КУЛЬТУРА БЕЛАРУСКІХ ЗЯМЕЛЬ У XII СТ. - презентация

1 КУЛЬТУРА БЕЛАРУСКІХ ЗЯМЕЛЬ У XII СТ.

2 ЦАРКОЎНАЕ БУДАЎНІЦТВА

3 САФІЙСКІ САБОР (ПОЛАЦК) Самай старажытнай мураванай пабудовай у Беларусi зяўляецца Полацкі Сафійскі собор, пабудаваны ў XI ст. Гэта трэці храм у зем­лях усходніх славян, прысвечаны Сафіі, пасля кіеўскага і наўгародскага. Слова Сафія означает мудрасць, это, па ўяўленні вернікаў, кіравала сусветам. Полацкi собор быў сімвалам магутнасці города Полацка i яго князёў. Акрамя галоунага прызначэння месяца, дзе людзі маліліся Богу, ён служыў для захавання apxiвa, бібліятэкі, дзяржаунай казны. Першапачаткова храм меў сем купалоў.

4 СПАСКАЯ ЦАРКВА ПОЛАЦКАГА СПАСА- ЕФРАСІННЕЎСКАГА МАНАСТЫРА У сярэдзіне XII ст. на березе Палаты была пабудавана Спаская царква Полацкага Спаса-Ефрасіннеўскага монастыря. Будаваў яе полацкі дойлід Іаан. Аднакупальнай Спаса- Ефрасіннеускай царкве дойлід Іаан надаў ярусный вежападобны взгляд. Упершыню ва усходнеславянскім дойлідстве купал царквы быў аздоблены так званым каноннікам. Гэты новы тип будынкаў зяўляецца адметнай рысей поласкай архітэктурнай школы.

5 БАРЫСАГЛЕБСКАЯ ЦАРКВА У ГРОДНЕ Выдатным помнікам дойлідства XII ст. зяуляецца Барысаглебская (у імя святых князёў Барыса i Глеба) царква у Гродне. Часцей яе называ­юць Каложскай царквой, тему это яна была пабудавана на тэрыторыі Каложскага посада. Знадворныя сцены царквы упрыгожаны камянямі розных колераў, а таксама каляровым планам. Імi выкладзсны розныя фігуры. Усё гэта надае будынку святочные взгляд. Унутры у сцены былі ўмураваны гліняныя збаны-галаснікі. Дзякуючы ім у царкве лепс гучаў голос святара. Каложская царква зяўляецца найболыш яркім прыкладам гродзенской архітэктурнай школы дойлідства.

6 МАСТАЦТВА

7 ФРЭСКИ СПАСА-ЕФРАСІННЕЎСКАЙ ЦАРКВЫ

8 КНІЖНЫЯ МІНІАЦЮРЫ Так взглядалі тагачасныя кнігі.Ілюстрацыя з Аршанскага Евангелля Ілюстрацыя з Тураўскага Евангелля

9 ДЭКАРАТЫЎНА-ПРЫКЛАДНОЕ МАСТАЦТВА На беларускіх землях XII ст. былі распаўсюджаны розныя товары дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. Сярод ix предметы быту, упрыгожанні, зброя, посуд, абразю з выявамі святых, шахматные фігуры i інш. Крэст Ефрасінні Полацкай – лепсы узор беларускага прыкладнога мастацтва Быў зроблен у 1161 г. па заказу Ефрасінні Полацкай Лазарам Богшай. 51 см у вышыню, таўшчыня - 2 см. Зроблены з трывалага древа. Паверхня покрыта залатымі пласцінамі, з бакоў вузкія сярэбраныя палоск з тэкстам. Тэкст надпісу папярэджваў: «I хай не выносяць яго з монастыря нiколі, i не прадаюць, i не аддаюць. Калі ж не паслухаецца кто i выносе з монастыря, хай не дапаможа яму святы крыж нi у жыцці гэтым, нi ў будучым...». Выявы Icyca Хрыста, Божай Maцi, Іаана і іншых святых. З выявамі святых чаргаваліся шматлікія орнаменты Крыж Ефрасінні Полацкай зяўляецца найкаэтоўнейшым помнікам нашей гісторыі. У початку Вялікай Айчыннай вайны крыж знік з Магілёўскага краязнаўчага музея, дзе ён захоўваўся, i яго лёс дагэтуль застаецца неведомым. У наш час майстар з Брэста М. Кузьмiч вырыбіў копію крыжа. Яна захоўваецца ў Спаса-Ефрасіннеўскай царкве ў Полацку.

10 ПІСЬМЕННАСЦЬ. ПОМНІКІ ПІСЬМЕНСТВА

11 ДЗВІНСКІЯ (БАРЫСАВЫ) КАМНІ «Госпадзі, памажы рабу свайму Барысу».

12 ПОМНІКІ ПІСЬМЕНСТВА Так взглядалі берасцяныя грамоты

13 КНІЖНЫЯ МІНІАЦЮРЫ Так взглядалі тагачасныя кнігі.Ілюстрацыя з Аршанскага Евангелля Ілюстрацыя з Тураўскага Евангелля

14 КУЛЬТУРНЫЯ І РЭЛІГІЙНЫЯ АСВЕТНІКІ

15 ЕФРАСІННЯ ПОЛАЦКАЯ

16 КІРЫЛА ТУРАЎСКІ