза. Дедукция ә дісі- теорины ң практика ғ а жалпыдан жекеге қ оз ғ алисы. Жалпы қ а ғ идалар негізінде экономикалы қ процестерді ң кейбір жеке алтын ғ ан ерекшеліктері сипатталады. (Макродэк. дан инфляция на алып қ арастыру) Дедукция ә дісі- теорины ң практика ғ а жалпыдан жекеге қ оз ғ алисы. Жалпы қ а ғ идалар негізінде экономикалы қ процестерді ң кейбір жеке алтын ғ ан ерекшеліктері сипатталады. (Макродэк. дан инфляция на алып қ арастыру) Индукция ә дісі- Жекеден жалпы ғ ы қ оз ғ алисы. Зерттеу н ә тижелерін жена қ тап т ұ тасссссс экономика ғ а ә келеді. Индукция ә дісі- Жекеден жалпы ғ ы қ оз ғ алисы. Зерттеу н ә тижелерін жена қ тап т ұ тасссссс экономика ғ а ә келеді.

11 Экономикалы қ математикалы қ - статистикалы қ ә діс – Экономикалы қ құ билыстар мен запалы қ ж ә не санды қ жа қ тарын зерттеу. Экономикалы қ математикалы қ - статистикалы қ ә діс – Экономикалы қ құ билыстар мен запалы қ ж ә не санды қ жа қ тарын зерттеу. Қ о ғ анды қ практика ә дісі- құ билыстар мен процестерді зерттеу негізінде ғ ббббббилыми зерттеумен с ә йкестігін тексеретін т ә жірибе. Қ о ғ анды қ практика ә дісі- құ билыстар мен процестерді зерттеу негізінде ғ ббббббилыми зерттеумен с ә йкестігін тексеретін т ә жірибе. Анализ ж ә не синтез ә дісі- Құ билысты талдау, оларды т ұ тасссссс құ билыс ретінде танып білу. Анализ ж ә не синтез ә дісі- Құ билысты талдау, оларды т ұ тасссссс құ билыс ретінде танып білу.

12 Экономикалы қ за ң дар: адам қ о ғ амы дамуды ң т ү рлі сатыларында ө ндіру, б ө лу, айырбас ж ә не материалды қ игіліктерді т ұ тыну сатыларында ғ ы қ атынасты аны қ тайды. Экономикалы қ за ң дар: адам қ о ғ амы дамуды ң т ү рлі сатыларында ө ндіру, б ө лу, айырбас ж ә не материалды қ игіліктерді т ұ тыну сатыларында ғ ы қ атынасты аны қ тайды. Экономикалы қ за ң дар м әң гі емес, олар экономикалы қ дамумен жойилып отырады. Ол адамдары ң еркі мен санасына ба ғ ынбайды. Экономикалы қ за ң дар м әң гі емес, олар экономикалы қ дамумен жойилып отырады. Ол адамдары ң еркі мен санасына ба ғ ынбайды. Ерекше эк.за ң дар- тарихи даму за ң дары. Ерекше эк.за ң дар- тарихи даму за ң дары. Айры қ ша – іс- ә рекет жа ғ дайыны ң са қ талуында ғ ы тарихи д ә уірге т ә н. ( құ н за ң ы, а қ ша айналым за ң ы, с ұ раны, ұ сыным за ң ы) Айры қ ша – іс- ә рекет жа ғ дайыны ң са қ талуында ғ ы тарихи д ә уірге т ә н. ( құ н за ң ы, а қ ша айналым за ң ы, с ұ раны, ұ сыным за ң ы) Жалпы- барлы қ д ә уірге т ә н. (уа қ сыты ү немдеу за ң ы, қ о ғ анды қ е ң бек б ө лінісі, табыстар за ң ) Жалпы- барлы қ д ә уірге т ә н. (уа қ сыты ү немдеу за ң ы, қ о ғ анды қ е ң бек б ө лінісі, табыстар за ң )

13 Экономиканы ң негізгі ма қ саты- ө ндіріс факторларын тартуды ң е ң тиімді т ә сілін та ң дап, қ о ғ анны ң шектеусіз с ұ ранысы мен шектеулі м ү мкіндіктер м ә селесін шешу болып табылады. Экономиканы ң негізгі ма қ саты- ө ндіріс факторларын тартуды ң е ң тиімді т ә сілін та ң дап, қ о ғ анны ң шектеусіз с ұ ранысы мен шектеулі м ү мкіндіктер м ә селесін шешу болып табылады.

14 Экономикалы қ теорияда ғ ы негізгі 3 с ұ ра қ : Не? Қ алай? Кім? Қ ппппандай тауэр мен қ ызмет к ө рсету, қ ппппандай м ө лшерде ө ндіру керек? Осы тауэрлар мен қ ызмет к ө рсету қ алай жасалу керек? Осы тауэрды кім алады, кім т ұ тынады?

15 Экономикалы қ теория т ә сілдері: Экономикалы қ теория т ә сілдері: Микроэкономика – (т ұ тынушылар мен фирмалар туралы ілім)- Ә рбір жеке аданны ң, мемлекетті ң, жалпы қ о ғ анны ң с ұ ранысына ә сер ететін себеп – салдар байланыстарын зерттеу. Макроэкономика – Экономикалы қ даму қ ажетті жылданды қ та ма?, ө ндірілген ө нім к ө лемі қ ппппандай, б ү тіндей табыс қ ппппандай, ж ұ мысбастилы қ м ә селесі, оны арттыру, тауэр ө ндіру мен қ ызмет к ө рсетуді ұ л ғ айту м ә селелерін шешу.

16 Экономикалы қ ж ү йелер: Д ә ст ү рлі экономика- о ң аша тайпаларда не топтарда ж ә не б ү кіл елде кездеседі. ( Ө ндірілетін ө німмен к ө рсетілетін қ ызмет ж ү зденег жыл ө згермейді). Орталы қ тандырыл ғ ан ә міршілдік экономика- б ұ л ж ү йеде инженерлерден, экономисттерден, компьютер мамппппандарынан, ө нерка ә сіп ө кілдерінен т ұ ратын жо ғ ар ғ ы де ң гейде мамппппандан ғ ан жоспарлаушылар деп аталатын топтар- ке ң есі бойынша, экономика салалары ү шін, жоспарлар құ рилып, оларды іске асыратын саяси басшылар шешім қ абылдайды. Нары қ ты қ экономика- с ұ раныс пен ұ сынысты ң ж ә не ба ғ аны ң еркін қ оз ғ алисы.

17 Назар ударғппппандарыңызға рахмет